Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 4. Sayı (Eylül-Ekim 2005)

2.1 ÇOK KATMANLI TAM OTOMATİK KUM FİLTRELERİ (MULTİ MEDYA FİLTRELER) Sudaki mevcut tortu, bulanıklık, askıda katı maddelerin giderilmesinde etkili bir biçimde kullanılmaktadır. Bu filtreler manuel veya tam otomatik olarak dizayn edilebilirler. Ancak burada manuel sistemlere, artık eskimiş bir teknoloji olmaları ve işletme sıkıntıları nedeniyle yerlerini tam otomatik sistemlere bırakmasından dolayı çok fazla değinilmeyecektir. Filtreler tank içerisinde kullanılan filtre malzemelerine göre adlandırılırlar. Sınıflandırma şu şekilde yapılmaktadır; TABLO 1: Filtrelerde kullanılan filtre malzemeleri Filtre Kum Multi Medya Malzemesi Filtreleri Filtreler Filtre malzeme Kuvarskum Antrasit Tabakalı çakıl Kuvars kum ince Tabakalı çakıl Orta ince Kaba çakıl Orta Kaba çakıl Kum filtreleri ile Multi Medya filtreler arasındaki temel fark antrasittir (Tablol). Kum filtrelerinde ortalama 70 mikron hassasiyetinde filtrasyon kalitesi yakalanırken, multi-medya filtrelerde 20 mikron hassasiyetinde fıltrasyon yapılabilmektedir. 2. 1.1 KULLANIM ALANLAR! - Kuyu sularında Göl, nehir sularında - Ters Ozmoz Üniteleri ön arıtım ünitesi olarak - Genel olarak bulanıklığın en az 6-7 NTU olduğu durumlarda etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Bir tam otomatik multi medya filtre aşağıdaki materyallerden oluşmaktadır; - Filtre Tankı (FRP-Fiberglass Katkılı Polipropilen, Galvaniz, Epoksi Boyalı Karbon Çelik Tank, Paslanmaz Çelik Tank) - Filtre malzemesi - Otomasyon valfi veya valfleri - Su dağıtım ve toplama yapısı (Distribütör sistemi) TABLO 2: Filtre tanklarının kıyaslanması Tank Gövde Korozyon- işletme Taşıma, Malzemesi Malzemesi Paslanmaya Maliyet Basıncı Nakliye Karşı Dayanıklılık Montaj Fiberglass FRP Katkılı Dayanıklı Polipropilen Galvaniz Galvaniz Kaplı Dayanıklı Karbon Çelik ST37Karbon Çelik Dayanıksız PaslanmaÇz elik S5304veya316 Dayanıklı TABLO 3: Filtre malzemeleri genel özellikleri (Ref ı) Filtre içerik Malzemesi % 92 Karbon % 6.8UçucuMadde Antrasit % 4.9 MineralMadde < % 1 Su > % 97 SiO2 KuvarsKumu %0.1-0.2Fe2O3 %0.2Al2SO4 Kaba Çakıl Tabakalı Çakıl Orta Çakıl ince Çakıl Boyut (mm) 0.8-1.6 0.4-0.8 5.0-8.0 3.0-5.0 1.5-2.0 Su dağıtım ve toplama yapıları suyun tank içinde üniform bir şekilde toplanmasını ve dağıtılması sağlar. Otomasyon valfleri tam otomatik kontrol valflerinden veya PLC kontrollü valf gruplarından oluşmaktadır. Tam otomatik kontrol valfleri, zaman veya debiye bağlı olarak ters yıkama işlemlerini yaparlar. PLC kontrollü ünitelerde ise zaman, debi ve seıvis giriş-çıkış basınç farklarına göre yıkama işlemleri yaparlar. Filtre tanklarında filtre malzemeleri aşağıdan yukarıya doğru: Kaba çakıl, orta çakıl, ince çakıl, kuvars kumu ve antrasit olarak yerleştirilir. Filtre tanklarında üstten giren suyun, içermiş olduğu katı partiküllerden daha iri olanlar, antrasit tarafından tutulur ki alt katmanda bulunan kuvars kumu daha etkili bir filtrasyon yapabilsin. Filtrelerde asıl filtreleme işlemiYüksek 2-8 bar Kolay Düşük Üretime bağlı Zor Düşük Üretime bağlı Zor Yüksek Üretime bağlı Zor nin gerçekleştiği bölüm kuvars kumunun bulunduğu böh.imdür. Antrasit üst katmanda büyük çaplı partiküllerin tutularak, kuvars kumunun etkin filtre yüzey alanının azalmasını önlerler. Tabakalı çakılın görevi ise filtrasyon değil daha çok üzerinde bulunan filtre malzemelerine yataklık etmek, suyun tank içinde üniform bir şekilde toplanıp-dağılmasını sağlamaktır. Multi medya filtrelerde, tutulan partiküller neticesinde basınç kayıpları görülür. Bu basınç kaybının artması halinde filtre yatağının su içindeki partiküllerle tıkanmaya başladığını düşünebiliriz. Tutulan bu partiküller, filtre malzemeleri arasındaki boşlukları doldurarak su geçişini zorlaştırırlar ve basınç kaybına neden olurlar. Tam otomatik filtrelerde ters yıkama işlemleri, kullanılan otomasyon valflerine veya otomasyon sistemine göre zaman, debi ve basınç farkına göre otomatik olarak yapılır. Zamana göre yıkamada kirlilik yüküne göre günlük veya haftalık periyotlarla yıkama işlemi yapılır. Basınç farkına göre yıkama işleminde ise seıvis giriş-çıkışları arasındaki basınç farkı 1 bar'a ulaşınca otomatik olarak ters yıkama işlemi yapılır. Ters yıkama süresi yine kirlilik yüküne ve yıkama sıklığına bağlı olarak 15-20 dakika arasında sürer. Geri yıkama debisi filtre yatağındaki filtre malzemesini kaldıracak ve buradaki tutulan kirlilikleri drenaja sürükleyebilecek debide ve basınçta olmalıdır. İyi bir geri yıkama yaptırılabilmesi için geri yıkama filtre hızı 25-35 rn/h arasında tutulSU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 4 ~

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=