Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 70. Sayı (Mayıs 2014)

ve kirlilik yükü tahminlerine gerek duyulur. Daha önceleri (1950-60’lı yıllar) dünyanın çoğu ülkesinde özgül atıksu debilerindeki artış nispeten kararlı iken, özellikle 1970’li yıllarda ortaya çıkan teknolojik gelişmeler dolayısıyla atıksu debileri kararlı (evsel) veya aza- lan (endüstriyel) değerler almaktadır. Su ve atıksu tarifelerinin debi ve kirli- lik yüküne bağlı olarak uygulanması, özellikle sanayi işletmelerini kirlilik önleme ve su kullanımını azaltmaya zorlamıştır. Kanalizasyon şebekeleri- nin iyileştirilmesi de özellikle sızıntı suyu debilerinin önemli oranda azal- masını sağlamıştır. Debi ve kirlilik yükü tahminlerinde, imar planlarında öngörülen nüfus ve sanayi üretimi artışları dikkate alınır. Atıksu arıtma tesisi projelerinde mevcut ile 10, 20 ve 30 yıl sonraki nüfus, su/atıksu debileri ve kirlilik yükleri tahmin edilmelidir (Henze vd., 2002). Rehber 66 Su ve Çevre Teknolojileri • Mayıs 2014 Tablo 3.8. Çeşitli ülkelerde kişi başına yıllık kirlilik yükleri (Henze vd., 2002) Kirletici Danimarka Brezilya Mısır Hindistan İtalya İsveç Türkiye Uganda ABD Almanya BOİ (kg/kişi-yıl) 20-25 20-25 10-15 10-15 18-22 25-30 10-15 20-25 30-55 20-25 AKM (kg/kişi-yıl) 30-35 20-25 15-25 - 20-30 30-35 15-25 15-20 30-55 30-55 Top N (kg/kişi-yıl) 3-5 3-5 3-5 - 3-5 4-6 3-5 3-5 5-7 4-6 Top P (kg/kişi-yıl) 1,5-2 0,6-1 0,4-0,6 - 0,6-1 0,8-1,2 0,4-0,6 0,4-0,6 1,5-2 1,2-1,6 YAM (yüzey aktif maddeler) (kg/kişi-yıl) 0,8-1,2 0,5-1 0,3-0,5 - 0,5-1 0,7-1,0 0,3-0,5 - 0,8-1,2 0,7-3 Fenol (gr/kişi-yıl) 10-20 - 3-10 - 3-10 - 3-10 - - - Hg (gr/kişi-yıl) 0,1-0,2 - 0,01-0,2 - 0,02-0,04 0,1-0,2 0,01-0,02 - - - Pb (gr/kişi-yıl) 3-10 - 5-10 - 5-10 5-10 3-10 - - - Cr (gr/kişi-yıl) 2-4 - 2-4 - 2-4 0,5-1,5 2-4 - - - Zn (gr/kişi-yıl) 15-30 - 15-30 - 15-30 10-20 15-30 - - - Cd (gr/kişi-yıl) 0,2-0,4 - - - - 0,5-0,7 - - - - Ni (gr/kişi-yıl) 2-4 - - - - 0,5-3 - - - - Tablo 3.9. Atıksu Bileşenleri (Henze vd., 2002) Bileşen İlgi Alanı Çevresel Etki Mikroorganizma Patojenik bakteri, virüs ve kurtçuk yumurtaları Yüzme suyunda ve kabuklu su canlılarının tüketiminde risk Biyobozunur organik madde Akarsu, göl ve fiyortlarda oksijen tüketimi Sucul hayatta değişiklikler (daha az çeşitlilik vb) Diğer organik maddeler Deterjanlar, pestisitler, yağ, gres, renklendiriciler solventler, fenoller, siyanür Toksik etki, estetik mahzurlar, biyo-birikim Nutrientler Azot, fosfor, amonyak Ötrofikasyon, oksijen tüketimi, toksik etki Metaller Hg, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni Toksik etki, biyo-birikim Diğer inorganik maddeler Asitler ve bazlar Korozyon, toksik etki Termal etki Sıcak su Flora ve fauna için değişen yaşam koşulları Koku (ve tat) Hidrojen sülfür Estetik mahzurlar, toksik etki Radyoaktivite Radyoaktif maddeler Toksik etki, birikim