Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 41. Sayı (Kasım-Aralık 2011)

Su ve Çevre Teknolojileri • Kasım - Aralık 2011 51 enerji tasarrufu bedeli ise yaklaşık 600.000 TL olarak açıklanmıştır. İlk fazdaki başarılı sonuçlardan sonra diğer terfi istasyonlarında da bu revizyon projesinin devamı gerçek- leştirilmektedir. Revizyon projesini anahtar teslim olarak gerçekleştiren Halıcı Elektro- nik ve Telekomünikasyon San. Tic. Ltd. Şti., Mayıs 1994 tarihinde elekt- ronik, otomasyon, telekomünikas- yon ve medikal elektronik alanında hizmet vermek amacıyla kurulmuş- tur. Firma, sahip olduğu 41 kişilik ekibiyle sektörde mühendislik, sistem tasarımı, projelendirme, imalat, malzeme satışı, teknik servis, taahhüt ve danışmanlık hizmeti vermektedir. ABB Elektrik Sanayi A.Ş.’nin otomasyon, AC-DC motor sürücüleri ile DCS, PLC, Scada konularında bayi ve sistem enteg- ratörü olarak birçok anahtar teslimi projeye imza atmıştır. Uygulama detayları İSKİ terfi merkezlerindeki bu uygulamada, sisteme eklenen bir basınç transmitteri üzerinden alınan analog bilgiye göre sürücünün hız kontrolü gerçekleştirilmiştir. İsteni- len optimum basınç bilgisi değerine göre pompanın hızı nominalden, istenilen proses değerine göre çalıştırılmış ve yüksek oranda enerji tasarrufu gerçekleştirilmiştir. Terfi merkezlerindeki mevcut santrifüj pompalar, endüstride ve binalardaki en yaygın tip pompalar olup, sıvının basıncını artırmak amaçlı kullanılan mekanik cihazlar- dır. Çalışma prensibi olarak ise sıvı, pompanın içinden geçerken pompa pervanesinde hızlandırılır ve yüksek hızda gövdeye boşaltılır. Kullanılan bu enerji, mümkün olan en verimli şekilde sıvı basıncına dönüştürülür. En alttaki grafikte de görülen pompa eğrileri, pompanın teknik performansını göstermektedir. Yatay eksen akış hızını, dikey eksen ise üretilen yükü ve gücü göstermektedir. Normalde pompa eğrisiyle birlikte verilen sistem eğrisi, boru hattının statik yükünü ve direncini gösterir. Pompanın çalışma noktası, sistem eğrisi ile pompa eğrisinin kesişim noktasıdır. Benzeşim yasalarına göre, bir santrifüj pompanın devri (n), akış hızı (Q), basma yüksekliği (H) ve tüketilen güç (P) arasında aşağıdaki gibi bir bağlantı bulunmaktadır. Akış, hızla doğru orantılı olarak değişmektedir. Yükseklik ise hızın karesi ile, güç ise hızın küpüyle orantılı olarak değişmektedir. Aşağı- daki bağlantıya göre pompa hızının yüzde 20 oranında azaltılması ile yüzde 50’ye varan enerji tasarrufu sağlanabilmektedir. İSKİ projesinde Terfi Merkezi Verim Artışı % Kazanç Kazanç Frekans Amorti Adı (Ay-kwh) (Ay-TL) Konvertörü Edilen Süre Maliyeti (TL) (Ay) Esenyurt T.M. 49,50% 80.769 17.365 12.148 0,7 Büyükdere T.M. 1% 610 131 10.479 80 Sarıyer Maden T.M. 8% 10.850 2.333 16.927 7,3 Levent T.M. 10% 32.649 7.019 19.425 2,8 Malkoçoğlu T.M. 6% 10.774 2.316 20.139 8,7 Mahmutbey T.M. 4% 26.939 5.792 13.646 2,4 Bayramtepe T.M. 11% 10.941 2.352 10.956 4,7 Tokatköy T.M. 19% 1.579 339 4.557 13,4 Ferhatpaşa T.M. 8% 16.879 3.629 20.139 5,5 Beykoz T.M. 10% 1.902 409 5.821 14,2 Battalgazi T.M. 18% 5.248 1.128 8.518 7,5 Dolayoba-2 T.M. 23% 11.276 2.424 7.951 3,3 Maden T.M. 0% 0 0 15.023 0 Mağaratepe T.M. 13% 3.350 720 9.055 12,6 Sultanbeyli Sakarya T.M 14% 5.825 1.252 10.432 8,3 Kocabayır T.M. 3% 3.364 724 8.518 29,4 Gülsuyu-1 T.M. 1% 1.676 360 10.956 30,4 Gülsuyu-3 T.M. 10% 2.157 463 4.843 10,5