Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 56. Sayı (Mart 2013)

44 Su ve Çevre Teknolojileri • Mart 2013 lirler (Dow veya BASF ürünleri farklı bir ticari adla satmak için) veya ana glutaraldehit ürünlerine göre tescilli formülleri olabilir. Glutaraldehitin Özellikleri Etki Şekli: Glutaraldehit Gram positif ve Gram negative bakteriler, Legionella, sülfat indirgeyen bakteri - ler, maya ve küfler, virüsler ve sporlar dahil olmak üzere çeşitli mikroplara karşı etkilidir [2]. Glutaraldehit, amin - lere karşı çok aktif olan, 2 tane alde - hit fonksiyon grubu bulunan (H-C=O olarak gösterilir) 5 karbonlu bir mole - küldür. Aminler (–NH2 veya –NH3+ olarak gösterilir) genellikle mikroplu hücre ve proteinlerin yüzeylerinde bulunurlar. Glutaraldehit bu biyolojik varlıklara temas ettiğinde, kimyasal olarak değişim gösterirler veya bun - lara çapraz bağlanırlar (Şekil 1). Bu da proteinleri devre dışı bırakır ve hüc - releri hareketsizleştirerek mikropların ölçmesine yol açar. Çevre Profili: Doğal sistemlerde glutaraldehit bozulmasının önemli bir yolu, biyolojik çürümeyle olur. Bu kimyasal maddenin uluslararası düzeyde kabul edilen standart test yöntemleriyle (OECD 301) biyolojik olarak kolayca ayrışabildiği düşünül - mektedir ve doğal biyolojik bozu - nabilirlik için OEACD testiyle deniz suyunun yanı sıra hem aerobik hem de anaerobik akuatik metabolizma çalışmalarında hızlı biyolojik bozulma göstermiştir. Kara türlerinde, tatlı su ve tuzlu su organizmalarındaki glutaraldehitle ilgili yoğun ekotoksikolojik veriler mevcuttur. Rutin kimyasal madde kullanılması esnasında glutaraldehi - tin kazayla boşaltılmasıyla ilgili EPA modellerine göre, “tatlı su balığı, tatlı su omurgasızları veya su bitkileri için akut veya kronik risk” tespit edilme - miştir. Bununla birlikte, bu koşularda nesli tükenmekte olan tatlı su omur - gasızları ve su bitkileri için akut bir risk öngörülmektedir. EPA ayrıca, glu - taraldehitin yerüstü ve yeraltı sularını kirletmesinin mümkün olmadığı ve biyolojik olarak birikmesinin beklen - mediği sonucuna varmıştır [3]. İş Güvenliği: Hem insanlar hem de çevre açısından tehlikesi düşünül - düğünde, kullanma konsantrasyon - larıyla bidondaki ürünler arasında ayrım yapmak önemlidir. Glutaralde - hit bidonları, sepet ve kovaları her zaman iyi havalandırılmış bir yerde, tercihen oda sıcaklığında veya daha düşük sıcaklıkta kullanılmalıdır. İşçi - nin çalışma risklerini engellemeye yardım etmek mümkün olduğu zaman, su sistemlerinin içine gluta - raldehit akrtarılması iyi bir uygula - madır. Bütün kimyasal maddelerde olduğu gibi her zaman uygun kişisel koruyucu ekipman (PPE) kullanılma - lıdır. Glutaraldehitin güvenli şekilde kullanılması ve muhafaza edilmesi için çevre ve uygulama konusunda yol gösterilmektedir [4]. Kullanma konsantrasyonlarında cilt, göz ve solunum yollarının tahriş olması gibi glutaraldehite bağlı riskler önemli ölçüde azaltılmaktadır. EPA tarafın - dan derlenen insan sağlığıyla ilgili değerlendirmelere göre herhangi bir temas yoluyla “İnsanlarda Kansere Yol Açması Mümkün Değildir” şeklinde sınıflandırıldığını görmek önemlidir. Veri yönünden zengin, uzun tarihçesi: Glutaraldehit ilk kez 1951 yılında üretildi ve ABD’de 1963 yılın - dan itibaren bir antimikrobiyal olarak tescil edildi. Soğutma suyu kulele - rinde uygulanması 1980’lerin orta - larından itibaren onaylandı. ABD’de glutaraldehit diğer bütün biyositlerde olduğu gibi Federal Böcek İlacı, Mantar İlacı ve Kemirgen Öldürücü Kanunu’yla (FIFRA) düzenlenmiştir. EPA tarafından uygulanan mevzuat - taki değişiklikler, düzenlenen kimya - sal maddelerin çevre ve sağlık riskleri üzerinde yoğunlaşarak incelenmesini gerektirmiştir. EPA, 2007 yılında glu - taraldehitin sürekli kullanılmasını onaylayan bir Tescile Uygunluk Kararı (RED) yayınlamıştır. Kamuya açık olan Tescile Uygunluk Kararının belgesinde [5] kullanma yolları, teh - likeleri ve risk değerlendirmeleriyle ilgili birçok veri bulunmaktadır. Glutaraldehit Avrupa’da 98/8/EC sayılı Biyosit Ürünler Yönetmeliğiyle (BPD) desteklenmektedir. Bu Yönet - melik biyosidal ürünlerin üye devlet - lerde kullanılması için yetki veril - mesi ve piyasaya sürülmesi, topluluk içindeki yetkilerin müşterek olarak onaylanması ve topluluk düzeyinde biyosit ürünlerde kullanılabilen etkin maddelerin pozitif bir listesinin oluş - turulmasıyla ilgilidir. Glutaraldehitle ilgili BPD dosyaları halen kamu sağ - lığı hijyeni, veterinerlik hijyeni, kutu içinde muhafaza etme, soğutma suyu ve balçık önleyiciler dahil olmak üzere çeşitli uygulamalar için incelenmekte - dir. İlave olarak, glutaraldehit içeren bazı formüllerin Kuzey Denizi’ndeki petrol sahalarında kullanılması onay - lanmış ve bazı durumlarda glutaral - dehit mevcut olan en yüksek değere ulaşmıştır [6]. Gerçek Glutaraldehit Yukarıda belirtildiği gibi, önemli glutaraldehit imalatçıları Dow ve BASF şirketleridir. Her iki şirket de kaliteli, güvenilir ürünlerin üretiminde yılla - rın deneyim ve uzmanlığına sahip - Şekil 1 Teknik