alınamayacağını bilir. Çünkü otomobilin ülkemizdeki geçmişi çok eskidir ve her gün çevremizde yüzlerle araba görüyoruz ve onları kolayca inceleyebiliyoruz. Oysa, TO sistemlerinin ülkemizdeki geçmişi çok kısadır ve bu cihazlar, arabalar gibi ortada görünmedikleri için birbirinden farklı taraflarını öğrenmek zordur. Bu nedenle, TO sistemlerinin satın alınmasına karar veren kişiler normal olarak şaşırıyorlar veya, "kağıt üzerinde ucuz" göründüğü için, Türkiye sanayine ve kendi işletme şartlarına uygun olmayan cihazlar satın alıyorlar, veya işletmeye uymayan bir şartname hazırlayıp bu şartnameye uyan bir sistem arayışına geçiyorlar. Teknik Şartname: Bazı işletmeler önce piyasadan TO teklifleri topluyorlar ve her bir teklif içinden kendilerine hoş görünen bölümleri bir sayfaya yazıp bir satın alma şartnamesi oluşturuyorlar. Tabii sonuçta satın aldıkları cihazı kendileri de beğenmiyor. Çünkü böyle "toplama" bir şartname ile ancak, imalatçısının dahi emin olamadığı bir cihaz ortaya çıkıyor. Teknik Şartname için bizim önerimiz, Su ve Çevre Dergimizin 4. sayısında yayınlanan yazımızda belirttiğimiz gibi, teknik malzemenin detaylarına girmeden, ham suyun kalitesini (su analizi), işletmeye gereken suyun kalitesini ve istenen su debisini belirtmekten ibarettir. Bu isteğe uyan, "orijinal" cihaz ve sistemleri içeren teklifleri değerlendirmekle işletmenin şartlarına daha uygun bir sistem satın alınır. Fiyat ve Garanti ilişkisi: Bazı müşterilerimiz fiyatı çok ucuz TO sistemlerinin de diğerleri gibi garantili olduklarını söylüyor ve ucuz bir TO sistemini satın alıyorlar. Sonuç ... Bu düşünce ile satın alınmış bir TO'nun başına gelenleri anlatmak yerine ucuz fiyata alınmış bir otomobilin başına gelenleri anlatmak daha basit olabilir. Yüksek ücreti olan bir otomobil ile yapılan kazada hemen hava yastıkları açılır ve yolcular kazadan sağ çıkar. Çok ucuz olan bir otomobilde, kaza sonucu hava yastıkları açılmadığı için yolculardan biri ölür. Oto sahibi oto imalatçısını şikayet eder. Oto imalatçısı hava yastıklarının garanti kapsamında olduğunu ve hemen bunları ücretsiz olarak yenileyeceğini nı] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERi • SAYI 22 beyan eder. Hava yastıkları garanti içinde değişse dahi ölen insan geri getirilemez. Ucuz olan TO sisteminin de garantisi geçerlidir, ancak bu TO sistemi işletmenin en hızlı çalıştığı mevsimde zamansız olarak bozulabilir ve TO imalatçısının garantisi geçerli olsa dahi, bu garanti işletmenin zararını karşılayamaz. TO satın alacak işletme, yukarıdaki genel görüşler yanında aşağıdaki teknik ayrıntılara da önem vermelidir. Cihaz Kapasitesi: TO cihazı doğal olarak birkaç sene içinde kapasite kaybına uğrayan bir cihazdır. Bu sebeple, satın alınacak sistemin kapasitesi 2-3 sene sonra dahi ihtiyacı karşılayacak şekilde seçilmelidir. Uzun bir zaman dilimi içinde işletmeye yeterli suyu verecek olan TO cihazının mambran sayısı ve pompa kapasitesi yüksek olmalıdır. Üretim Suyu Kalitesi: TO mambranlannın çeşidi çoktur. Ham su kalitesine ve işletmede istenen suyun kalitesine göre mambran türü seçilir. Bazı TO mambranları sudaki minerallerin % 99'unu dahi ayırabilir, fakat bu derece iyi suyun üretimi bazı işletmeler için lüks sayılabilir. Çok saf suya ihtiyacı olmayan bir işletme için sudaki minerallerin (iletkenliğin) o/o 90'nını ayıran TO mambranları seçilebilir. Böyle bir cihazın pompa motor gücü daha düşük olduğundan iyi suyun maliyeti de düşük olur. işletme Sırasında TO Mambranlarının Korunması: TO cihazının en pahalı kısmı olan mambranların aşağıda belirtildiği gibi bir kaç yönden korunması gerekir. TO mambranları "Ön Şartlandırma" olarak adlandırılan bir sistem ile korunur. Bu sebeple TO cihazı tek başına satın alınmaz, "TO Sistemi" olarak satın alınır. Mambranların Katı Cisimlere Karşı Korunması: Ham suyun mambranlara gelişinden önce katı cisimlerden ve mikroorganizmalardan arınması istenir. Bunun için TO cihazından önce suyun çok iyi bir şekilde filtrelenmesi doğru olur. TO cihazı şasisi üzerine monte edilmiş olan 5 mikron kaıtuşlu filtreler "Sigorta Filtresi"dir ve ham suyun fıltrasyonu tasarlanırken bu 5 mikı·onluk filtı-eler göz önüne alınmadan sistem filtreleri seçilmelidir. "Ters Ozmoz Sistemi, EDI ile beraber" Mambranların Kireçlenme ve Kristalleşmeye Karşı Korunması: Ham su içinde çözünmüş halde bulunan bazı mineraller, mambranlar içinde kristalleşerek bunları geçirimsiz yaparlar. Bunu önlemek için ham suyun kimyasal analizi göz önüne alınarak ham suya bazı kimyasallar verilir ve kristal oluşumu engellenir. Bu kimyasal dozajlarının otomatik olarak yapılması işletme emniyetini sağlar. Mambranların Mikroorganizmalara Karşı Korunması: Bazı canlı türleri mambran içinde üreyerek "geçirimsiz bir film" oluştururlar ve mambranın iyi su geçirimini bozarlar. Bunu önlemek için tedbir alınmalıdır. Ancak suyun dezenfeksiyonu yapılırken mambranlara zarar verilmemelidir. Mambranların Durgunluğa Karşı Korunması: "Akarsu pislik tutmaz" atasözü mambranlar için de geçerlidir. 3-5 gün dahi kullanılmayan TO cihazı içinde bakteri üremesi ve minerallerin çökerek katılaşması ve kristalleşmesi riski vardır. Bu durumda mambranlar tıkanır. Bunu önlemek için tedbirler alınmalıdır. Ölçü Cihazları: Ham su kalitesi, üretilen suyun özelliği ve proseste istenen hassasiyete göre TO cihazı üzerinde bazı ölçü cihazları bulunur. Su kimyasını ve kullanıcının işletme şartlarını iyi tanıyan TO cihazı imalatçısı, hangi ölçü cihazlarına ve ne hassasiyette ölçü cihazlarına ihtiyaç olduğunu bilir ve bunları TO cihazına ekler. TO sistemi satın alacak işletmenin, TO sistemi fiyatını çok etkileyen bu ölçü cihazlarını detaylı olarak incelemesini öneririz.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=