Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 66. Sayı (Ocak 2014)

Su ve Çevre Teknolojileri • Ocak 2014 33 1.3 Kumbaşı Mahallesi Evsel Atıksu Arıtma Tesisi Ordu Belediyesi sınırları içerisinde bulunan Kumbaşı Mahallesi’nin 3000 kişilik yerleşiminden kaynaklanan 450 m 3 /gün debi miktarı ile Kirazli - manı Asri Mezarlık ile Akçaova deresi arasında kalan bölgenin evsel nite - likteki atıksularını arıtmak amacıyla betonarme yapı tarzında aktif çamur sistemine göre çalışan bir arıtma tesisi dizayn edilmiştir. Ordu Belediyesi, Çevre ve Şehirci - lik Bakanlığı ve Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu koordinasyonunda yürü - tülmekte olan “Ordu Atıksu Arıtma Tesisi ve Kumbaşı Atıksu Arıtma Tesisinin Modernizasyonu” projesi kapsamında atıksu arıtma tesisinde kapasite artışı sağlanarak proje debisi 1150 m 3 /gün’e yükseltilmiştir. Yapı - lan yenileme çalışmalarıyla beraber tesiste yer alan üniteler; Giriş Pompa İstasyonu ve Izgara Yapısı, Anaerobik Tank, Havalandırma Havuzu, Anoksik Tank, Çöktürme Havuzu ve Yoğunlaş - tırma Havuzu’dur. Tesiste mevcut olarak bulunan çamur kurutma yatakları iptal edile - rek bu alan genişleme alanı olarak kullanılmıştır. Kumbaşı Atıksu Arıtma Tesisi’nde prosesten kaynaklanan arıtma çamurunun değerlendirilmesi planlanmaktadır. Halihazırda uygula - nan çamur bertaraf yöntemi, Kum - başı Atıksu Arıtma Tesisi’nde oluşan arıtma çamurunun vidanjörle yakla - şık 10 km uzaklıktaki Ordu (Merkez) Atıksu Arıtma Tesisi’ne getirilerek ter - mal kurutma yöntemiyle minimum %85 kuruluğa getirilmesidir. Kumbaşı atıksu arıtma tesisinde yapılan tüm yenileme çalışmaları ile ileri arıtma yöntemlerinin uygulanması hedef - lenmiştir. 1.4. Stabilize Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanımı Arıtma çamurları, bitkisel üretim için gerekli olan bütün besi maddele - rini birarada bulundururlar. Bu sayede arıtma çamurlarının kullanıldığı alan - larda ticari gübre kullanımı azalmakta veya arıtma çamurları toprak iyileş - tirici olarak tamamen ticari gübre - lerin yerini alabilmektedir. Organik madde bakımından da zengin olan arıtma çamurları tarım alanlarımıza uygulanması konusundaki araştırma bulguları ve deneyimler son derece sınırlıdır. Ülkemiz genelinde, evsel nitelikli atıksuların özellikle ikinci kademe arıtımı sonucu ortaya çıkan arıtma çamurlarının içermiş olduğu makro ve mikro bitki besin madde - leri ile karbonun topraklarımıza geri dönüşümünü sağlamak önemli bir çevre kazancı olacaktır. Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurla - rının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik hükümleri gereği evsel ve kentsel atıksuların arıtılması sonucu elde edilen arıtma çamurla - rının toprakta kullanılabilmesi için stabilizasyonu zorunludur. Stabilize edilen arıtma çamurlarının toprakta kullanımına yönelik sınırlamalar ve yasakları ile ilgili hükümler yönetme - likte yer almakta olup; buna göre top - rağa temas eden ve çiğ olarak yenilen meyve ve sebze ürünlerinin yetişti - rilmesinde, pH değeri 6’dan küçük olan topraklarda, sulak alanlar, taşkın alanlarında ve taşkın tehlikesi olan alanlarda, don ve karla kaplı alanlarda, sature toprakta, doğal ormanlarda, taban suyu seviyesi yüzeyden 1 metre - den daha sığ derinlikte olan yerlerde, eğimi % 12’yi geçen alanlarda kullanıl - ması yasaktır. Stabilize edilen arıtma çamurlarının toprakta kullanılması izne tabidir. İzin sürecinde yaptırıl - ması gereken analiz parametreleri ve sınır değerleri Çizelge 1, Çizelge 2 ve Çizelge 3’te verilmiştir (Saygılı, 2010 ). 2. MATERYAL ve METOT Ordu Belediyesi Kumbaşı Mahal - lesi Atıksu Arıtma Tesisi’nden kay - naklanan arıtma çamurunun toprakta uygulanabilirliğini belirlemek için ilgili yönetmelik gereği yapılması gereken analizler Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik EK I-A,EK I-B,EK I-C Çizelge 1. Topraktaki Ağır Metal Sınır Değerleri (Evsel ve Kentsel Kullanımdan Kaynaklanan Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik, 2010) Çizelge 2. Toprakta Kullanılabilecek Stabilize Arıtma Çamurunda Müsaade Edilecek Maksimum Ağır Metal Muhtevaları (Evsel ve Kentsel Kullanımdan Kaynaklanan Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik, 2010) Ağır Metal (Toplam) 6≤pH<7 mg. kg -1 Fırın Kuru Toprak pH≥7 mg. kg -1 Fırın Kuru Toprak Kurşun 70 100 Kadmiyum 1 1,5 Krom 60 100 Bakır 50 100 Nikel 50 70 Çinko 150 200 Civa 0,5 1 Ağır Metal (Toplam) Sınır Değerler (mg kg -1 kuru madde) Kurşun 750 Kadmiyum 10 Krom 1000 Bakır 1000 Nikel 300 Çinko 2500 Civa 10