Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 60. Sayı (Temmuz 2013)

Su ve Çevre Teknolojileri • Temmuz 2013 39 ması konusu, önümüzdeki onlarca yılın en önemli hedeflerinden birisini oluşturuyor. İnsanların sanayi ürünle- rine ihtiyaçları var, sanayi ürünlerinin üretilmesi için yüksek miktarlarda su gerekiyor ve insanlar yaşayabilmek için temiz suya ihtiyaç duyuyor. Sana- yinin en acil hedeflerinden birinin, suyun, kullanıldıktan sonra tekrar temiz bir şekilde doğaya geri veril- mesi konusu olmalıdır. Tabii ki bu da hem çok zahmetli hem de masraflı bir iş. Bu nedenle, atıksuların arıtılması konusu, sadece gelişmekte olan ve eşik ülkelerin ekonomileri ve siya- setlerini ilgilendiren bir konu değil. Su tüketimi artıyor Beşinci Su Forumu’nun genel sek- reteri Prof. Dr. Oktay Tabasaran, 2009 yılının mayıs ayında, dünya çapındaki su tüketiminin önümüzdeki 20 yıl içinde yüzde 40 oranında artacağını vurguladı. Tabasaran, şu anda yılda 4,5 tril- yon metreküp olan su tüketiminin, yirmi yıl sonra 6,9 trilyon metreküpe ulaşacağını ifade ediyor. Geride bırak- tığımız 50 yıl hesaplandığında, dünya çapındaki su tüketiminin üç katına çıktığı görülüyor. Bunun nedenleri, diğer nedenlerin yanı sıra nüfus artışı, artan şehirleşme ve sanayileşme ile dünya çapındaki iklim değişikliklerine dayanıyor. Su ekonomisinin önündeki zorluklar Su, insanlık tarihinin başlangı- cından bu yana bir tartışma konusu olmuştur. Gerek azlığında, gerekse çokluğunda, selde veya kuraklıkta veya yüksek bir kültüre sahip antik çağ, ortaçağ veya yeniçağda olsun, aynı anda hem hayat veren hem de yaşamı tehdit eden su uğruna yapılan kavgalar her zaman süregelmiştir. Bu arka planın önünde, 2013 yılı, Birleş- miş Milletler Genel Kurulu tarafın- dan, Uluslararası Su İşbirliği Yılı olarak ilan edildi. Bu uluslararası yılın, suda işbirliğinin ne kadar önemli olduğu bilincinin uyanmasına ve bu işbirliği- nin, toplumların diğer kesimlerinde de başlamasına örnek olması amaç- lanıyor. Bu bağlamda önemli bir başka konuyu da suyu yönetenlerin suya artan talebi karşılama sorumluluğu oluşturuyor. Hayati önem taşıyan bu elemente adil bir erişim imkanı ve adil bir dağıtım konusu, ileride dünya çapında hiç olmadık kadar önemli bir rol oynayacaktır. Yüksek hayat standardı verimli kullanım gerektiriyor Ayrıca, temiz su temini konusu, tüm dünya hükümetlerini harekete geçiren ve bugüne kadar hiç olma- dık kadar zorlu olan teknik bir konu. Çünkü suyun mevcudiyeti, yük- sek yaşam standardı ve ekonomik büyüme konuları üzerinde de belir- leyici olan bir olgu. Çin’e bakıldığında, bu konu daha da iyi anlaşılıyor. Çin yönetimi, 12. beş yıllık planında, su teminin garanti altına alınmasının en önemli hedef olduğunu açıkladı. Bu doğrultuda, gelecek on yıl içinde öncelikli olarak, su kaynak- larına ve su arıtma tesislerine 580 milyar ABD Doları yatırım yapılacak. Sanayinin su tüketiminin, 2015 yılına kadar yüzde 30 oranında düşürülmesi, daha fazla yeni arıtma tesisi inşaatları- nın teşvik edilmesi ve su kalitesi sınır değerleri aşıldığında kesilen ceza- ların artırılması planlanıyor. Bunun ötesinde belediyeler, ilgili havzalarda, su kalitesi ile ilgili emisyon ticaretini hayata geçirirlerken desteklenecek. Uluslararasında faaliyet gösteren su ekonomisi tedarikçilerine bu bölgede yeni ticari fırsatlar doğuyor. Proses otomasyonu kaynakları koruyor Su kaynaklarından sürdürülebilir bir şekilde yararlanabilinmesi için su hazırlama ve atıksu arıtma alanında etkin çözümler gerekiyor. Sürekli büyüyen mega kentlerde, inovatif konseptlere duyulan ihtiyaç artış gösteriyor. Bunun sonucunda, su ve arıtma tesislerinin otomasyonu konusu, şehirlerin gelişme planlarında en önemli konular arasında yer alıyor. Bu durumu, Festo’nun proses oto- masyonu yönetim kadrosundan Dr. Eckhard Roos da onaylıyor: “Proses dizaynının değiştirilmesi ve modern H 2 O Sadece büyüleyici bir şekilde doğayı şekillendirmekle kalmayan suyun fiziksel formlarının çeşitliliğinin de eşi benzeri bulunmuyor. Çünkü su, yeryüzünde bulunan diğer bütün kim- yasal bileşenlerden farklı olarak sıvı, katı ve gaz halinde olabilme özelli- ğine sahip tek molekül. Sadece sıvı haline su deniyor. Katı haline buz ve gaz haline su buharı diyoruz. SANAL SU Ortalama büyüklükte bir elma, yaklaşık 130 ml su içerir. Sanal su denilen su da dikkate alındığında, elma, yaklaşık olarak 70 litre su içerir. Sanal su, sadece bir ürünün içerdiği su miktarının değil, ayrıca üretilmesi için gerekli olan toplam su hacminin tanımıdır. Bu toplam su hacmi, ya yağmur ya da tarımda kullanılan sulama suyu veya sanayide kullanılan soğutma suyundan oluşur. Dünya çapındaki ürün akışları göz önünde bulundurulduğunda, bu kavramın ne kadar önemli olduğu hemen anlaşılır. Bu ürünlerle dünya çapında gerçekleştiri- len ticaretle birlikte, aynı zamanda ürünlerin içerdiği sanal su ticareti yapıldığı anlamına da gelir.