Makale amaçlı 25.000m,;su kullanılmaktadır ve bu özelliğiyle ısıl işlem prosesi tesiste en yoğun su tüketiminin gerçekleştiği bölümdür. Isıl işlem bölümünün yanı sıra en yoğun su tüketiminin gerçekleştiği bölümlerden bir diğeri ise ürünlere boyama öncesi yüzey kaplama uygulanan fosfatlama adı verilen bölümdür. Fosfatlama prosesinde temiz üretim uygulamaları öncesinde yıllık yaklaşık 3.717 m3 su tüketilmektedir. Firmada su ve kimyasaltüketimini azaltmak amacıyla her iki hatta uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Isıl işlem bölümünde hayata geçirilen su geri kazanım sistemi ile proje öncesi yalnızca bir defa kullanılarak kanala deşarj edilen soğutma suyunun fabrikasu besleme tankına gönderilmesi sağlanmıştır. Bu sayede soğutma suyunun fabrikanın diğer proseslerinde (Boyama,vulkanizasyon, fo;;fatlamavd.) tekrar kullanılması sağlanmıştır. Fosfatlama bölümünde ise sıralı ve kesikli reaktörler şeklinde çalıştırılan tank serisinde aşağıda listelenen yönetsel önlemler ve süreç değişiklikleri uygulanmıştır: • Durulama sürelerinin uzatılması. • Asılı kalma (süzülme) sürelerinin •· uzatılması • Tanklardaki bekletme sürelerinin ·; ~ uzatılması • Durulama tanklarının ortalarından iki bölüm şeklinde ayrılması. • Durulama tanklarında ters yıkama prensibinin uygulanması • Eğimli plakalar kullanarak süzülen suların (yağlama, durulama, pas alına vb.) tekrar tankların içerisine akmasının sağlanması • Tamburların si.izi.ili.irkehnafifçe sallanması ve çevrilmesi ile kayıpların azaltılması. Gerçekleştirilen uygulamalar ile ısıl işlem bölümünde tüketilen soğutma suyunun tamamı (% 100) geri kazanılırken fosfatlama bölümünde% 79'a varan su tasarrufu 156 Suve ÇevreTeknolojileri• Nisan2012 Çizelge 4: Metal işleme ve makine sektörü-fırmasındailgiliproseslerde proje öncesi ve sonrası su tüketim değerleri Proses ProjeÖncesi Proje Sonrası Tasarruf Tasarruf (m'/yıl) (m' /yıl) {m3 /yıl) (%) ısıl işlem Bölümü 20.200 - 20.200 % 100 FosfatlamaBölümü 3.717 767 2.950 % 79 Firmanın SuTüketimi 64.500 41.350 23.150 % 36 Çizelge 5: Metal işleme ve makine sektörü firmasında ilgili proseslerde proje öncesi ve sonrası kimyasal tüketim değerleri Proses FosfatlamaBölümü ProjeÖncesi {m3 /yıl) 5.716 kg sağlanmıştır (Çizelge 4). Bu sayede firmanın toplam su tüketimi 23.150 m3 azaltılırken fosfatlama bölümünde tüketilen kimyasallardanda %29 oranında tasarruf elde edilmiştir. (Çizelge 5). Uygulamalar ile yeraltı suyu pompalama için harcanan elektrik enerjisinden de tasarruf edilmiştir. Yıllık 31.000 kWhelektrik tasarrufu ile 18,3 ton CO, salımının önüne geçilmiştir. - 2.4. Kimya Sektörü Polyester elyaf, filament ve polimer üretim sektöründe faaliyet gösteren firma, polyester bazlı polimerler, ara ürünler ve özellikli ürünler konusunda sektöründeki önemli üreticilerden birisidir. Firmanın ürettiği ürünler arasında, Polyester Cips, Polyester Elyaf,Polyester İplik, DMT,Poy,Tops ve Tow bulunmaktadır. Firma farklı üretim süreçlerinde (ürün üretimi, soğutma, temizlik vb.) önemli miktarda su tüketimi gerçekleştirmektedir. Yıllık yaklaşık 2.295.000 ın3 suya ihtiyaç duyan firmanın kimi hassas proseslerde yumuşak (permutit) su kullanımı bulunmaktadır. Proje öncesinde firmanın toplam su tüketiminin yaklaşık %36'sına karşılık gelen 835.640 m3/yıl yumuşak suyun üretimi için iyon değiştirici reçinelerden faydalanılmakta ve üretimin bu aşamasında yüksek miktarda enerji tüketimi Proje Sonrası (m'/yıl) 4.037 kg Tasarruf (m' /yıl) 1.679 kg gerçekleşmektedir. Tasarruf (%) % 29 Firmanın bazı üretim proseslerinde ısı transferi kızgın yağlar vasıtasıyla gerçekleşmektedir. Kazanlarda üretilen kızgın yağlar ısı transfer pompaları vasıtasıyla ısıya ihtiyaç duyulan proseslere aktarılmaktadır. Isı transfer pompalarının belirli bir sıcaklığın üzerine çıkmasını engelleyen soğutma sistemleri mevcuttur. Soğutma amacıyla yumuşak (permutit) suyun kullanıldığı bu sistemlerde yıllık olarak 324.300m3 yumuşak su tüketilmektedir. Yapılan hesaplamalar firma bünyesinde 1 m3 permutit su üretimi için 0,80 TL harcandığını ortaya koymuştur. Firmada gerçekleştirilen uygulamalar kapsamında su soğutmalı kızgın yağ transfer pompalarının bir bölümü, farklı güç ve kapasitelerde hava soğutmalı pompalar ile değiştirilmiştir. Firmada ısı transferi için kullanılan su soğutmalı kızgın yağ transfer pompaları yerine U)rgulananhava soğutmalı pompalar ile ilgiliproseslerde su tüketimi ortadan kaldırılmıştır. Soğutma amaçlı olarak yumuşak (permutit) su kullanan firmada bu sayede yıllık )'aklaşık 93.000 m3 permutit su tasarrufu sağlanmıştır. Diğer taraftan yumuşak suyun üretiminde ve kullanım sonrası soğutulmasında ihtiyaç duyulan yıllık 121.000 kwh/ yıl enerjiden tasarruf edilmiştir. Bu
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=