Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 66. Sayı (Ocak 2014)

Rehber akışlı) bir hidrolik profile imkân vereceği için tercih edilmelidir. - Saha doğal, tarihi ve arkeolojik sit alanlar ile ekolojik bakımdan hassas koruma alanları içinde yer almamalıdır. - Yer seçiminde, meskûn mahaller- deki kıyı alanlarının korunması ve etkilenmemesine öncelikle özen gösterilmelidir. - Seçilen yerde mümkünse arazi kamulaştırma ihtiyacı asgari düzeyde olmalıdır. 1.1.4. Tasarıma Esas Nüfus Bir yerleşim yerinde açığa çıkan atıksu miktarı, nüfusa ve nüfus başına düşen atıksu debisine bağlıdır. Bu yüzden tesis tasarımına esas nüfu- sun, tasarım dönemindeki değişimi- nin hesabı gerekmektedir. Hassas bir nüfus tahmini oldukça güçtür. Zira kentsel gelişme, endüstrinin gelişme durumu, ulaşım sistemine olan uzak- lık, arazi, hammadde ve su kaynakları temini, vergi ve teşvik mekanizmaları, göç eğilimleri vb. pek çok faktörden etkilenmektedir. Nüfus sayımı istatistikleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’ndan temin edilebilir. TÜİK adrese dayalı nüfus kayıtları esaslı nüfusları, kentsel (bele- diyeler) ve kırsal (belediyeler dışı) nüfuslar olarak yıllık olarak yayınla- maktadır. Nüfus tahmininde başlıca iki yaklaşım, kontrol maksatlı olarak, eşzamanlı uygulanmaktadır: - Nüfus tahmini yöntemleriyle tahmin - Nüfus yoğunlukları ile İmar Planı üzerinden tahmin. Nüfus tahmin yöntemleri olarak genelde Aritmetik Artış, Geometrik Artış, Lojistik Eğri ve Benzer Şehirlerle Mukayese (Grafik Metod) yöntemleri kullanılır. Nüfus yoğunlukları ile imar planı üzerinden tahmin yönteminde ise ticari ve endüstriyel alanlar ile kamuya açık alanlar için öngörülen hektar başına yoğunluk değerleri, imar planlarında bu tür faaliyetler için ayrılmış alt alanlarla çarpılıp, elde edilen her bir kısmın nüfusunun toplanması suretiyle, imar planında öngörülen toplam nüfus (doygun- luk nüfusu) bulunabilir. Daha sonra bu doygunluk nüfusu esas alınarak geriye dönük, proje tasarım kademe yıllarındaki nüfuslar hesaplanabilir. Nüfus tahminleri konusu, ileride daha ayrıntılı olarak verilmiştir. 1.1.5. Yasal Çerçeve ve Deşarj Standartları Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 56. maddesine göre: “Herkes sağlıklı, dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Doğal çevrenin gelişmesini sağlamak ve çevrenin kirlenmesini önlemek, devletin ve vatandaşların görevidir.” Türkiye’de kentsel atıksuların arıtı- mıyla ilgili aşağıdaki sıralanan kanun, yönetmelikler ve tebliğler incelene- bilir: - Türk Ceza Kanunu (12/10/2004 R.G. No: 25611) - Çevre Kanunu (11/08/1983 R.G. No: 18132) - Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31/12/2004 R.G. No: 25687) - Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (09/01/2006 R.G. No: 26048) - Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04/06/2010 R.G.No: 27601) - Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08/01/2006 R.G. No: 26047) - Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (26/11/2005 R.G. No: 26005) - Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik (08/06/2010 R.G. No: 27605) - Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik (03/08/2010 R.G. No: 27661) - Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (17/07/2008 R.G. No: 26939) - Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03/072009 R.G. No: 27277) - Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Hassas ve Az Hassas Su Alanları Tebliği (27/06/2009 R.G. No: 27271) - Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği (20/03/2010 R.G. No: 27527) - Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (05/07/2008 R.G. No: 26927) - Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14/03/2005 R.G. No: 25755) - Çevre Kanunu’nun 29. Maddesi Uyarınca Atıksu Arıtma Tesislerinin Teşvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik (01/10/2010 R.G. No: 27716) - Atık Ara Depolama Tesisleri Tebliği (26/04/2011 R.G. No: 27916). Kentsel atıksuların arıtımı ile ilgili deşarj standartları, Kentsel Atıksu Arı- tımı Yönetmeliği ve Su Kirliliği Kont- rolü Yönetmeliklerince düzenlenmiş olup, bu konudaki deşarj limitleri tabloları (yönetmeliklerdeki tablo numaraları esas alınarak) aşağıdaki Tablo 1.2’de topluca verilmiştir. 1.1.6. Atıksu Karakteristikleri Atıksu karakteristikleri, debi ve kimyasal özellikler ile ifade edilir. Atıksu karakteristiği meskûn böl- gedeki evsel, endüstriyel ve ticari/ kurumsal su tüketimine bağlı olarak değişim gösterir. Yağışlı dönemlerde, atıksu kanalizasyon sistemine önemli oranda sızma debisi ve doğrudan yağ- mur suyu (bacalardan) akımı da dahil olur. Bu yüzden, atıksu karakteristiği de değişir. Sızma ve doğrudan yağ- mur suyu debisi miktarı, kanalizasyon sisteminin durumu (yaş, kanallardaki çatlaklar, kusurlu boru birleşimleri ve bacalar), izinsiz çatı ve temel/hazne dren bağlantıları, yüksek yeraltı suyu seviyesi vb. etkenlere göre değişir. 58 Su ve Çevre Teknolojileri • Ocak 2014