iiii.fih---------------------------~ rıştırma oranında yanlışlık yapılması veya dozaj pompasının hava yapmış olması sonucunda TO sistemine kimyasallar verilemez. Somıçta TO mambranları zarar görür, gereksiz yere işletme durur ve TO mambranlarına kimyasal yıkama yapmak gerekir. Ancak, zarar görmüş TO mambranları kimyasal yıkamaya rağmen ilk haline dönmeyebilir, mambranlar kalıcı bir zarar görmüş olabilir. TO atıksu vanasının kapatılması: TO işleticisi işini başkasına devrettiğinde, TO işleticilik eğitimi almamış kişi TO cihazının çalışırken normal olarak attığı atıksuyun miktarından rahatsız olur. Eğitimsiz kişi, iyi niyetle "Aman su israfı oluyor" düşüncesiyle kimseye danışmadan bu suyu kısar, hatta tamamen kapatır. Sonuç korkunç olur. TO mambranları kimyasal temizlik yapılamayacak kadar tıkanır ve yeni mambran satın almak mecburiyeti doğar. TO ana giriş vanasının bozulması: Cihazın besi suyu girişinde bulunan otomatik kontrol vanası cihaz clurcluğuncla su girişini tamamen kapar. Böylece, basınçlı şebeke suyu TO'nun duruş zamanında TO mambranlarından geçemez. Ana giriş vanasının otomasyonu bozulduğunda, TO'nun duruş anında dahi mambranlardan ham su geçer ve TO durmuş olduğu için antiskalant dozaj pompası da çalışmadığından, TO mambranlarında kireçlenme olur ve mambranlar tıkanır. Oysa iyi eğitim almış bir işletici TO ana giriş vanasının bozulduğunu kısa zamanda fark eder. Çünkü TO cihazı durduğunda, cihaz üzerindeki üretim ve atık akış ölçerleri "sıfır"ı göstermelidir. Otomatik vana kapatmıyorsa akış ölçerler sıfırı göstermez ve iyi bir işletici bunu fark eder. TO sisteminin tasarım dışı ham su ile beslenmesi: TO sistemi ve özellikle TO'mın ön şartlandırması belli bir ham su kalitesine göre tasarlanır. TO sistemi kurulduktan sonra işletmeci bu sistemi başkaca bir ham su ile beslediğinde çoğu zaman TO mambranları tıkanır ve ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 23 üretim suyu kalitesi bozulur. Örneğin, TO cihazının şehir şebeke suyuna göre tasarlandığını varsayalım. Bu şehir suyı.ında yüksek sertlik vardır. Ancak sudaki silikat değeri çok düşüktür. Daha sonra işletmeci şehir suyı.ı yerine TO sistemini kuyı.ı suyu ile besler, hatta suyu önce reçineli yı.ımuşatma cihazından geçirerek sertliğini de giderdiği için yüreği rahattır. Oysa kuyu suyunda yüksek miktarda silikat (SiO2 ) bulunmaktadır ve kısa süre sonra TO mambranları silikat taşı ile tamamen tıkanır. Çünkü yüksek silikat içeren sular için kullanılan antiskalant kimyasalı farklıdır. Böyle kötü bir senaryo yaşanmaması için, TO besi suyunun birkaç ay aralıklar ile analizinin yapılmasını öneriyoruz. TO sistemi sürekli olarak aynı su kaynağından beslense dahi yılın 12 ayı içinde ham su kalitesinin değişme riski vardır. TO mambranlarının yüksek basınç farkı ile çalıştırılması: Bazı şartlarda TO mambranları kısmen tıkandığında dahi ürettiği suyı.ın kalitesi iyi olur ancak su debisi azalır. TO pompası büyük seçilmişse ve pompa çıkışındaki vana ilk çalıştırmada kısılmışsa, işletici pompa çıkış vanasını açarak mambranların daha yüksek basınçta çalışmasını sağlar. Böylece işletici arzu ettiği su debisine ulaşmış olur, ancak mambranlar üzerindeki basınç farkının (Llp) çok yükseldiğine dikkat etmez veya önemsemez. Klasik mambranların imalat tasarımına göre, bir metre uzunluğunda bir mambran için "Llp" değerinin en çok 0,7 bar olması istenir. Bu değer (Llp) yükseldiğinde TO mambranları kısa zamanda deforme olur, mambranlarda çatlaklar meydana gelir ve bir anda TO yüksek iletkenlikte su üretmeye başlar. Böyle bir sorun ile karşılaşmamak için, TO cihazı üzerindeki basınç göstergeleri sık sık kontrol edilmeli ve Llp değeri yüksek bulunduğunda mambranlara kimyasal yıkama uygulanmalıdır. Yumuşatılmış ham suya göre tasarlanmış TO sisteminde yaşanan işletme sorunu: Bazı işletme şaıtlarıncla ham suyı.ın önce reçineli yumuşatıcı ile yı.ımuşatılması çok başarılı olur ve bu tasarımda ham suya antiskalant kimyasalı clozlanmaz veya çok az dozlanır. Birkaç kez aşağıda anlatacağım olayı yaşadık. TO işleticisi değiştiğinde veya yeterli eğitim almadığında, su yumuşatma cihazına rejenerasyon tuzu yüklenmesi unutulur. Bunun sonucunda TO cihazı seıt su ile beslenir ve daha sonra fark edilir ki, sert su ile beslendiğinde dahi TO düşük iletkenlikte su üretmektedir. O günden itibaren işletici ham suyı.ı hiç yı.ımuşatmaclan TO cihazını sert su ile besler. İşletici şunu düşünemez: TO cihazı sert su ile beslendiğinde ham suya yeterince antiskalant dozajı yapmak şarttır. Bu yapılmadığı için birkaç gün sonra mambranlar tamamen kireçlenerek tıkanır ve işletme yeni mambran satın almaya mecbur kalır. Benzer sorun, yumuşatma cihazına konan rejenerasyon tuzunun suda çözünmemesi sonucunda ela yaşanabilir. Bu sebeple işleticinin yumuşatma cihazı içindeki tuzun çözünmesini ele sık sık gözlemlemesini öneririz. Yanlış satın alınan TO mambranları: Bazı işletmeler yedek TO mambranı satın alırken orijinal TO mambranlannın fiyatını yüksek bulup piyasadan düşük fiyata mambran satın alır. Yeni mambranlar eldeki TO sisteminin tasarımına uymadığı için TO cihazından istenen kalitede ve debide iyi su elde edilemez. Sonuç: Tecrübemiz gösteriyor ki Ters Ozmoz sisteminin çok kaliteli olması iyi görev yapacağı anlamına gelmez. TO sisteminin doğru çalışması ve mambran ömıi.inün uzun olması için öncelikle işletici personelin çok iyi eğitilmesi ve ayrıca bu işleticiyi yedekleyecek olan personelin de ayni şekilde iyi eğitilmiş olması şaıttır. Bunun yanında, işletme içinde mühendis seviyesinde bir kişinin Ters Ozmoz sistemini sahiplenmesi, "ucuza mal edelim" fikrinden uzak kalınması ve periyodik olarak uzman bir kuruluştan teknik servis desteği alınması hataları ve giderleri en aza indirir görüşündeyiz.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=