malıdır. (Ref 2) Filtre yatağının yeteri kadar kaldırılıp, partiküllerin su ile sürüklenmesi için filtre tankında gerekli boşluğun bulunması gereklidir. Genelde %40'lık bir kabarma payı bırakmak, tanklarda etkili bir geri yıkama işlemi sağlar. İyi bir filtrasyon yapabilmek için, su kalitesine göre filtrasyon hızlarını uygun seçmek gerekir. Ortalama filtrasyon hızları 20 m/h civarındadır. Bulanıklığı ve tortusu yüksek olan sularda filtrasyon hızlarını 5-10 m/h hızlarına çekmek gerekebilir. (Ref 3) Cihazların kapasitelerini değerlendirirken, otomasyon valflerinin kapasiteleri üzerinden değil, filtrasyon hızları düşünülerek cihaz kapasitelerini belirtmek daha gerçekçi bir yaklaşım olur. Cihazların ne kadar fazla su verdiği değil, ne kadar kaliteli çıkış suyu verdiği önemlidir. l, l ,l PROJELENDİRMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR - İşletme ve kullanım kolaylığı açısından sistem tam otomatik olarak çalışma I ıdır. - Filtre tankları sistem besleme basıncına uygun olarak seçilmelidir. - Giriş suyu debisi ters yıkama suyu debisini karşılayacak miktarda olmalıdır. - Filtre tanklarında yeteri kadar kabarma payı bırakılmalıdır. - Filtrasyon hızları su kalitesine göre belirlenmelidir ve kesinlikle yüksek tutulmamalıdır. Filtrasyon hızı yükseldikçe filtrasyon hassasiyetinin düştüğü unutulmamalıdır. - Filtrasyon hassasiyeti filtre malzemesinin özellikleri ile birebir ilişkilidir. Filtre malzemesi belirlenirken dikkat edilmelidir. l,l SEPERATÖR FİLTRELER Özellikle kuyu suyu ile beslenen konvansiyonel su arıtma sistemleri öncesinde sistemin yükünü azaltmak, ham su iletim hatlarının tıkanmasını ~ ve su depolarında ~ tortu birikmesini ~ önlemek amacıyla kullanılır. ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 4 İçerisinde partikül bulunan su, seperatör filtreye teğetsel olarak girer. Santrifüj etkisi nedeniyle partiküllerin yanlara doğru savrularak aşağıya doğru inmesi sağlanır. Böylelikle seperatör filtresi altında toplanan partiküller (kum, çakıl vs.) istenen zaman aralığına bağlı olarak blöf edilirler. Genellikle seperatör filtreler kuyu pompalarından gelen hat üzerine konularak 70-100 mikron hassasiyetinde filtrasyon sağlarlar. l,3 MEKANİK FİLTRELER ~ 1 1 Mekanik filtreler özellikle içerisinde büyük çaplı katı partikülleri bulunan sularda kullanılırlar. Mekanik filtrelerin tutmuş olduğu kirlilikler zamana veya basınç farkına göre blöf edilebilirler. Özellikle depo öncesi hat üzerinde veya arıtma sistemlerinde ön arıtma ekipmanı olarak büyük çaplı partiküllerin tutulmasında kullanılırlar. Filtrasyon hassasiyetleri 20-200 mikron arasında değişebilmektedir. Bu gruba da girebilecek kartuş filtrasyon üniteleri, daha çok düşük debili evsel ve endüstriyel uygulamalar ile daha yüksek filtrasyon ihtiyacının (0.5-50 mikron) olduğu durumlarda kullanılırlar. 3, RENK, TAT VE KOKU GİDERİMİ Su, içinde bulunan çözünmüş veya askıda katı maddelerin çeşitliliğine bağlı olarak az veya çok renkli olabilir. Örneğin humikasit ve humatlar, tanin, lignin, ferikhumat halinde suda bulunan demir bileşikleri, suya renk verirler. Sudaki doğal renk çoğunlukla kolloidal partiküllerden ileri gelir. Demir ve mangan içeren sular, kullanım noktalarında lekeler bırakırlar. Demir kahverengimsi, mangan ise gri-siyah, organik maddeler ise sarımsı bir leke bırakırlar. Demir, mangan klor ile okside edilerek çöktürülür ve sudan uzaklaştırılır. Renk Pt-Co (Platin-Kobalt) birimi ile ölçülür. Suda tat ve kokuya sebebiyet veren en önemli maddeler organik maddelerdir. Bu organik maddeler ise özellikle, su orcamında meydana gelen mikrobiyolojik yaşam sonucunda, organizmaların parçalanması sonucunda oluşur. Bunun yanı sıra dezenfeksiyon amaçlı kullanılan klor, koku oluşumuna sebebiyet verebilir. Klor, suya oksidan veya dezenfektan amaçlı olarak dozlanır, suda bakiye olarak bir miktar klor kalır. Sonuçta kendine has kokusunu hissettirir. Eğer ortamda organik maddeler bulunuyorsa, bu maddelerle zararlı olarak bilinen bileşikleri (kloraminler vb.) oluşturabilirler. 3.1 TAM OTOMATİK AKTİF KARBON FİLTRELERİ Aktif karbon filtreler renk, tat, koku, organik maddeler ve fazla klorun giderilmesi amacıyla kullanılır. Filtrelerde kullanılan karbon granül veya toz halele uygulanmaktadır. Granül karbonun yaş yoğunluğu 0.55 gr/ml'den daha azdır ve çoğunlukla 0.4 gr/ınl'dir. Tyibir aktif karbon %8' den daha az yanmayan kül içermelidir. (Ref 4) Granül aktif karbonun suyla temas ettiğinde hidrate olması, tam ıslanması için birkaç saat süre gereklidir. Hidrate olan karbon koroziftir. Bu nedenle filtre tanklarında FRP,paslanmaz çelik, epoksi polivinilklorür gibi kaplama maddeleri ile kaplanmış tanklar kullanılmalıdır. Kullanılan karbonun gözenekleri bir süre sonra dolmaktadır. Gözeneklerin tamamen dolması durumunda medya malzemesinin değişmesi gerekecektir. Değiştirme süresi ham suyun kirlilik yüküne göre 6-12 ay arasında değişmektedir. Tam otomatik aktif karbon filtrelerin projelendirme esasları, multi medya filtrelerin projelendirme esasları ile aşağı yukarı aynıdır. Filtrasyon hızlan, giderilecek olan maddeye göre değişiklik göstermekle beraber genel olarak hızlı kum filtrelerine yakın veya biraz daha büyük seçilebilir. Filtre hızı 20-25 m/saat civarında alınmaktadır. (Ref 5) 4. SERTLİK Sertlik esas itibariyle sudaki ca· 2 ve Mg'2 iyonlarından ileri gelmektedir. Demir, mangan, çinko, kurşun gibi iki değerlikli
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=