Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 62. Sayı (Eylül 2013)

18 Su ve Çevre Teknolojileri • Eylül 2013 Su Dünyası Ters Ozmoz Cihazı Mikrop Geçirir Mi? ENİS BURKUT enis@burkut.com.tr Ters Ozmoz cihazı, sudaki çözünmüş mineralleri azaltmak için icat edilmiştir, suyun mikrobunun giderilmesi için tek başına kullanılan bir cihaz değildir. “M ikrop” deyince, su yönetmeliklerinde ve içme suyu analizle- rinde adları belirtilen mikro-biyolo- jik yaratıklar, “mikroskopik canlılar” demek istiyoruz; örneğin mantar, parazit, bakteri, virüs, coliform, e-koli, enterekok ve bu gibi. Ve kendimize soruyoruz: Bu mikroplar TO - Ters Ozmoz cihazının ürettiği kaliteli su tarafına geçebilirler mi? Teorik olarak düşünüldüğünde, mambran tekniğini iyi tanıyanlar için bu soru “saçma” gelebilir. Bir mikrop- tan binlerce daha küçük olan mole- külleri/iyonları geçirmeyen ve suyu saflaştıran TO-Ters Ozmoz cihazının mambranları, irilikleri “bir mikron”dan biraz daha küçük olan mikroları, nasıl iyi su tarafına geçirsin ki? Ancak pratikte görüyoruz ki, TO cihazları üretim suyu tarafına mikrop geçirebiliyor. Hatta, iyi su tarafına geçen bu mikroplar, mambranın iyi su tarafında ürüyor, biyofilmler oluş- turuyor ve güçlü yıkamalar ile dahi yerini terk etmiyor; zaman zaman bu durumlara şahit oluyoruz. Çok ender olarak bizden “Steril Proses Suyu” veya mikropsuz su istenir ve bu durumlarda TO üretim suyunda sık sık mikrobiyolojik analiz yapılır. Genel olarak bizden talep edilen Ters Ozmoz proses suyu, iletkenliği %95 civarı düşürülmüş, sertliği sıfıra yakın olan, mikrobiyolojik kalitesi önemli olmayan sulardır. Öncelikle şu çok önemli konuyu hatırlatalım: TO cihazı üre- tim suyunda mikrop görmek istenmi- yorsa, TO öncesinde kurulan ön arı- tım cihazlarında mikropların mümkün olduğunca giderilmesi gerekir ve TO cihazına dış ortamdan da hava yolu ile mikrobun kesinlikle bulaşması engel- lenmelidir. TO besi suyunda mikrop varsa, bu mikroplar TO üretim suyuna geçmese dahi, mambranın kötü su tarafında yuvalanır, burada ürerler ve TO mambranının su geçirgenliğini azaltırlar, hatta, bazı durumlarda TO mambranını tamamen tıkarlar. İşte bu sebeple mikrop zaten TO besi suyunda istenmeyen bir varlıktır. Mikroplar geometrik hız ile ve kısa sürede çoğalırlar, su içindeki katıların birbirine yapışmasını sağlarlar. Oluşan katı grupları içinde mikroplar koloni- ler kurarlar ve sonunda “BİYOFİLM” adı verilen plaklar oluştururlar. Biyo- film adlı bu gruplaşma içine sodyum hipoklorit dahil birçok yıkama kimya- salları nüfuz edemez, bu sebeple bir kere oluşmuş Biyofilm ile müca- dele etmek çok zordur. Özetlersek, “teorik olarak” TO