Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 39. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

60 Su ve Çevre Teknolojileri • Temmuz - Ağustos 2011 Rehber verimlilik önlemlerini yoğunlaş- tırma, susuzlaştırma, çürütme, biyogaz kullanımı ve diğer önlemler olarak ayrıntılandırmak mümkün- dür. Bu önlemler Tablo 3-2’de gösterilmiştir. 3.2.3. Havanın Temizlenmesine Yönelik Önlemler Havanın temizlenmesiyle ilgili enerji verimlilik önlemleri çıkış/ egzoz havası arıtma ve hava çekme olarak iki başlığa ayırmak mümkün- dür. Önlemler Tablo 3-3’te gösteril- mektedir. 3.3. Karar Vermede Kullanılacak Yöntem Evsel atıksu arıtmada enerji verimliliğiyle ilgili uygulanması düşünülen önlemlerin seçimini kolaylaştırmak adına bir “Karar Ağacı” oluşturulmuştur. Buna göre Tablo 3.1, 3.2 ve 3.3’te gösterilen önlemler başlıca bazı kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler şu şekil- dedir. - Tüm atıksu arıtma tesisleri için uygulanabilirliği olan genel önlemler - Çürütmeyle ilgili önlemler - Çamur susuzlaştırmayla ilgili önlemler - Nütrient giderimiyle ilgili önlemler - Havanın temizlenmesiyle ilgili önlemler “Karar Ağacı” kategorileriyle ilgili açıklamalar aşağıdaki tablolarda yer almaktadır. Tablolarda yer alan önlemler kısa tanımlarıyla birlikte ve her bir önle- min enerji tasarrufu, gerekli ilave yatırım masrafları ve geri ödeme süresi açısından etkileri açıklanmak suretiyle daha ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Önlemler sıralanmış olmakla birlikte sıra numaralarına bakılarak önlemler arasında bir hiyerarşi aranmamalıdır. No. Önlem S1 Solucan patlaması (worm bloom) S2 Çamur taşıma sürelerinin ayarlanması S3 Cannibal (fazla çamur miktarının azaltılması) S4 Çamur çürütme ve kojenerasyon S5 Çoklu aşamalı termofilik çürütme S6 Mevcut çürütme kapasitesinin kullanımı S7 Eski çürütücülerin yalıtılması S8 Çamur arıtmadan önce kum tutulması S9 Kompresörlerin doğrudan gaz motoruyla çalıştırılması S10 Küçük gaz türbinleri ya da gaz motorlarıyla enerji üretme S11 Küçük bir gaz türbini ya da ekstra biyogaz depo tankı ilavesi S12 Yüksek verimlilikte ısı enerji eşleşimi S13 Isı enerji eşleştirmesinin optimizasyonu S14 Isı enerji eşleştirmesinden önce gazın şartlandırılması S15 Yüksek verimlilik için yakıt hücreleri kullanılması S16 Çürütücünün ısı tamponlama kapasitesinin kullanılması S17 Biyogazın doğal gazla karıştırılması S18 Biyogazın üçüncü taraflara ulaştırılması S19 Biyogazın metana çevrilerek tekrar gaz şebekesine verilmesi S20 Gaz depolama için (ilave) tank kurulumu S21 Yüksek verimlilikte önçöktürme S22 Çürütme öncesinde ultrasonik/hidrodinamik çamur parçalama teknikleri S23 Çürütme öncesinde yüksek basınçlı, termik, hidroliz, cambi çamur parçalama teknikleri S24 Çürütücünün sürekli olarak beslenmesi S25 Çürütücü içerisinde düzgün karıştırma S26 Çürütücüye gaz verilerek karıştırma yerine mikser kullanarak karıştırma yapılması S27 Çürütücüden kumun bir kerede temizlenmesi S28 Çürütücüden kumun düzenli olarak temizlenmesi S29 Çevredeki artık enerjisinin kullanılması S30 Atık ısının üçüncü taraflara verilmesi S31 Polielektrolit dozlama S32 Çamurun graviteli yerine mekanik olarak yoğunlaştırılması S33 Yan akımların sabit ve yüksek miktarda amonyak nitrit üzerinden dönüştürülerek (SHARON) arıtılması S34 Kimyasal kullanılarak azotun struvite olarak çöktürülmesi No. Önlem A1 Arıtma prosesinde egzozdan gelen havanın havalandırma havuzuna yönlendirilmesi A2 Kompost filtre yerine lav filtre koyulması A3 Üflemeli filtre A4 Hava çekiminin optimizasyonu A5 Çekilen hava hacminin azaltılması A6 H2S ölçümlerine göre hava çekiminin düzenlenmesi A7 Havalandırma havuzu üstünde ventilasyon debisinin arttırılması Tablo 3-2. AtıkSu Arıtma – Çamurla İlgili Enerji Verimlilik Önlemleri Tablo 3-3. Atıksu Arıtma-Havanın Temzilnemsiyle İlgili Enerji Verimlilik Önlemleri