Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 4. Sayı (Eylül-Ekim 2005)

Zeytinyağı Üretim Teknolojisine Göre Kirletme Potansiyelleri Zeytinyağı üretiminde kullanılan üretim teknolojisine bağlı olarak işlenen zeytinin bir tonu başına ortaya çıkan karasu miktarı ve karasuyun kirlilik özellikleri değişmektedir. Çizelge l'de (Azbar, N., Turan, I. ve Cevilan, I., 2002, Karasuyun Kentsel Arıtma Tesisleri Üzerindeki Etkisi ve Ön Arıtma Gerekliliğinin Değerlendirilmesi, 1. Zeytinyağı Üretiminde Çevre Sorunları ve Çözümleri Uluslararası Çalıştayı Bildiriler Kitabı, s 1-6, Balıkesir)., kullanılan üretim teknolojisine bağlı olarak bu özellikler verilmektedir. Her zeytinyağı işletmesinin atıksu karakteri, zeytininin yetiştirildiği bölgenin toprak ve iklim özelliklerine, ayrıca işletmede kullanılan suyun kimyasal özelliklerine bağlı olarak büyük farklılıklar göstermektedir. Çizelge'de zeytin karasuyunun kirletici parametrelerinin aralıkları verilmiştir. Zeytinyağı üretim tesislerinden çıkan karasuyun kirlilik karakteristikleri Çizelge 2'cle özetlenmiştir. (Anclreozzi et al., 1998, Pompei ancl Coclovolli, 1974, Steegmans and Arnmar, 1992, Fiestas Ros ele Urinos, 1981, Hamdi, 1993) Zeytinyağı üretiminden oluşan karasuyun tipik özellikleri aşağıda verilmiştir: • Koyu kahverengi-menekşe tonlarından siyaha kadar değişen renklerde, • KOİ/BOİ5 oranı 2,5-5 arasında ve KOİ değeri 220 gr/l'ye kadar çıkabilen, • pH'ları 3-5,9 arasında değişen asiclik, • Yüksek polifenol içeriği (3-80 gr/lt), • Yüksek katı madde içeriği (20 g/l'ye kadar), • Lipidler, Pektik bileşikler, Karbonhidratça zengin • Önemli miktarda potasyum, magnezyum ve fosfat tuzları Zeytin Karasuyunun Arıtımında Uygulanan Yöntemler Fiziksel Yöntemlerle Arıtılması • Adsorpsiyon • Sulama ve gübre amaçlı kullanımı ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 4 ÇİZELGE 3: Arıtma Tesisi Çıkışından Alınan Arıtılmış Suyun İZSU Laboratuvarında Yapılan Analiz Değerleri Ölçülen Skky Tablo 25 Parametre Konsantrasyon Kanala Deşarj Birim pH 8,5 KimyasalOksijen ihtiyacı (KOi) 2023 BiyoimyasalOksijen ihtiyacı (BO15) 1 Askıda Katı Madde(AKM) 16 Yağ ve Gres 1 Sülfat(SO4) 86 Fenol 0,24 SerbestKlor o Toplam Azot 2,8 Toplam Fosfor 1 Klorür 4000 Potasyum 350 Sodyum 1950 Tuzluluk 7,3 - (a) Buparametrelesrtandarttayer almamaktadır. • Lagünlerde buharlaştırma • Vakumlu buharlaştırma • Distilasyon • Membran filtrasyonu Kimyasal Yöntemlerle Arıtılması • Kimyasal Çökeltim: Koagülasyonu sağlamak amacıyla FeC1 3 , H 2 SO4 , HCl ve Ca(OH)2 gibi koagülantlar kullanılır. • Kimyasal Oksidasyon: Kimyasal oksiclasyon yöntemleri; oksijenle, ozonla, hidrojen perokside, potasyum permanganatla, klor veya hipokJoritlerle, klordioksitle oksidasyon ve Fenton oksiclasyonu Biyolojik Yöntemlerle Arıtılması • Aerobik Biyolojik Arıtım: Aerobik mikroorganizmaların, oksijen varlığında, kirlilikleri okside ederek parçalaması esasına dayanırlar. Aerobik prosesler, genellikle atıksucla düşük konsantrasyonlarda bulunan çözünmüş ve kolloidal haldeki kirlilikleri arıtırlar. Yüksek konsantrasyonlardaki kirlilikler ise ancak yüksek alıkonma sürelerinde ve Standartları 6,5 - 10,0 . 4000 mg/lt -(a) mg/lt 500 mg/lt 250 mg/lt 1700 mg/lt 20 mg/lt 5 mg/lt -(a) mg/lt -(a) mg/lt 10000 mg/lt -(a) mg/lt -(a) mg/lt -(a) S %0 yüksek geri devir oranlarında arıtılabilir. Bu nedenle zeytin karasuyunun aerobik biyolojik arıtımı, yüksek KOİ ve fenol içeriği nedeniyle uygun değildir. • Anaerobik Biyolojik Arıtım: Oksijensiz ortamda organik maddelerin özel organizrnalarca parçalanması esasına dayanır. Anaerobik prosesler, KOİ konsantrasyonu 1500 mgl/lt'den büyük atıksuların arıtımında kullanılması, düşük miktarda atık çamur oluşturması, proses sırasında açığa çıkan biyogazın kullanılabilmesi gibi avantajlara sahiptir. Karasuyun arıtımında; anaerobik lagünleme, anaerobik kontakt proses, yukarı akışlı anaerobik çamur yatak reaktör (UASB) ve anaerobik filtreler kullanılabilmektedir (Rozzi ancl Malpei, 1996). • Biyoremediasyon: Zeytin karasuyunun yeniden kullanımını sağlayacak biyoarıtım sistemleri; gübre veya toprak şartlanclırıcısı olarak

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=