Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 68. Sayı (Mart 2014)

22 Su ve Çevre Teknolojileri • Mart 2014 Su Dünyası Ters Ozmoz Sistemlerinde Neden “Antiskalant” Kullanılır? ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Ters ozmoz cihazı besi suyuna dozlanan “Antiskalant” kimyasalının türü ve dozlama miktarı, ters ozmoz mambranlarının bakımını azaltır ve ömrünü uzatır; bu sebeple “Antiskalant” ters ozmoz sisteminin vazgeçilmez kimyasalıdır. “ANTİSKALANT” kelimesi A na konuya geçmeden önce “antiskalant” kelimesi üzerinde durmak istiyoruz. Bu yazımı- zın konusu olan “ANTİSKALANT” kimyasalının adı, ters ozmoz tekni- ğinin ülkemize girişinden bu yana, İngilizce bir ad ile ülkemize girmiş ve bu kullanım devam ediyor. Dili- mizdeki bu yabancı kelimenin yerine okuyucularımızın gayreti ile herkesin anlayacağı bir Türkçe kelimeyi veya Türkçe deyimini dilimize yerleştirmek mümkündür. İngilizce dilinde “antiscalant” kelimesi iki kelimeden oluşuyor: “Anti” , sözlük anlamı “karşı” , ancak burada “önleyici” anlamını taşıyor. “Scale” ’in sözlük anlamı ise “pul, kabuk” . Kelimelerin tercümesi ile ortaya çıkan deyim “kabuk önleyici”, fakat daha kısa bir deyimin “antiskalant” kelimesinin yerini alabileceğini düşü- nüyoruz: “TAŞ ÖNLER” . Bu yazımızda “taş önler” deyimini kullanacağız. Bu deyimi okuyucular beğenirse, bu deyim okuyucularımız vasıtasıyla yavaş yavaş ülkemize yayılır ve anlaşılmayan “antiskalant” kelimesi yerine kullanılabilir. Bu konudaki arayışımızda bize destek olan ve “taş önler” deyimini yaratan meslektaşı- mız Yük. Müh. Alper Dost’a teşekkür ederiz. Ters ozmoz mambranlarında olu- şan kristallere ve kabuğa “KİREÇ” demek doğru değildir. Su ve Çevre dergisinin Ocak 2014 sayısında yayın- lanan yazımızda belirttiğimiz gibi, mambranlarda, suyun çözemeyeceği kadar yoğunlaşan mineraller kristal oluşturur. Bunlar yalnızca kireç değil, kristal yapma kabiliyeti olan birçok tuz türleri, metal oksitler olabilir. Dolayısıyla “antiskalant” kelimesi yerine “kireç taşı önleyici” demek doğru olmaz, “taş önler” demek daha uygundur. Neden ters ozmoz sistemlerinde “taş önler” (antiskalant) kullanılır? Bu sorunun cevabını vermeden önce, ters ozmoz cihazı içinden geçen suyun neden kristaller ürete- rek mambranlar üzerinde taş oluştur- duğunu hatırlayalım. Bildiğiniz gibi, ters ozmoz sistemi, içinde mineraller bulunan suyun saflaştırılması amacıyla kullanılır. Ters ozmoz kullanımında,