Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 40. Sayı (Eylül-Ekim 2011)

54 Su ve Çevre Teknolojileri • Eylül - Ekim 2011 Teknik duş ve jakuzi). Lejyonella ile enfekte olmuş havanın solunmasıyla enfek- siyon meydana gelir. Son yıllarda, jakuzilerin gittikçe popüler hale gelmesi ile birlikte çok ciddi Lejyo- nella enfeksiyon salgınları ortaya çıkmaktadır. Örneğin Hollanda’da 1999 yılında bir jakuzi sergisine gelen 8000 ziyaretçiden 226’sında Lejyonella Pnömonisi enfeksiyonu görülmüş ve bunların 18 tanesi enfeksiyon sonucu ölmüştür. Diş Hekimliği Gereçleri, Evde Kullanılan Nemlendiriciler Diş doktorlarının kullandığı donanımlarda diğer tür bakterilerle mikrobik kontaminasyon problemi, jakuzilerde olduğu gibi bir süredir bilinmektedir. Bu donanımlar ve malzemeler, tavsiye edilen şekilde yenilenmeli ve eğer mümkünse etkinliği kanıtlanmış mikrop öldürücüler kullanılmalıdır. Sulu hava üreten ev gereçlerinin (hava nemlendirici, ağız yıkama gereci, solunum aleti vs) düzenli olarak ve iyice yıkanması son derece önemli- dir. Suyun kritik sıcaklıklarda bek- lemesine izin verilmemeli, düzenli olarak değiştirilmeli, kullanılmayan gereçler kuru muhafaza edilmelidir. Soğutma Suyu, Soğutma Kulesi Bazı koşullar altında, soğutma kulesi buharı ve yoğuşma sıvısı potansiyel tehlike kaynakları- dır. Kapsamlı emisyon inceleme programları neredeyse tüm vakalarda Lejyonella tespit etmiştir (basınçlı havalandırma veya doğal havalandırma kullanılan soğutma kuleleri dâhil). Özellikle basınçlı havalandırma kullanılan soğutma kulelerinin difüzyon alanında önemli miktarda Lejyonella birikimi tespit edilmiştir. Bu tip kulelerde buhar, havalandırma pervanelerinin üzerinde yoğunlaşmakta, difüzö- rün üzerine damlamakta ve hava sirkülâsyon akımı ile geri taşınmak- tadır. Bu ise suyun buharlaşması nedeniyle her döngüde Lejyonella konsantrasyonunu artırmaktadır. Islak soğutma kulelerinin çalış- tırılmasıyla bağlantılı az sayıda has- talık vakası bildirilmiştir. İki rapora göre, elektrik santrallerinde Lej- yonella enfeksiyonu görülmüştür. Vakaların biri, elektrik santralinin zeminindeki kompresör muhafaza- sındaki küçük ters soğutma tesisi ile ilgilidir. Diğer vakada ise enfeksiyo- nun sebebi, yüksek basınçlı hortum kullanılan buhar türbini tesisatının son derece kuşkulu biçimde, yeterli havalandırma koruması olmadan kullanılmasıdır. Bu bölgedeki Lejyonella enfeksiyonu dikkate alın- malıdır ve temizlik ekipleri mutlaka maske takmalıdır. Bu konuda somut bilgiler olma- masına rağmen, mevcut bilgilere göre enfeksiyonun aeresol şeklinde uzak mesafelere ulaşması olasılık dışı değildir. Ancak, ıslak soğutma kulelerinin (çevresindeki alan ve popülasyon için) düşük enfeksiyon riski taşımasının sebebi ana Lejyo- nella ekolojisini oluşturan spesifik kriterlerdir. Sadece düşük sayıda Lejyonella düşük enfeksiyon riskine sahiptir. 4. LEJYONELLA İLE MÜCADELE 4.1. Su Sıcaklığının Artması Alman araştırmacılar ve diğer kaynaklar sabit 60 °C’de tutulan su sistemlerinde Lejyonella koloni- lerinin oluşmadığını göstermiştir. Ancak, 60 °C sıcaklık, sisteme yer- leşmiş mikropları tek başına toptan yok etmek için yeterli değildir. Lej- yonellanın 70 °C nominal su sıcak- lığı değerlerinde çoğalabildiğini gösteren gözlemler su sisteminin tamamen istenen sıcaklığa erişecek şekilde ısıtılamadığını göstermekte- dir. Dip tortusu, iç kireçlenme veya ucu kapalı borular gibi çeşitli faktör- ler öldürücü sıcaklığın erişemediği “kör noktalar” olarak değerlendiri- lebilir ve sıcaklığın düşmesi halinde tüm sisteme mikrop bulaşmasına sebep olabilir. Genellikle önerilen bir yöntem olan 70 °C üzerinde suyla birkaç defa yıkama yapılması Lejyonella’nın sistemde yok olma- sını sağlamaz. 4.2. Mikrobisidler (Mikrop Öldürücüler) Klima ve soğutma sistemlerinde bulunan sirkülatör sprey nemlendi- ricilerdeki suda bulunan Lejyonella bakterisinin ortadan kaldırılması acilen yapılması gereken bir işlem- dir. Bunu ise son yıllarda modern kimya bilimi tarafından geliştirilen mikrobisidlerle yapmak mümkün- dür. Bu husustaki önemli problem, pek çok biyosidin biyofilmlere karşı etkisinin azalmış olmasıdır. Hedef- lenen mikro-organizmaları koruyan biyosidin dağılması biyosidin etkin- liğinin optimum düzeyde olmasını önlemektedir. Soğutma kulelerinde yapılan testlerde, N-heterosiklerin düşük dozlarda Lejyonella Pnömonisi ve Lejyonella Gormanii’ye karşı son derece etkili olduğu görülmüştür. BKG Water Solutions Ürünleri Ferrocid 8583 ve Ferrocid 8599, yukarıda bahsedilen etken maddeyi içermektedir ve soğutma kulelerinde, soğutma sularında ve klimaların nemlendirme suyunda olabilecek lejyoner patojenleriyle mücadelede kullanılabilir. Bu şekilde mikrobun çeşitli kade- melerde azalması beklenebilir. Ferrocid 8599’un önerilen konsant- rasyon dozunda klima sistemlerinin su tanklarında kullanılması insan sağlığına tehdit teşkil etmez. Değiştirilmiş nicel süspansiyon