Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 59. Sayı (Haziran 2013)

Haber 4 Su ve Çevre Teknolojileri • Haziran 2013 TURMEPA Sabri Ülker Çevre Ödülü Sahibini Buldu “Temiz Türkiyem” Ödülleri, Dünya Çevre Günü’nde Verildi Y ıldız Holding’in kurucusu Sabri Ülker adına bu yıl ilk defa düzen- lenen TURMEPA Sabri Ülker Çevre Ödülü, Dumlupınar Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yunis Karaca’nın “Kaynayştır Projesi”ne verildi. Ödül, 23 Mayıs Perşembe günü Çırağan Sarayı’nda düzenlenen törenle takdim edildi. Ödül töreninde konuşan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Yar- dımcısı Ali Ülker, sınırlı su kaynakla- rını korumanın tüm bireylerin birincil görevlerinden biri olması gerektiğini vurgulayarak, “Çevre bilinci de pek çok alışkanlık gibi küçük yaşlarda evde başlıyor. Bugün, ev kadınlarımız lavaboya ya da çöpe döktüğü her 1 litre atık yağın, 1 milyon litre kullanı- labilir temiz su kaynağını kirlettiğini biliyor olsa, bu alışkanlığını değiştirir. Ancak bunun için ona pratik çözüm- lerle gitmek lazım. İşte bu proje bu açıdan çok değerlidir. Kirletmeyelim temennisinden bir adım öteye geçe- rek, ne yapabileceğimizi göstermek açısından projeyi önemli ve uygulana- bilir buluyorum. Çünkü su kaynakları- nın yüzde 80’i insan eliyle kirleniyor.” diye konuştu. Kaynayştır projesiyle ev, ofis, has- tane gibi toplu yaşam alanlarında, binalara entegre edilen kanallar sayesinde atık yağlardan cama, plas- tikten kağıda ve pile kadar her türlü atık, binaların altında bulunan ilgili depolama alanında ayrıştırılıp doğ- rudan geri dönüşüme gönderilerek ekonomiye kazandırılıyor. 1 litre kullanılmış yağın 1 milyon litre suyu kirlettiği dikkate alınırsa, bu sistemle on binlerce litre atık yağın su kaynak- larımızı kirletmesi önlenmiş, kara ve denizdeki çöp dağlarının oluşması da engellenmiş oluyor. Kaynayştır Projesi’ne patent alan Yunis Karaca, ilk uygulamasını geçen yıl Tokat Belediyesi’yle birlikte ger- çekleştirdi. Karaca’nın dijital ayrış- tırma sistemi, sadece yurtiçinden değil, yurtdışından da ilgi görüyor. Kaynayştır Projesi’nin mucidi Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yunis Karaca sistemin çalışmasını şöyle anlatıyor: “Bugün evlerden çıkan çöplerin hiçbiri maalesef verimli geri dönüşüme sokulamıyor. Oysa sadece bitkisel ve hayvansal yağların geri kazanılmasıyla evsel atıksularının yüzde 25 oranında daha az kirlenmesi sağlanabilir. Üstelik çevreyi ve su kay- naklarını korurken 1 litre kullanılmış yağdan 1 litre biyodizel üreterek eko- nomik değer yaratılabilir. Kaynağında ayrıştırma anlamına gelen ‘Kaynayştır Projesi’ evlerde, sitelerde, okullarda veya hastane gibi toplu yaşam alan- larında cam, plastik, kâğıt, sıvı yağ ve evsel atığın ayrıştırılmasını sağlaya- cak bir otomasyon sistemi. Şu anda elle ve tamamen kişilerin inisiyatifine bırakılmış mevcut ayrıştırma sistemi ancak yüzde 15 verimlilikle çalıştırıla- biliyor. Oysa bu sistemde her kata ya da her mutfağa, üzerinde her bir çöp için bir düğme bulunan bir pencere açılıyor. Cam atık atacağınızda ‘cam’ plastik atacağınızda ‘plastik’ düğme- sine basıyorsunuz. Çöpünüzü binanın altında bulunan ilgili depoya iletecek kapak açılıyor. Yapmanız gereken tek şey, hangi çöpü atacaksanız, panelin üzerinde o çöpü gösteren düğmeye basmak. Bu sayede özellikle su kirlili- ğinin birincil sebebi olan atık yağların yüzde 100 çevreye zarar vermeden toplanması sağlanabiliyor.” Ç evre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu yıl ikincisini düzenlediği “Temiz Türkiyem” yarışmasının ödül töreni, Dünya Çevre Günü’nde Ankara’da gerçekleştirildi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdo- ğan Bayraktar’ın katıldığı törende, sanayi tesislerine karşı yürüttüğü etkin çalışmalar dolayısıyla Kocaeli Büyükşehir Belediyesi “En Temiz Belediye” olurken Konya Büyükşe- hir Belediyesi ikinci, Adana Büyük- şehir Belediyesi de üçüncü oldu. Organize Sanayi Bölgesi kategori- sinde ise Kayseri ve Antalya organize sanayi bölgeleri en temiz üretim yapan sanayi bölgesi olarak birin- ciliği paylaştı. “Türkiye’nin En Temiz Şehri” yarışmasında büyükşehir ilçe bele- diyeleri kategorisinde Ankara’nın Altındağ Belediyesi birinci, Konya’nın Selçuklu Belediyesi ikinci ve İstanbul Ümraniye Belediyesi ise üçüncü oldu. Büyükşehir ilçe beledi- yeleri, “atık ve atıksu yönetimi, hava kalitesi, iklim değişikliği, eğitim ve bilinçlendirme” başlıklarında değer- lendirilerek ödüle layık görüldü. Türkiye’nin en temiz sanayi tesisi yarışmasında, Çanakkale’de bulunan İÇDAŞ Çelik Tesisleri, Adapazarı’nda kurulu bulunan OTOKAR Otomo- tiv ve Batman’da bulunan TÜPRAŞ Batman Rafineri Müdürlüğü de en temiz sanayi tesisleri seçildi. Türkiye’nin en temiz sanayi tesisi yarışmasında ikinci katego- ride ise dört sanayi tesisi birinciliği paylaştı. Eskişehir’de kurulu bulu- nan Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi Anonim Şirketi (TÜLOM- SAŞ), Denizli’de kurulu bulunan Deniz Tekstil Sanayi, Manisa’da kurulu bulunan Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve Konya da bulunan İLKO İlaç Sanayi, Türkiye’nin en düzenli sanayi tesis- leri seçildi.