Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 38. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

Su ve Çevre Teknolojileri • Mayıs - Haziran 2011 53 Otomatik çalışan “sepet ızgara” Işıtman, arıtma tesislerinin ilk yapısı olan fiziksel arıtım üniteleri- nin, tesisin başarılı bir şekilde çalış- tırılmasında en önemli rolü oynadığı düşüncesinde: “Her ne şartta olursa olsun bir pompa istasyonunda pom- pa öncesinde yapılacak iyi bir ızgara sistemi hem pompaların ömrünü arttırır hem de tesisin sonra gelen her ünitesindeki işlemleri daha ba- site indirger. Bu işlemi yerine ge- tirmek amacıyla çok küçük pompa haznelerinde bile başarıyla kullanıla- bilecek otomatik olarak çalışabilen ‘sepet ızgara’ sistemleri geliştirdik.” Işıtman, sepet ızgara sistemlerini detaylı olarak anlatıyor: “Mekanik ızgaralarda uyguladığımız çok basit ancak o derecede verimli ızgara çubuğu yapısıyla, ızgaralarda yaşa- nan ızgara tırmıklarının sıkışması sonucunda tarak kırılması, aşırı yük nedeniyle motor ve redüktör arıza- larını hemen hemen yok denecek seviyeye indirebiliyoruz.” Elek tipi ızgaralar daha verimli “Gerikazanım sistemlerinin son yıllarda kullanmakta olduğu membran uygulamalarının doğru çalıştırılabilmesi için fiziksel arıtım çok önemli bir ünite. Bu tesislerde yapılan çalışmalar elek tipi ızgarala- rın daha verimli olduğu sonucunu gösteriyor. Projelendirdiğimiz batık çalışan elek tipi ızgarayla hem membran tesislerinde memb- ranların daha uzun süre sorunsuz çalışmasını sağlıyoruz hem de çö- zünebilir organiklerin atıksu içinde çözünerek katı atık olarak tesisten uzaklaştırılmasını önlüyoruz.” Su kaynaklarıyla ilgili sorun yaşayacağız Işıtman, su fakiri bir ülkede yaşadığımızı ve 20, 25 yıl sonra su kaynaklarıyla ilgili önemli sorunlar yaşayacağımızın bilincinde olmamız gerektiğini vurguluyor ve ARGES’in bu konuda müşterilerini bilinçlen- dirmek için çaba harcadığını belir- tiyor. “Ekonomik çözüm arayışının birinci yolu, ürünün gerikullanımını sağlamaktır. Arıtma tesisleri çıkış sularının gerikullanımı için pek çok çalışma ve uygulama mevcut.” Membran, konvansiyonel sistemlerle yarışabilir hale geldi “Son yıllarda bu konuda yapılan çalışmalar hızla membran tekno- lojilerini öne çıkartıyor. Talep ve üretimin birbirini tetiklemesiyle hem membran üretim tekniklerinde önemli gelişmeler yaşandı hem de üretim maliyetlerinin düşürülmesi sonucunda membran kullanımının maliyeti, konvansiyonel sistemlerle yarışabilir hale geldi. Membran sis- temleri üçüncül arıtım tekniklerine sahip konvansiyonel sistemle karşı- laştırılmalıdır.” “ARGES olarak sekiz yıldır memb- ran teknolojisiyle değerlendirme deney ve uygulama çalışmaları yaptık. Teknolojinin yaşanan tüm sorunlarını değerlendirdik ve neti- cede tüm üniteleriyle tam otomatik ve 40’a yakın 25 m 3 /gün kapasiteli tesisin bir ana merkezden kontrol ve kumanda edildiği sistemi proje ortağımız Epuramat-LUX ile birlikte gerçekleştirdik. Epuramat’ın ‘2010 yılı 10 En İyi Buluş Ödülü’nü alan Ex-Sep ünitesi bu çalışmamızda önemli bir ünitedir.” BIO-DRY’la yanma ve patlama tehlikesi yok! Işıtman, “Arıtma tesislerinin bir diğer çıktısı da tesisten uzaklaştı- rılması gereken fazla çamurlardır” diyor. “Avrupa Birliği kriterleriyle gi- derek daha ağır değerlere ulaşan atık çamur susuzlaştırılması için istenen kuru madde miktarları yakın zamanda yüzde 85’e ulaşacaktır. 15 yıldır Bantlı Filtre Pres imalatıyla edindiğimiz deneyimimizi TEYDEB aracılığıyla uzmanlar ve üniversitele- rimizle paylaşarak BIO-DRY Düşük sıcaklıkta çamur kurutma sistemini geliştirdik.” Işıtman, BIO-DRY çamur kurut- ma sistemlerinin özelliklerini şöyle anlatıyor: “Düşük sıcaklıkta çamur kurutma yapan bu sistemimizde yanma ve patlama tehlikeleri ta- mamen ortadan kaldırıldı. Arıtma tesislerinde yaşanabilecek iş kaza- larını en aza indiren, düşük ısı farkı nedeniyle ısı kayıplarının en aza indirildiği bu sistemin işletilmesi de son derece kolay.” Sıfır emisyon “Sistemin önemli bir farklılığı sıfır emisyon üretmesi. Tesiste ısıtılan hava daimi olarak sistemde çevriliyor. Isı pompası kullanılarak soğuk fazda kondense edilen hava, sıcak fazda ısıtılarak sisteme geri döndürülüyor. Atık ısının bulundu- ğu tesislerde bacaya eklenen gaz yıkayıcı ve filtreyle emisyon kontrol edilebiliyor.” Kiralık mobil kurutma; RENTADR Arıtma tesislerinde üretilen fazla çamurların kurutulması ve kulla- nılmasının özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için önemli birer sorun olduğuna değinen Işıtman, ARGES RENTADRY sisteminin bu ya- pıdaki işletmelere destek olduğunu sözlerine ekliyor: “Sistemdeki kuru- luşlar atık çamurlarını belli periyot- larda biriktiriyorlar. RENTADRY yılın belli aralıklarında işletmeye gelerek biriktirilmiş çamurları yüzde 90 katı madde içerecek şekilde kurutuyor, böylelikle işletmeler bu çamuru yönetmelikler çerçevesinde değer- lendirebiliyor. Bu sayede işletmeler ilave tesis yatırımı ve bakım onarım giderlerinden de kurtuluyor.”