Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 41. Sayı (Kasım-Aralık 2011)

Su ve Çevre Teknolojileri • Kasım - Aralık 2011 67 3.5.8 Yoğunlaştırma Graviteli yoğunlaştırma yerine mekanik yoğunlaş- tırma uygulanmak suretiyle daha fazla yoğunlaştırma elde edilebilir. Bunun neticesinde, çürütücüye giren çamurda daha yüksek miktarlarda askıda katı madde konsantrasyonu bulunur ve tutma zamanı artabilir; böyle olması halinde biyogaz üretimi de artacaktır. Graviteli çamur yoğunlaştırma sırasında polimer (PE) dozlamak suretiyle askıda katı madde konsantras- yonu artırılabilir. Sonuç olarak çürütücüde bekleme süresi ve üretilen biyogaz miktarı artar. PE dozlamayla elde edilebilir olan askıda katı madde konsantrasyonu, mekanik çamur yoğunlaştırmaya kıyasla daha azdır. Öte yandan dozlama ekipmanı için gereken yatırım miktarı da düşüktür. 3.5.9 Yan Akımların Arıtılması SHARON (yan akımların sabit ve yüksek oranda amonyak nitrit üzerinden dönüştürülerek arıtılması) prosesinde ilk olarak aaerobik şartlarda amonyak okside olarak (nitrifikasyon nitrit) halini alır ve ardından anoksik şartlarda karbon kaynağı eklenerek (denitrifikasyon) azota dönüştürülür. Denitrifikasyon süreci, nitiritin kolaylıkla denitrifiye olmasından hareketle özellikle proses pH değerini düzeltmeyi hedefler. Konvansiyonel Azot giderim sürecine kıyasla enerji tasarrufu söz konusudur. 30-40°C’lik bir ısı gerekir. Strüvit prosesinde geri dönen likör içerisindeki fosfor, fosfatın magnezyum ve azot ile strüvite çökeltil- mesiyle giderilir (MgNH4PO4, Magnezyum-Amonyak- Fosfat (MAF). MAF gübrede kritik öneme sahip bir etmendir. Deamonifikasyon, atıksudaki amonyağın indir- gendiği biyolojik arıtma yöntemidir. Bu yöntemle, amonyak, anaerobik şatlarda nitrit kullanılmak sure- tiyle azota dönüştürülür. Bu, ototropik bir süreç olup herhangi bir karbon kaynağı eklenmesini gerektirmez. Proses iki adımdan oluşur: amonyaktan nitrit olu- şumu ve nitrit ve amonyağın birleşerek azot oluşumu. Bu işlem ancak yan akımlar gibi fazlasıyla konsantre atıksular için geçerlidir. Düşük C/N oranı ve yüksek ısı şarttır. (Teknikler: Anammox -Anaerobik Amonyak Oksidasyonu, DEMON-Deamonifikasyon) Ayrı bir SHARON prosesinde denitrifikasyon olma- dan oluşan nitrit, ANAMMOX prosesindeki amonyak ile anaerobik reaksiyona girerek azot gazına dönü- şür. Amonyağın anaerobik oksidasyonunda özellikle ANAMMOX bakterileri de sürece dahildir. SHARON prosesinde amonyak nitrite dönüştürülür ve bu süreç, amonyak ve nitrit arasında uygun bir oran tutturulun- caya kadar devam eder. Bu sürecin kullanıldığı büyük ölçekli bir örnek bulunmaktadır. Prosesler günü- müzde 1. adımda gerçekleştirilebilmektedir. % Etki Geri Ödeme Süresi İlave Yatırım Kalma süresi Kalma süresi < 500.000 € ve çürütme ve çürütme prosesine prosesine göre değişiklik göre değişiklik gösterir gösterir S31. Çamurun graviteli olarak değil, mekanik olarak yoğunlaştırılması % Etki Geri Ödeme Süresi İlave Yatırım Kalma süresi Duruma göre < 10.000 € ve çürütme değişiklik prosesine gösterir göre değişiklik gösterir S32. Poliektrolit dozlama % Etki Geri Ödeme Süresi İlave Yatırım < % 1 1 - 15 Duruma göre değişiklik gösterir S34. Azotun kimyasal olarak strüvite çöktürülmesi % Etki Geri Ödeme Süresi İlave Yatırım % 5-10 5-15 Giderilen 0,5 - 1,5 € / kg N. S33. Yan akımların sabit ve yüksek oranda amonyak nitrit üzerinden dönüştürülerek arıtılması % Etki Geri Ödeme Süresi İlave Yatırım % 10-20 5-15 Giderilen 0,5 - 1,5 € / kg N. S35. Anaerobik deamonifikasyon % Etki Geri Ödeme Süresi İlave Yatırım % 10-20 > 115 Giderilen 1.0 - 3,0 € / kg N. S36. İki reaktörlü ve iki aşamalı Sharon-Anommox prosesi