Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 68. Sayı (Mart 2014)

24 Su ve Çevre Teknolojileri • Mart 2014 Su Dünyası yalnızca yüzde 60 kadar doyumluluk seviyesinde olduğundan taş yapma- yacaktır. Çizelge 2’de göreceğiniz sonuç şöyle: ters ozmoz besi suyuna, suyun kimyasına uygun özellikte 3,75 ppm “taş önler” dozajı yapılıyor ve ters ozmoz cihazının son mambranların- dan geçen suyun durumu çizelgede gösteriliyor. Durum şöyle: CaCO 3 doyum sınırını aşmamış ve yüzde 82’de kalmış; ve CaSO 4 ise yüzde 20 doyumluluk seviyesinde kalmış. Sonuçta, besi suyuna dozlanan 3,75 ppm “taş önler” sayesinde ters ozmoz mambranlarında taş oluşması önle- necektir. Bilgisayar hesabına güvenmeyip hesaplanan miktarın iki misli “taş önler” kullanırsak ne olur?.. Bu durumda “Her şeyin fazlası zarar- dır” atasözündeki durum olur ve fazla “taş önler” mambranları tıkar. Bugün dünya piyasasında bulunan “taş önler” kimyasallarının yoğunluk- ları markaya ve modele göre değişir. Örneğin, yoğunluğu yüksek ve dola- yısıyla fiyatı da yüksek olan bir “taş önler” kimyasalından ham suya 4-5 gram/m 3 dozlanıyorsa, yarı fiyatına satılan fakat yoğunluğu çok düşük, yani çok sulandırılmış olan kimyasal- dan 15 gram/m 3 dozlanır. Aslında 15 gram/m 3 dozlanan kimyasal diğerin- den daha ucuz sayılmaz. Basit bir arit- metik ile çok sulandırılmış kimyasalın aslında ucuz olmadığı hesaplanabilir. Ters Ozmoz ön şartlandırmasında kullanılan su kimyasalları ile “taş önler” etkileşimi Ters Ozmoz sistemi bir cihaz değil- dir, ÖN ŞARTLANDIRMA ile beraber BİR SİSTEMDİR. Ön şartlandırma sırasında ham suya verilen pH düzen- leyici kimyasal ve filtre öncesi suya verilen topaklayıcı gibi su kimyasal- ları “taş önler” in görev yapmasını engelleyebilir. “Taş önler” seçimi için kullanılan bilgisayar programına, ham suya dozlanması ihtimali olan HCl ve H 2 SO 4 ve NaOH girilebilir, ancak kum filtresi öncesi dozlanan topaklayıcı bu programa girilemiyor. Bu sebeple, dozlanacak topaklayıcı- nın “taş önler” ile uyum sağlayan bir model olması ve dozlama miktarının da sınırlı olması önerilir. Sonuç olarak, “taş önler” ters ozmoz sistemlerinin bugün için vaz- geçilemez koruyucu kimyasalıdır ve doğru seçilmesi ve doğru dozlanması gerekir. Bu yazımızda, Türkçe dilinde anlaşılmayan “antiskalant” kelimesi yerine Türkçe dilinde kolay anlaşı- lan “taş önler” deyimini kullanmaya çalıştık. Umarız bu deyim kabul görür ve Türkçe’ye girmiş fakat kolay anla- şılmayan bir kelime yerine Türkçe ve anlaşılan bir deyim bundan sonra kullanılır. Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi PARMAĞINIZIN UCUNDA!.. Su ve Çevre Teknolojileri dergisini E-dergi uygulamasıyla artık tüm tablet bilgisayar ve akıllı telefonlardan da takip edebilirsiniz... AT&T www.suvecevre.com Çizelge 2