Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 56. Sayı (Mart 2013)

62 Su ve Çevre Teknolojileri • Mart 2013 Makale Genel anlamda iklim değişikliğine uyum (adaptasyon), iklim değişikli - ğinden etkilenebilirliğin azaltılması için alınan önlemlerin bütünüdür. Bir sistemin (ekolojik sistem veya ekonomik sektör vb) iklim değişik - liğinden etkilenebilirliğinin azalması için ya iklim değişikliğinin etkilerine daha az maruz kalmalı, ya bu etkilere olan hassasiyeti azaltmalı, ya da bu etkilerin sonuçlarına uyum kapasitesi arttırılmalıdır. İklim değişikliğine uyum, etkilene - cek her değişik sektör veya ekosistem için ve beklenen iklim değişikliği etki - lerine göre farklılık gösterir. Örneğin tarım sektöründe iklim değişikliğin - den kaynaklanan kuraklıklara olan etkilenebilirliğin azaltılması için damla sulama, kurak iklime dayanıklı türle - rin ekilmesi gibi önlemler alınabilir. Ani hava olaylarına olan etkilenebilir - liğin azaltılması için ise şehirlerde acil durum eylem planları hazırlanabilir, meteoroloji işlerinden gelen uyarıla - rın halka en kısa zamanda ulaştırıla - bilmesi için iletişim kanalları gelişti - rilebilir (EEA, 2010). İklim değişikliğine uyum için Türkiye’deki çalışmalar 2007’de “Küresel Isınmanın Neden Olduğu Sorunların ve Oluşturduğu Riskin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komis - yonu” (TBMM Küresel Isınma Araş - tırma Komisyonu) oluşturuldu. Bunun dışında 2011 yılının sonunda Çevre ve Şehircilik Bakan - lığı tarafından “Türkiye Ulusal İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlandı. Bu eylem Planı 2020’ye kadar olan süreçte İklim değişikliğinin ekosistemler, tarım, su kaynakları ve halk sağlığı gibi pek çok alandaki etkilerinin analiz edilip sek - törel uyum planlarının hazırlanmasını öngörmektedir. Ancak iklim değişikliğine adaptas - yon uzun soluklu ve zorlu bir süreç olacaktır. Bunun nedenleri ise: • İklim değişikliğinin etkileri coğrafik bölgeler ve ekosistemler gibi pek çok alana göre değişiklik gösterir. Tüm ülke ve tüm sektörler için bu analizin yapılması zaman, insan ve finansal kaynaklar olarak zorlayıcıdır. • İleriki yıllarda iklim değişikliğinin ne yöne doğru gelişeceği her ne kadar genel olarak bilinse de, uyum adaptasyon planlaması yapılması için daha kısa vadeyi içeren ve daha detaylı öngörülere ihtiyaç vardır; ve çoğu zaman belirsizlikleri gidermek mümkün olmaz. • Bilimsel veriler planlama ve ulusal politik kararlar almak için yeterli değildir. Verilerin yorumlanması, iklim değişikline hangi alanda ve ne derece uyum istendiğinin ve önceliklerin belirlenmesi gibi pek çok sorunun çözülmesi gerekmektedir. Tüm bunların sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için tüm paydaşların sürece dahil olması gerekir. • Son olarak, iklim değişikliği ile mücadele için emisyon azaltımı önlemleri genellikle merkezi hükümetler tarafından yapılırken, iklim değişikliğine uyum çalışmaları genellikle yerel yönetimlerce yapılır. Ancak pek çok yerel yönetimin bu planları uygulayacak finansal ve insan kaynağı mevcut değildir. Bunların dışında iklim değişikli - ğine uyumda yaşanan pek çok sıkıntı sıralanabilir. Ancak iklim değişikliği terminolojisinde de yer etmiş “geri dönüşü olmayan nokta”ya varmadan önce en azından çok belirgin, hemen sonuç getirecek ve yatırım maliyeti nispeten düşük önlemlerin en kısa zamanda alınması, ve bu çalışmalar esnasında da orta ve uzun vadede de sektörel uyum planlarının yapılması gerekir. İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum tüm dünyada köklü bir dönü - şüm gerektirdiğinden bu sorun sadece bir çevre sorunu olarak algı - lanmamalıdır. Devletler enerji politi - kaları, tarım politikaları, sanayi stra - tejileri gibi her konuda karar verme ve planlama aşamalarına iklim deği - şikliği konusunu da entegre etme - lidirler. Aksi taktirde doğal yaşamın ve doğal kaynakların göreceği zarar her yıl artarak devam edecek ve buna bağlı maddi kayıpların önüne geçmek mümkün olmayacaktır. Kaynakça: 1. European Environment Agency (EEA), 2010, Schauser I., Otto S., Schneiderbauer S., Harvey A., Hodgson N., Robrecht H., Morchain D., Schrander J., Khovanskaia M., Celikyilmaz- Aydemir G., Prutsch A., McCallum S.: Urban Regions: Vulnerabilities, Vulnerability Assessments by Indicators and Adaptation Options for Climate Change Impacts, ETC/ACC Technical Paper 2010/12 2. NC 1-İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi (NC 1), 2007, Çevre ve Orman Bakanlığı, Ankara: 2007 3. IPCC, 2007: Climate Change 2007: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, Pachauri, R.K and Reisinger, A. (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, 104 pp. 4. Türkiye Ulusal İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (Taslak), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kasım 2010, Ankara. 5. (2006), The Stern Review on the Economic Effects of Climate Change. Population and Development Review, 32: 793–798. doi: 10.1111/j.1728- 4457.2006.00153.x