Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 38. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

60 Su ve Çevre Teknolojileri • Mayıs - Haziran 2011 Tesis tutabilmek için çamurun bir kısmına geri devir yaptırılıyor. Geridevir pompa istasyonuna gelen aktif ça- mur, 3+1 adet 6 bin m 3 /h kapasiteli aksiyel dalgıç tip pompalar sayesin- de geridevir denitrifikasyon tankına iletiliyor. Giren organik maddelerin biyolojik olarak yükseltilmesi sıra- sında nitratın elektron alıcısı olarak kullanılmasını engellemek amacıyla, geridevir çamuru denitrifikasyon tankı bulunuyor. Geridevir çamuru denitrifikasyon tankında geridevir çamurundaki nitrat içeriğinin azaltılmasından sonra, organik maddelerin kolayca parçalanabilen kısmı, anaerobik bölgede ve nitrat azotu yokluğunda, biyolojik fosfor giderme bakterileri tarafından kullanılmak üzere fer- mantasyon ürünlerine çevriliyor. Sistemde üretilen fazla çamursa 3+1 adet dalgıç fazla çamur pompası vasıtasıyla mekanik yoğunlaştırıcıla- ra gönderiliyor. 1.7. Son Çökeltme Tankları: Biyolojik atıksu arıtımının en son yapısı son çökeltme havuzları olup, havalandırma havuzunda oluşan aktif çamurun yerçekimi etkisiyle atıksudan ayrılması için kullanılıyor. Yedi tane son çökeltme havuzu var. Atıksu tank tabanından giriş yapıyor ve kenarlarda temin edilen savaklar yardımıyla üstten arıtılmış su alınıyor. Dairesel tipli son çökelt- me havuzlarında tabanda biriken çamurun, çamur konisine itilerek sistemden uzaklaştırılmasını temin eden sıyırıcılar da mevcut. Aktif çamur, son çökeltme havuzunun tabanından geridevir pompa istasyo- nuna cazibeyle aktarılıyor. Tank yüzeyinde oluşması muh- temel köpük, her tankın yüzeyinde bulunan köpük hunilerine sıyırıcı- nın üst kolu tarafından itiliyor ve cazibeli olarak son köpük pompa istasyonuna alınıyor. Buradan köpük pompaları vasıtasıyla statik ızgaralara basılıyor ve statik ızgara- nın yüzeyinden nihai depolama için konteynırlara aktarılıyor. 1.8. Deniz Deşarj Pompa İs- tasyonu: Arıtılmış su, Deniz Deşarj Pompa İstasyonu’ndan cazibeli veya pompalar yardımıyla basınçlan- dırılarak 2 bin metre uzunluktaki DN 1800 mm çapındaki CTP (Cam Takviyeli Plastik) borular yardımıyla denize deşarj ediliyor. Deşarj pom- pa istasyonundan çıkan boru yakla- şık 100 metre karada devam ederek denize girdikten sonra 1800 m boyunca DN 1800 mm çaplı boruyla devam ederek, son 200 metrede DN 1500, DN 1000 ve DN 800 mm çaplı boruların üzerinde bulunan difüzör- ler yardımıyla denize deşarj ediliyor. 2. ÇAMUR ARITIMI 2.1. Ön Çamur Yoğunlaştı- rıcılar: Ön çökeltme havuzunun tabanından alınan ön çamurun yer- çekimi etkisiyle çöktürülmesi için kullanılıyor. Havuzların tabanında biriken yoğunlaşmış ön çamurun taban konisine itilmesi için her havuzda sıyırıcılar bulunuyor. Üstte savaklanan durulmuş su, superna- tant tankına gönderiliyor. 2.2. Mekanik Yoğunlaştırma Binası (Fazla Çamur Yoğunlaş- tırma): Aktif çamurun yoğunlaştırıl- ması için drum tip mekanik yoğun- laştırıcılar kullanılıyor. Süzülen su, supernatant tankına gönderiliyor. 2.3. Anareobik Çürütücüler: Çürümüş çamur tahliyesi teleskopik vanalar yardımıyla yapılıp, çürümüş çamur yoğunlaştırma tankına yön- lendiriliyor. Çürütücülerde oluşan biyogaz, tankın tavanında bulunan gaz kubbesi yardımıyla alınarak gaz depolama tanklarına gönderiliyor. Çürütme prosesi esnasında nihai ürün olarak H 2 S gazı da çıktığından gaz motorlarında aşınma yaratma- ması için desülfürizasyon ünitesine alınıyor. Desülfürizasyon ünitesinde sülfür giderimi yapıldıktan sonra her biri 2700 m 3 hacminde iki adet balon tip gaz depolama tankına alınıyor. 2.4. Isı Merkezi Enerji Geri Kazanımı Binası: Depolama tank- larından biyogaz, gaz motorlarına 2+1 biyogaz kompresörleriyle ile- tiliyor ve bu motorlarda biyogazın yakılmasıyla elektrik ve ısı enerjisi üretiliyor. Gaz motorlarında biyoga- zın yakılması sayesinde yüzde 37’si elektrik, yüzde 49’u ısı enerjisine dönüşüyor. Üretilen elektrik enerjisi tesiste, ısı enerjisinin bir kısmı çürü- tücüye giren çamurun ısıtılmasında, geri kalan kısmı ise solar kurutma ünitesinde kullanılıyor. 2.5. Çürümüş Çamur Yoğun- laştırıcı: Çürütülmüş ön ve biyolo- jik çamurun yoğunlaştırılması ve ara depolaması için kullanılıyor. Üstte savaklanan durulmuş su, superna- tant tankına gönderiliyor. 2.6. Çamur Susuzlaştırma Bi- nası: Santrifüj-dekantörler, çürütül- müş ön ve biyolojik fazla çamurun katyonik bir polielektrolitle şart- landırılıp susuzlaştırıldıktan sonra (% 30 KM), süzülen su supernatant tankına gönderiliyor. 2.6.1. Kireçle Stabilizasyon: Susuzlaştırılmış çamur (yüzde 30 KM muhtevalı), yüzde 50 kuru mad- de konsantrasyonuna getirilmek için kireçle şartlandırılıp, nihai de- polama alanına gönderiliyor. 2.6.2. Solar Kurutma Ünitesi (Güneşte Kurutma): Susuzlaştırıl- mış çamur (yüzde 30 KM muhtevalı) güneş enerjisi kullanılarak kurutulu- yor (yüzde 85 KM muhtevalı). Sistemin temel elemanı, raylar