Tablo 3: Aerobik kompostlaştırma prosesi için işletme parametreleri Parametre Yorum Daneboyutu Kompostlaştırma içinen uygun katı atık daneboyutu25-75mm olmalıdır. CiN oranı Başlangıç CiN oranı aerobik kompostlastırma içinoptimum25-50 olmalıdır. Düşük oranlardaamonyak oluşur ve biyolojikaktiviteengellenir. Yüksekoranlardabesimaddesi sınırlayıcı faktörolabilir. Su muhtevası Su muhtevası %50-60 aralığında olmalı. Optimum değeri % 55 civarındadır. Sıcaklık Yüksekkalitedeürüneldeetmekiçin sıcaklığın ilk birkaçgün50-55 •c, aktif kompostlaştırma periyodununartakalangünleriiçin55-60'C arasında olması gerekir. Sıcaklık 70 'C'nin üzerine çıktığında biyolojik aktiviteönemliderecede azalır. Patojenkontrolu Kompostlaştırma prosesi esnasında patojenlerinve bitki tohumlarının etkisizhalegetirilmesimümkündürB. unun gerçekleştirilebilmesi için sıcaklığın 24saatboyunca60-70'C'de tutulması gerekir. pH pH değerinin 7-7.5 arasında kalması gerekir.Amonyakformundaazot kaybını önlemekiçinpH değerinin 8.5'in üzerine çıkmaması gerekir. törde ise metan oluşumu gerçekleşir. Reaksiyon hızı birinci reaktörde zor ayrışan organiklerin (selüloz) hidroliz hızıyla, ikinci reaktörde ise mikroorganizmaların büyüme hızıyla sınırlıdır. Yüksek katı madde içeren atıkların biyometanizasyonu sonrası havalı kompostlaştırılmasında, atıklar iki kademede kompostlaştırılabilir. Bu sistemler yüksek katı beslemeli anaerobik reaktörü müteakiben ve havalı kompostlaştırma proseslerini birleştirmektedir. Prosesin en önemli üstünlüğü net bir enerji kazanım ile organik atıkların tam stabilizasyonun sağlanması ve susuzlaştırma ekipmanı ihtiyacının az olmasıdır. Katı atıkta hacim azalması ve patosistem, atıksu arıtma tesisi çamuru ve evsel katı atıkların organik kısmının karışımını kompostlaştırmak için de kullanılabilir. Ticari olarak kullanılan biyometanizasyon sistemleri aşağıda özetlenmiştir. BIOCEL Prosesi: Bu proses, kaynağında ayrılmış kentsel katı atıkların organik kısımlarının biyometanizasyomı için Hollanda'da geliştirilen bir prosestir. Proses, reaktörlerde statik yığınlar halinde organik atıkların kesikli havasız kompostlaştırılması esasına dayanır. DRANCO Prosesi: Kentsel katı atıkların organik kısımlarının parçalanmasını sağlayarak enerji ve kompost elde etmek için Belçika'da geliştirilen bir prosestir. Bu proseste, inorganik mateıyallerin giderilmesi Şekil 3. KOMPOGAS prosesi akım şeması için ön ayrışmadan sonra, organik kısım, havasız reaktörde çürütülür. Havasız reaktörlerde üretilen biyogaz, gaz türbinleri ve jeneratör yardımıyla elektrik enerjisine dönüştürülebilir. DRANCOProsesi, üretilen elektriğin yaklaşık yarısını kendi içinde tüketir. Havasız reaktörden çıkan atık, filter pres yardımıyla susuzlaştırılır. Pres süzüntü suyu, gelen atığın katı içeriğini ayarlamak için kullanılabir. KOMPOGAS Prosesi: İsviçre'de geliştirilen bir prosestir. Reaktörü silindir şeklindedir ve düşey olarak yerleştirilmiştir. Reaktör, aralıklı olarak çalıştırılan hidrolik bir karıştırıcı ile teçhiz edilmiştir. Bu proses, madde boyutunu 5 cm'den daha aza indirmek için bir parçalayıcı içermektedir. Katı atıklar, toplama tankından ısıtıcı üzerinden reaktöre beslenir. Reaktörden çıkan atık, filtre prese gönderilir. Üretilen biyogaz, elektrik üretimi için jeneratöre gönderilir. Ayrıca biyogaz kullanılarak elde edilen sıcak su, reaktörü ısıtmak için kullanılır. Şekil 3'te proses şematik olarak verilmiştir. SEBAC Prosesi: Ardışık kesikli havasız reaktörlerde kompostlaştırma, ABD'de geliştirilen üç kademeli bir prosestir. Bu proseste birinci kademede, kabaca parçalanmış organik kısım reaktöre beslenir. Son kademede oluşan sızıntı suyu geri devrettirilerek bu organik kısım ısıtılır. Sızıntı suyu geri devrettirilmesi optimum kompostlaştırma için gerekli nütrientleri sağlar. • jen mikroorganizma giderilmesi de ardışık sistemin ilave üstünlükleri arasındadır. Yüksek katı beslemeli havasız biyometan prosesini müteakip havalı kompostlaştırma prosesi iki kademeli bir prosestir. İki kademeli prosesin ilk kademesi, metan ve CO2 üretiminin gerçekleştiği kentsel katı atıkların organik kısmının yüksek hızlı havasız arıtmasını kademedir. İkinci kademede, nihai kullanıma bağlı olarak katı madde içeriğini artırmak için elde edilen biyokatı, aerobik olarak kompostlaştınlır. Yüksek katılı anaerobik biyometan prosesini müteakip havalı kompostlaştırma prosesi giderek yaygınlaşmaktadır. Bu 1: Atık, 2: Atık toplama merkezi, 3: Homojenizasyon, 4: Ayırma ünitesi, 5: Yabancı maddeler, 6: Ara depolama, 7: Fermentör, 8: Susuzlaştırma, 9: Sıvı Gübre, 1 O: Silaj/Kompost, 11: Biyogaz, 12: ısı/Enerji Tesisi, 13: Enerji, 14: ısı, 15: Gaz, 16: Doğalgaz, 17: Yakıt) Devam, gelecek sayımızda ... SuveÇevreTeknolojileri• Haziran2012 531
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=