Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 61. Sayı (Ağustos 2013)

28 Su ve Çevre Teknolojileri • Ağustos 2013 Teknik & Ürün Arzu Kulil KSB A.Ş. Eğitim Müdürü Pompanızın “ SES”ini Dinleyin (*) 1. GİRİŞ B üyük sistemlerde pompa kar- maşık bir ekipmandır. Enerji veriminin iyileştirilmesi birçok küçük detay ile elde edilebilir. Fakat odak noktası daima tüm sistemin ana- lizi üzerine olmalıdır. Bu yeni pro- jelerin yanında, mevcut tesisler için de geçerli bir kuraldır. Hem mevcut işletme koşullarında, hem de gele- cekteki ihtiyaçlar göz önüne alınarak pompa yük profilinin titizlikle irde- lenmesi gerekmektedir. Amaç, bugün ve gelecekteki tasar- ruf potansiyelini belirlemek ve aka- binde bunu kapsamlı sistem yaklaşımı ile gerçekleştirebilmektir. Bunu yapa- bilmek için uzun yıllar tecrübe sahibi olmak gerekir. “SES-Sistem Verimli- lik Servisi” bunu yapmak üzere yola çıktı. KSB SES, işletmelerde doğru bir şekilde sistem değerlerini belirle- meyi ve pompa sistemlerinde yaklaşık %20-40 arasında güç tasarrufu elde edilmesini sağlar. 2. FIRSATLAR Herhangi bir işletmede çok sayıda pompa mevcuttur. Bunların hangi- lerinin problemli olduğu, nerelerde tasarruf imkanları olduğunun belir- lenmesi için bazı sistem ipuçlarını pompalar, - Ekipman alımları düşük bedel yöntemiyle yapılan sistemler. 3. SİSTEM ANALİZİ Birçok endüstriyel işletmede gere- ğinden büyük seçilmiş ekipmanlar mevcuttur. Bu sebeple enerji mali- yetleri aslında gerekenden çok daha yüksek olmaktadır. Sadece Alman endüstrisinde enerji tasarruf potan- siyelinin yıllık yaklaşık 15 milyar kilo- watt saate ulaştığı tahmin ediliyor. Bu miktara iki adet 800 megawatt kömür yakıtlı enerji santralinin üretimine, başka bir deyişle yaklaşık 930 milyon ton karbondioksit (CO 2 ) salımına eşdeğerdir. Bunun yüksek olasılıkla sebebi; ya pompaların büyük emniyet paylarıyla dizayn edilmesi ya da değişen sistem veya proses şartlarına göre revize edil- memesidir. Bir pompanın verimliliğinden bah- sediyorsak onu tek başına incelemek ve bireysel olarak daha verimli hale getirmeye çalışmak ciddi bir kayıp- tır. Pompa, içinde bulunduğu sistem ile bir bütün halinde ele alındığında ancak verimlilikten bahsedilebilir. Bunun için tüm sistem bileşenlerinin detaylı incelenmesi ölçümlenmesi ve birlikte yorumlanması gerekmektedir. gözden geçirmekte fayda vardır. Öncelikle proses içerisinde daha uzun saatler çalışan ve büyük güçlü pompa sistemleri, incelemeye değer bulunur. Bu tür sistemlerde aşağıdaki konular izlenerek enerji tasarrufu açı- sından potansiyel olup olmadığı kısa bir incelemeyle ortaya çıkarılabilir. - Debi, basınç veya seviyeyi ayarlamak amacıyla vana kısma yöntemiyle çalıştırılan pompalar, - Debi ayar amacıyla by-pas (resir- külasyon) hattı kullanan veya rutin çalışma sırasında by-pas hattının sürekli açık olduğu pompalar, - Kesikli bir proseste sürekli çalı- şan pompalar, - Sürekli bir proseste çok sık dur/ kalk çalışan pompalar, - Her zaman aynı sayıda pompanın işletmede olduğu paralel pompa sistemleri, - Fonksiyonel olarak değişikliğe uğramış fakat pompalarının değişmediği sistemler, kapasite artışı ya da kapasite düşüşü yaşanmış sistemler, - Debi, basınç veya güç değerleri hiçbir şekilde ölçülüp izlenme- yen sistemler, - Kavitasyon problemi yaşayan (*) Bu bildiri, 30.05.2013 - 01.06.2013 tarihleri arasında Sakarya Üniversitesi’nde düzenlenen VI. Bakım Teknolojileri Kongresi ve Sergisi’nde sunulmuştur.