İŞLETME GEÇMİŞİ -CWB ve HWB SİSTEMLERİ ARASINDAKİ ÖNEMLİ FARKLILIKLAR HWB TOX4 işletmeye alındığı Şubat 2006'dan itibaren problemlerinin ve inşaat işlerinin sebep olduğu kesintiler dışında sürekli olarak 7 gün 24 saat çalışmaktadır. Zimpro prosesinin iptal edilmesiyle tesite ortaya çıkan kötü kokuda ciddi bir azalma meydana gelmiştir. Tesis tasarım değerlerinde işlem görmemiş çamuru yakmakta, çok az ilave yakıta ihtiyaç duymakta ve işletmeye alındığından itibaren sıfır kum kaybıyla çalışmaktadır. Eski CWB istemi ile yeni HWB sistemi arasındaki önemli farklılıklar şunlardır: Isı Geri Kazanım Sistemi: Atık ısı kazanı ile karşılaştırıldığında gövde borulu ısı eşanjörü herhangi bir bakıma ihtiyaç duymamaktadır. İşletmesi çok daha kolaydır ve özel eğitimli operatöre ihtiyaç duymamaktadır. Besleme Sistemi: İşlem görmemiş yüzde 27 kuruluktaki çamuru pompalamak (Önceki sistemde işlem görmüş ve yüzde 38 kuruluktaki çamuru pompalamaya göre) çok daha kolaydır. Ayrıca çamurun dört değişik noktadan enjekte edilmesi, akışkan yatakta çok daha iyi bir yanma sağlamaktadır. Yerleştirilen 4 adet termokapıl aracılığıyla yatak sıcaklığı 2,7 °C hassasiyetle ölçülebilmektedir. CWBsisteminde hassasiyet 8,3 °C'dır. Ön Istma Brülörü: CWB sisteminde iki adet ön ısıtma brülörü, yanma odası duvarlarına monte edilmiştir. Alevlerin yönü kum yatağına doğrudur. CWB sistemiyle soğuk çalıştırmada brülör devreye belli aralıklarda girer, kum yatağı ela aralıklarla yükseltilerek, işletme sıcaklığına ulaşılıncaya kadar bu yöntemle devam edilir. HWB sisteminde ise iki adet olan ön ısıtma brülörü 1 adede indirilerek fırının altında yer alan giriş hava bölmesine yerleştirilmiştir. Bu sayede hem soğuk, hem sıcak çalıştırmada, işletme sıcaklığına çok daha az yakıtla çok daha kısa sürede ulaşılmaktadır. CWB sisteminde, soğuk konumdan işletme sıcaklığna ulaşma süresi tipik olarak 30 saat civarındadır. Bu süre HWB sisteminde 16 saattir. Tipik bir sıcak başlama süresi ise CWBiçin bir saattir. HWB için gereken süre bu sürenin yarısıdır. Bu sürelerdeki kısalığın sebebi, brülörün hava giriş odasına alınmış olması ve ısı eşanjörüdür. Kum Kaybı: CWB tipi fırınlarda sürekli kum takviyesine ihtiyaç duyuluyordu. Kum, silika bazlı olmayan beyaz şimşek kumuydu. CWB sisteminde akışkan yatakta ortaya çıkan kum kaybını telafi etmek için saatte yaklaşık 50 Lb kum ilave etmek gerekiyordu. HWB sisteminde ise yeşil olivine kumu kullanılıyor. Her ne kadar bu kum üç kat daha pahalı olsa ela pratik olarak işletmeye alındığı tarihten itibaren hiç ilave etme gereksinimi duyulmadı. Olivine kumu aşınmaya olan dayanıklılığıyla bilinmektedir. Aynca HWB sisteminin yanma odası yukarı doğru genişleyen gözyaşı damlası şeklinde tasarlanmış olduğu için gaz hızında 3 ft/sn'clen 2.1 ft/ sn'likbir hıza yavaş bir düşüş temin eder (aşağıdan yukarı doğru). CWB sisteminde yanma odası düz silindirik şekildedir. Gaz hızı yaklaşık 2,5 ft/sn'clir. Olivine kumunun dayanıklılığının ve yanma odasının şeklinin kum kaybını engellediği düşünülmektedir. Yatak-Üst Havası: TOX4'de yatak üst havası kullanılmamaktadır. Bu açıdan çok daha basit ve düşük maliyetlidir. CWB'de görülen kum kaybının önemli bir sebebi bu üst hava kullanımı olabilir. Sadece Doldurma yerine Doldurma-Boşaltma: Yeni tesis eclilen HWB sistemi sadece doldurma tipi olup, burada akışkan yatak için gereken hava blowerla verilir. CWB sisteminde akışkan yatak havasını basan blower ile içerideki havayı çeken çebri çekme fanı (push-pull) sistemi vardır. Sadece doldurmalı sistemin işletilmesi ve maliyeti doldurma-boşaltma sistemine göre daha düşüktür. Azot Oksit Emisyonu: Tablo 6'da verildiği şekilde HWB sisteminden deşarj edilen Azot okistlerin miktarı 39.6 ppmv'dir. CWBsisteminde ise bu değer 1989 yılında (Van De Kraats et al, 1991). ppmv tarafından ölçüldüğü şekilde 491 ppmv'dir. HWB'deki Nox emisyonlarının düşük olmasının TOX4'ün bugün yaktığı çamurdaki katı madde oranlarının Zimpro prosesindeki yüzde 45-50'1ik KM oranlarına nazaran daha düşük (yüzde 27 KM) olması yüzünden olduğu düşünülmektedir. Bu gerçek Dangtran (Dangtran ve Holst, 2001) tarafından bulunan değerlerle de örtüşmektedir. ÖZET VE SONUÇIAR 2003 yılında fizibilite çalışmasının verdiği tavsiye doğrultusunda Peel Bölge İdaresinin çamurun yakılmasına devam edilmesi ve CWB sistemi yerine HWB sistemi kullanılması için vermiş olduğu kararın ne kadar doğru olduğu, işletme süresindeki tecrübeyle de doğrulanmıştır. HWB sisteminin güvenilir bir teknoloji olduğu ve eski CWBsisteminden çok daha verimli olduğu ispatlanmıştır. Zimpro prosesinin emekli edilmesinin de bu başarıda büyük payı vardır. Kokudaki azalma, hava kalitesindeki artış ve çamurun berterafındaki maliyet azalması bütün ilgili taraflara-atıksu arıtma tesisi, idareler, vergi ödeyen taraflar ve çevre halkı önemli avantajlar sağlamıştır. • Su ve Çevre Teknolojileri• Ocak 2012 49 I
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=