Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 72. Sayı (Temmuz 2014)

32 Su ve Çevre Teknolojileri • Temmuz 2014 Teknik & Ürün Mitsubishi Electric Frekans İnverterleri ile Enerji Tasarrufu Elektrik enerjisi, çevreye minimum zara veren yüksek verimle üretilebilen ve dönüştürülebilen bir enerji formudur. Elektrik enerjisinin akılcı kullanımıyla hem tasarruf sağlanır, hem de çevreye daha az zarar verilir. Elektrikle tahrik tekniği, enerji tasarrufunda yüksek potansiyele sahip bir alandır. M odern bir frekans inverteri, herhangi bir standart alter- natif akım motorunu, değiş- ken devirli tahrik sistemine dönüş- türür. Alternatif akım motorlarının sağlamlığı ve kullanım alanlarının genişliği, inverterler ile oluşturulan elektronik tahrik sistemlerinin başa- rısında büyük rol oynamıştır. Örne- ğin tekstil makinelerinde, paketleme makinelerinde, çamaşır makinele- rinde kullanılmaktadır. İnverterle- rin geliştirilmesindeki temel amaç, elektik enerjisi tasarrufu sağlamaktır. Pompa ve fan uygulamalarında fre- kans inverteri ile büyük oranda enerji tasarrufuna gidilir. Söz konusu olan tasarruf gaz ve sıvılar için debi veya hava akımının kontrol edilmesidir. Bu kontrolün birden çok yolu vardır: • Devir sayısını sabit tutarak damperler, bypass ve benzeri yöntemlerle debiyi ayarlamak. Bu yöntem enerji kaybına neden olur. • Debiyi ayarlamak için devir sayısını değiştirmek. Alternatif akım asenkron motor ve frekans inverterinden oluşan tahrik sistemi, değişken devir sayılı çalışmayı sağlar. Pazar araştırmaları günümüzde Avrupa’da değişken devir sayılı uygu- lamaların yüzde 25’inde inverterlerin kullanıldığını göstermektedir. Günü- müzde kullanıcıya yeni, geliştirilmiş enerji tasarrufu olanakları sağlayan inverterler sunulmaktadır. Bu nok- tada inverter kullanımı ile nasıl enerji tasarrufu sağlandığını incelemek gere- kir. Devir sayısını değiştirerek debinin ayarlanması enerji tasarrufu sağlar. Bir pompa ya da fanda devir sayısı ile çekilen güç arasında bağlantı: P~n3. Devir sayısındaki düşüşün çekilen güce nasıl yansıdığı görülmektedir. Devir sayısı yarı yarıya azaldığında, çekilen güç yüzde 80 oranında azal- maktadır. Aşağıdaki grafikte devir sayısı ile çekilen güç arasındaki ilişki görülmektedir. Bir karşılaştırma ile olası enerji tasarrufu konusunu daha iyi açıkla- yalım. Hava akımı bir damper vasıtası ile ayarlandığında çekilen güç: P~n Hava akımı değişken devir sayılı bir tahrik mekanizması ile ayarlandığında çekilen güç: P~n 3