Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 66. Sayı (Ocak 2014)

36 Su ve Çevre Teknolojileri • Ocak 2014 Makale sakınca olmadığı tespit edilmiştir. Evsel arıtma çamurlarının çiftlik gübresi ve yeşil alanlarda toprak iyi- leştirici ve gübre olarak kullanımın- daki etkilerini görmek için yapılan iki yıllık arazi denemesi sonucunda, uygulanan organik materyallerin hem toprağın hem de çim bitkisinin genel olarak besin element içerikle- rini artırdığı tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda arıtma çamuru ve arıtma çamuru+çiftlik gübresi karışımının organik bir iyileştirici kaynağı olarak verimsiz toprakların iyileştirilmesi ve toprak verimliliğinin sağlanması ama- cıyla optimum uygulama olarak kulla- nılabileceği belirlenmiştir (Küçükhe- mek, 2010). Arıtma çamurlarının toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerine olan etkilerinin belirlenmesi ama- cıyla oluşturulan diğer bir çalışmada, ASKİ Ankara Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi’nden alınan anaerobik arıtma çamuru kullanılmıştır. Organik madde içeriği yüksek arıtma çamurunun tuzlu-alkali toprağa uygulanması hem fiziksel hem de kimyasal olarak toprak özelliklerinde önemli değişikliklere neden olmuştur. Sonuç olarak top- rak fiziksel ve kimyasal özelliklerinin iyileştirilmesi ve toprak verimliliğinin sağlanması amacıyla kullanılacak olan arıtma çamurlarının önemli bir kaynak olduğu ve çevre açısından olumlu kat- kılar sağlayacağı belirlenmiştir (Angın ve ark., 2009). Elde edilen sonuçlar ve çalışmalar değerlendirildiğinde, atıksu arıtma çamurlarının tarımda kullanılmasının çevre kirliliğinin önlenmesi ve sahip olunan doğal kaynakların korunması açısından etkin bir geri dönüştürme prosesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu metot diğer değerlendirme metot- larıyla kıyaslandığında en ucuz atık muamele yöntemidir. İçerdiği bes- leyiciler ile organik gübre olarak kullanılan çamur, toprağı bitkilerin gelişmesine uygun hale getirir. Düşük besleyici seviyesiyle tek başına yeterli olmasa da gerekli suni gübre mikta- rına katkıda bulunduğu için gübre- leme masraflarını azaltmanın yanı sıra toprak iyileştiricisi olarak da kulla- nılabilir (Ayvaz, 2000). Bu nedenle Ordu ilinde yapılan bu uygulama ile hem deponi sahasında geniş alanlar işgal eden arıtma çamurunun berta- rafı sağlanacak hem de hiçbir maliyet olmaksızın toprağın besin ve gübre ihtiyacı karşılanmış olacaktır. KAYNAKLAR 03.08.2010 tarih ve 27661 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik. Ayvaz, Z. (2000) “Atıksu Arıtma Çamurlarının Değerlendirilmesi”, Ekoloji Magazin Dergisi, Nisan-Mayıs-Haziran 2000, Sayı 35, 3-11. Saygılı, G. (2010) “Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanımına Yönelik Mevzuat”, Uluslararası Sürdürülebilir Su ve Atıksu Yönetimi Sempozyumu, 26-28 Ekim 2010, Konya,1259-1265. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, Çevre Enstitüsü, 06.06.2011 tarihli 10047 sayılı Analiz Raporu. Sanin, D. (2013) Evsel/Kentsel Arıtma Çamurlarının Yönetimi Projesi TÜBİTAK KAMAG (108G167), Arıtma Çamurlarının Yararlı Kullanım Alternatiflerinin İncelenmesi. Küçükhemek, M. (2010) “Evsel Arıtma Çamurlarının Yeşil Alanlarda Toprak İyileştirici ve Gübre Olarak Kullanımı”, Uluslararası Sürdürülebilir Su ve Atıksu Yönetimi Sempozyumu, 26-28 Ekim 2010, Konya,1273-1284. Angın, İ.,Yağanoğlu, A.Vahap (2009) “Arıtma Çamurlarının Fiziksel ve Kimyasal Toprak Düzenleyicisi Olarak Kullanımı”, Ekoloji 19, Sayfa 39-47. Filibeli, A. (2011) “Arıtma Çamurlarının Yoğunlaştırılması ve Su Alma İşlemleri”, Tekirdağ İli Arıtma Çamurlarının Değerlendirilmesi Çalıştayı. Su ve Çevre Teknolojileri dergisini E-dergi uygulamasıyla artık tüm tablet bilgisayar ve akıllı telefonlardan da takip edebilirsiniz... www.suvecevre.com AT&T AT&T Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi PARMAĞINIZIN UCUNDA!..