su debilerini "Günlük Kontrol Çizelgesi"ne kaydetmek sorunları önler. Otomobiller muhakkak her 10.000 veya 15.000 kilometrede bir genel bakıma gider. TO cihazına da belli zaman aralıklarında genel bakım yapılmalıdır (kimyasal yıkama). Otomobilin kullanıcısı benzin göstergesini çok sık kontrol eder ve benzin tükenmeden benzini doldurur. Benzer şekilde, TO siteminde bulunan kireç önleyici (Antiskalant), Asit, Sodyum Meta Bisülfit (SMBS)gibi kimyasalların depolarının ela çok sık kontrol edilmesi ve tükenmeden önce depoların doldurulması gerekir. Otomobilin hava ve yağ filtreleri belli aralıklarda yenilenir. TO cihazının da filtre kartuşları basınç farkı yarattığında veya periyodik aralıklar ile yenilenir. Şirkete ait bir servis aracının şöförü izne ayrılırken, diğer şöföre araç hakkında detaylı bilgi verir. Aynı şekilde, TO sisteminin işleticisi izne çıkarken, diğer meslektaşına TO hakkında detaylı bilgi vermelidir. Bilgilerin doğru ve kolay aktarılması için, TO için bir "Günlük Kontrol Çizelgesi" tutulması çok yararlı olur. Her gün doldurulacak bu çizelgede, TO cihazı üzerinde, günlük kontrol edilmesi lazım gelen her bilgi için bir kolon bulunmalıdır: TO öncesi bam suya verilen kimyasallar için dozaj pompası ayarları; TO mambranlarına su giriş ve çıkış basınçları, bam su ve üretim suyu iletkenliği; ham su sıcaklığı; üretim ve atıksu debileri gibi. TO Sistemi işletmeciliğinin Çok Yapılan Hataları En büyük hata: Cihaz su üretiyorsa ilgilenme! Ters Ozmoz cihazının ürettiği su genelde bir depoya gider. "İyi Su Deposu" veya "Proses Suyu Deposu" olarak adlandırılan depoda su varsa, işletici genelde TO ci11azının "iyi çalıştığını" sanır ve TO cihazının günlük kontrollarını yapmaya üşenir. Masasında günlük kontrol çizelgesi gözüne ilişirse, bu çizelgeye bir gün önceki değerleri doldurur. Bu arada mambran basınçları yükselmiş, üretim debisi % 50 azalmış, iletkenlik aıtmış, mambranlar can çekişiyor olabilir. Fakat işletici bu sorunların farkına varmaz, gözü yalnızca su deposunun seviyesini görür. Ancak "iyi su deposu"nda yeterince su olmadığında ve işletmeden "su yok" şikayeti geldiğinde TO cihazı incelenir ve görülür ki mambranlar tamamen ölmüş!. En çok karşılaştığımız işletme hatası bu paragrafta anlatılandır. Bundan sonraki hatalar bu sorumsuzluk ve üşengeçlik hatası yanında çok küçük kalır. İşletme giderlerini kısalım düşüncesi: Birçok işletmede TO cihazının işletme giderleri göze batar ve hiçbir teknik araştırma yapılmadan, yalnızca "ucuza mal edilsin" anlayışı ile, antiskalant ve diğer kimyasal dozaj pompalarının ayarı kısılır; TO mambranlarını katılardan koruyan kartuş filtı·eler tıkandığında atılmaz, yıkanıp tekrar kullanılmak istenir. TO öncesi su yumuşatma ci11azı olan sistemlerde, rejenerasyon tuzu miktarı dahi azaltılarak tuz maliyetinden ekonomi yapmak istenir. Oysa, gerek kimyasallar, gerekse filtre kaınışları ve su yumuşatıcı, TO cihazının en pahalı bölümü olan mambranları korumak içindir. Koruma yeterli olmadığında mambran ömrü çok kısa olur ve "ucuz olsun" fikri ile yapılmak istenen ekonominin çok katı kadar bedel ölen mambranları yenilemek için ödenir. Teknik servis konusunda da "ucuza mal edilsin" düşüncesi bir çok işletme için geçerlidir. Mambranların kontrol ve yıkanması için uzman bir şirkete görev verilmesi yerine, işletmenin kendi bakım bölümü TO mambranlarını yıkamaya zorlanır. Hassas pH inetre dahi bulunmayan bir bakım bölümünün kin1yasal yıkama yapması çoğu zaman hatalar ile sonuçlanır ve mambranlarda "kalıcı sorunlar" yaratılır. TO ınambranlarırun uygunsuz kimyasallar ile yı.karunası: TO mambranı üreten kuruluşlar mambran yıkama için bazı kimyasal karışımları ve bazı kimyasal modelleri önerirler. Önerilen bu kimTer, Ozmoz mambranlannın kimyasal yıkama sistemi. yasallar dışında, "ucuz olsun" fikri ile başkaca bir kimyasal ile mambranlar yıkandığında, mambranlarcla "kalıcı" bir sorun oluşma ihtimali çok yüksektir. TO cihazı uzun süre çalıştırılmaz: TO mambranlarının düşmanlarından biri ele mambranlarda mikrobiyolojik üremeclir. Mambranlar üzerinde mikrop ürer ve mambranların su geçirmesini engeller. Bu problemi ham su ile gelen canlılar ela yaratabilir ve uzun süre çalıştırılmayan TO cihazlarının da genel sorunudur. Bu sebeple TO işletici kitaplarında bu konu anlatılır ve işletmenin su ihtiyacı olmasa dahi, TO cihazının her gün muhakkak bir saat kadar çalıştırılması istenir. Gene "ucuz olsun" düşüncesi ile, TO ci11azı tatil günlerinde çalıştırılmaz (ülkemizde 6-7 gün süren bayram tatilleri yapıldığını hatırlayalım) ve uzun bayram tatili sonunda cihazın kapasitesinin azaldığı fark edilir. Kimyasal eksikliği: TO sisteminin tasarımına göre, cihaz çalıştığı zaman sürekli olarak birkaç kimyasal ham suya verilir. Ancak, kimyasal bidonlarının sık kontrol edilmemesi sonucu veya yanlış kimyasal konması, kimyasalın su ile kaSU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 23 ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=