Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 37. Sayı (Mart-Nisan 2011)

ilaçlar ve koloidal tabir edilen çok küçük kat›lar gibi). Yukar›da sözü edilen renk ve koku giderme görevi yan›nda A.K. filtresi, su ile beraber gelen kat› ci- simleri de birkaç mikron seviyesi- ne kadar filtreler; fakat A.K. filtre- sinin kat›lar› ay›racak bir filtre ola- rak kullan›lmas› yanl›fl olur ve bu uygulama ekonomik de¤ildir. Çün- kü kat› cisimler aktif karbonun içindeki gözeneklere tutunurlar ve ters y›kamalar ile at›lamazlar. Za- ten aktif karbonun yo¤unlu¤u çok düflük oldu¤undan, filtrenin ters y›kamas› s›ras›ndaki su h›z› da çok düflük tutulur. Dolay›s› ile, tutul- mufl kat›lar›n düflük su h›z› ile ters y›kama s›ras›nda filtreyi terk etme- leri mümkün olmaz. A.K. filtresine sudaki kat›lar da gelirse, A.K. mal- zemesi k›sa zamanda özelli¤ini kaybeder, esas görevini yapamaz hale gelir. Bunun sonucunda A.K. malzemesi filtre tank› içinden ç›ka- r›larak at›l›r, yerine yeni A.K. mal- zemesi konur. A.K. malzemesini çok s›k yenilemek bir iflletme için hiç ekonomik de¤ildir. Suda bulunan çözünmüfl mad- deler ile beraber kat› cisimlerin de tutulmas› isteniyorsa, A.K. filtresin- den önce suyun çok iyi filtrelen- mesi uygun olur. Tek bir filtre ile hem kat›lar hem de kokular al›n- mak isteniyorsa KARTUfi fleklinde- ki A.K. filtreler tercih edilmelidir. Kartufl filtreler s›k aral›klarla de¤ifl- tirildi¤inden ters y›kama ifllemi uy- gulanmaz ve de¤ifltirilen kartufl ile beraber tutulan kat›lar da at›lm›fl olur. Aktif Karbon Filtrenin ‹lk Dev- reye Al›n›fl›: Aktif karbonun ilk kullan›l›fl›nda, tank içine yerlefltiri- len A.K. öncelikle ›slat›l›r ve yakla- fl›k 24 saat kadar su içinde b›rak›- l›r. Daha sonra A.K. ters y›kama ve durulama ifllemleri yap›l›r. üretir. Parçac›k fleklinde bulunan A.K.’un bir tank içine yerlefltirilme- si sonucunda (kuartz kumlu filtre gibi) “A.K. Yatakl› Filtre” meyda- na gelmifl olur. Ancak, sudan al›n- mak istenen malzeme türüne göre A.K.’nin türü, yatak kal›nl›¤› ve su h›z› tayin edilir. Piyasada birçok A.K. türü ve markas› bulundu¤un- dan seçim iflini bir uzman flirketin yapmas› yanl›fl yat›r›m› önler. Baz› su filtrasyonu uygulamala- r›nda, özellikle su debisinin 5-10 m 3 /h’› geçmedi¤i durumlarda, “A.K. Yatakl› Filtre” yerine “A. K. Kartufllu Filtre” kullan›labilir. Kar- tufl filtrelerde A.K. kal›nl›¤› azd›r, bu nedenle su geçifl h›zlar› düflük al›nmal›d›r. Kartufl içindeki A.K. miktar› da az oldu¤u için bunlar›n organik tutma miktarlar› da çok k›- s›tl›d›r. Bu özelliklerine ra¤men A.K. kartufl filtrelerin birçok uygu- lama alan› vard›r. A.K. filtresi genelde renk ve ko- ku giderici olarak bilinir. Oysa A.K. suda istenmeyen baflka mad- deleri de sudan giderir (serbest klor, serbest ozon, trihalometan tabir edilen klor bileflikleri, baz› organikler, hümik asit, ya¤, zirai A.K.’nin iflletilmesi s›ras›nda dikkat edilmesi gereken hususlar: 1. Ters Y›kama: ‹lk defa ifllet- meye sokulacak A.K.’nin en az 30 dakika süreyle ters y›kanmas› ve daha sonra durulanmas› iyi olur. ‹flletme s›ras›nda da periyodik ola- rak ters y›kama ve durulama ifllem- leri yap›l›r. Ters y›kama s›ras›nda A.K. filtrenin üretti¤i temiz su kul- lan›lmal› ve A.K. yata¤›n›n %30 ka- dar kabarmas› sa¤lanmal›d›r. 2. A.K.’de en çok korkulan fley Mikrobiyolojik üremedir. Mikrobi- yolojik üremenin kontrol alt›nda tutulmas› için filtrenin girifl - ç›k›fl bas›nc› sürekli olarak gözlenir ve periyodik olarak ç›k›fl suyunda bakteri say›m› yap›l›r. Çok göze- nekli bir malzeme olan A.K. bakte- rilerin üreyebilmesi için çok uygun bir ortamd›r. A.K. filtresinden klor- lu su geçse dahi bakteri üremesi- nin önüne geçmek imkans›zd›r. Mikrobiyolojik üremenin engellen- mesi için fiziksel ve kimyasal yön- temler ile sterilizasyon yap›lmal› ve A.K. filtresinin sa¤l›kl› kullan›m› sa¤lanmal›d›r. Su ve Çevre Teknolojileri • Mart - Nisan / 2011 27 Oto. Ters Y›kamal› Aktif Karbon Filtresi Aktif Karbon Kartuflu için Kartufl Kab›