Milyon m3 60 50 40 30 20 10 2005 2010 2015 ■ Küresel su geri kazanım hacimlerindeki büyüme Şekil 1. Küresel su geri kazanımındaki büyüme elan geçerek, daha yüksek konsantrasyonlu bir tuzlu solüsyona akar. Membran, suyun her iki taraftan geçmesine izin verir, fakat tuz ve suda çözünmüş diğer katı maddeler geçemez. Bu sistem, membranın her iki tarafında aynı konsantrasyona ulaşmaya çalışır. Dengeye ulaşmanın tek yolu, temiz su bölmesinden tuz içeren bölmeye geçerek, tuzlu solüsyonu seyreltmektir. Ozmoz, konsantre solüsyonun yüksekliğinde bir aıtışa neden olabilir; bu artış, su sütununun (tuzlu solüsyon) basıncını, bu su sütununun kuvveti, suyun akışını durdurana kadar yükseltir. Bu su sütununun yüksekliğinin, membran karşısındaki su basıncı cinsinden denge noktasına "ozmotik basınç" denilir. mans sağlamak için bu suyun TO sistemine girmeden önce bir ön arıtma işleminden geçirilmesi gerekir. Ultra-filtrasyonun (UF) ve mikrofiltrasyon teknolojisinin son on yılda yaygın olarak kullanılmasıyla birlikte, daha fazla UF membranı, dördüncü! arıtmalı atıksu geri kazanım projelerinde TO'nun ön arıtmasıncla kullanılmaya başlanmıştır. UF membranları kum, alüvyon, bakteri ve TO sistemine zarar verebilecek diğer kirleticileri tutar. Bu membranlar, partikül maddeleri filtreleyebilen mikroskobik gözeneklerden oluşur. UF teknolojisi, TO prosesi için birçok fayda sağlar: 1. Daha yüksek TO debisi ve daha yüksek oranda geri kazanım mümkün olur 2. Fiziksel olarak daha az alana ihtiyaç duyulur 3. TO membranı değiştirme sıklığı önemli ölçüde azalır 4. Değişken ve düşük kalitede besleme suyu işlenebilir 5. Daha kısa süreli duruşlara ihtiyaç duyulur TO üniteleri için kimyasal temizlik ihtiyacının azalmış olması, işletme maliyetlerinin düşmesinde başlıca etkendir. Atıksu geri kazanım tesisinde ters ozmoz uygulamaları öncesi ultra-filtrasyon ön arıtması: Tablo 1, yeniden kullanılan atıksuyun yüzde 70'ten fazlasının, sadece ikincil veya üçüncül arıtma standardında işlendiğini göstermektedir; bu şekilde işlenmiş su ise ancak tarım için uygundur. Endüstriyel uygulamalara yönelik suyun, TO/Nano-filtrasyon (NF)[l] gibi teknolojilerle daha fazla işlemden geçmesi gerekir. Şekil 2, atıksu geri kazanım tesislerinde, TO ön arıtma seçenekleri olarak, iki membran ön arıtma hattı gösteımektedir. MBR'nin ardından TO veya seclimentasyonun ardından UF ve TO. MBR işleme prosesi, belediye tesislerinde yaygın olarak kullanılmakAtık Bu su sütununa bir kuvvet uygulandığında, suyun membrandaki akış yönü tersine çevrilebilir. Ters ozmoz terimi ele buradan kaynaklanır. Tersine çevrilmiş bu akış, tuzlu solüsyondan temiz su, yani saf su üretir. Aktır Çamur Çokellme Tankı Geri Kazanım Bir atıksu geri kazanım tesisinde, sisteme giden besleme suyu genellikle yüzey sularından çok daha düşük kalitededir. TO membranında kirlenmeyi önlemek ve optimum perforMBR işleme prosesi Atıksui~Ü -...,.., ıram Membran blyoreaktor (MBR) l _ 1 .. .........;.;.;;Atık;......ı : .. ~ ................ ! Geri Kazanım Şekil 2. UF+TO proses hattı (UF+TO; MBR+TO) Su ve Çevre Teknolojileri • Kasım - Aralık/ 2009 49
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=