Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 59. Sayı (Haziran 2013)

Su ve Çevre Teknolojileri • Haziran 2013 53 landırılabilir [2]; Legionella enfeksiyon zinciri 4 hal- kadan oluşmaktadır. Bunlar; 1) Legionella cinsi bakterilerin doğal ortamı (nehirler, göller, termal sular, çamurlar ve kaynak suları) 2) Bakterilerin üreyerek yüksek kon- santrasyona çıkmasını sağlayacak dağıtım faktörlerinin ortada bulun- ması. Doğal ortamda az bulunan bu bakteriler, binaların su sistemle- rinde uygun bölge ve koşulları bul- duğunda çoğalmaktadır. Bu bölge ve koşullar; klima sistemi soğutma kuleleri, sıcaklıkları yaklaşık 45° C olan sıcak su tankları, su yumu- şatma tankları, duş başlıkları ve sıcak su muslukları, su tesisatında yaygın şekilde bulunabilen biyo- film katmanları ve hastanelerdeki solunum terapi ekipmanlarıdır. Yapılan araştırmalar, Legionella enfeksiyonun 3,2 kilometreye kadar mesafedeki kaynakları etki- leyebileceğini göstermektedir. 3) Bakterilerin duyarlı konağa ulaş- ması: Ana rezervuarda üreyen bakteri su ile taşınmakta ve suyun aerolize olması ile solunum yolun- dan veya doğrudan aspirasyonla insanlara geçmektedir (5 μm’den daha düşük çaplı partiküller direkt olarak solunum sistemine giriş yapar ve Legionella’ya neden olur). Hastalığın (hem Legionella hem de Pontiac Ateşi) insandan insana doğrudan bulaştığı görülmemiştir. 4) Enfeksiyon zincirindeki son halka ise duyarlı konak varlığıdır. Legi- onella bakterisi solunum yolu ile alınmış olsa da sağlıklı ve bağışıklık sisteminde sorun olmayan çocuk- larda ve erişkinlerde enfeksiyon gelişmemektedir [1, 3]. Duyarlı popülasyonu tanımlayan risk fak- törleri; • 50 yaştan büyük ve erkek olma • Sigara kullanmak (>1 paket/gün) • Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) olmak • Alkol kullanmak (>35cc/gün) • Bağışıklık sistemini baskılayan herhangi bir hastalığı olmak veya immüno supresyona neden olacak ilaç kullanmak veya kanser tedavisi görmek. Özetlemek gerekirse; Legionella enfeksiyonlarının ortaya çıkması için bakterilerin bulunduğu çevresel bir kaynak, bu bakteriyi çoğaltarak duyarlı popülasyona ulaştırabilecek ara meka- nizmalar ve duyarlı bir popülasyonun varlığı gereklidir (Şekil 3) [2]. Legionella vakaları, ortak yaşam alanlarının (oteller gibi) dünyanın bir- çok yerinden insanların kullanımıyla ilişkilendirilebilmektedir. Ortak yaşam alanları, farklı ülkelerden insanların kullanımı sonucu küme şeklinde Legi- onella vakalarının gelişmesine neden olmaktadır. Eğer ülkeler gerçekleşen vakalardan ayrı ayrı bildirimde bulun- mazlar ise küme şeklindeki Legionella vakaları tespit edilemeyebilir. 1987 yılında, Legionella vakalarında çalışan Avrupalı Grup EWGLI (the European Working Group for Legionella Infec- tions - EWGLI) ulusal takip sistem- leri ile tespit edilemeyen Avrupa’da seyahat ilişkili gerçekleşen küme şeklindeki vakaların tanımlanması, araştırılması ve kontrol ölçümleri- nin gerçekleştirilmesini amaçlayan bir gözetim sistemi (The European Surveillance Scheme for Travel Asso- ciated Legionnaires’ Disease’ EWGLI- NET) oluşturmuşlardır. Bu gözetim sisteminin koordinasyonun İngiliz Sağlık Koruma Ajansı’ndan Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC)’ne geçişi ile beraber EWGLI- NET, ELDSNet (European Legionna- ires Disease Surveillance Network) olarak revize edilmiştir [5]. 1987 yılında, yılda raporlanan seya- hat ilişkili Legionella vakası 100 iken bu sayı yıllar içinde 900 vaka sayısına kadar ulaşmıştır (Şekil 4.). Bu artışın temel nedeni olarak, ülkeler tarafın- dan geliştirilen vakaları tanımlama Şekil 2. İnsanlarda Legionella enfeksiyonları ve sınıflandırması [2]. Şekil 3. Legionella bakterisinin doğal ortamı ve enfeksiyon yolu [4] Legionella Enfeksiyonları Pontiac Ateşi Su Kaynağı Aerosol Enfekte Konak Konak Rezervuar Toplumdan Edinilmiş Seyahat İlişkili Hastane Kaynaklı Diğer Yaşam Alanlarından Kaynaklanan Lejyoner Hastalığı veya Legionella Pnömonisi