32 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2025 TEKNİK ETA EKIPMAN ULTRAVIYOLE DEZENFEKSIYON SISTEMLERI MUSTAFA KAPTAN ÇEVRE MÜHENDİSİ PROJE SATIŞ MÜDÜRÜ ÖZET Atık su arıtma tesislerinde dezenfeksiyon, arıtılmış suyun çevreye güvenli bir şekilde deşarj edilmesi veya yeniden kullanımını sağlamak açısından büyük önem taşır. Geleneksel klorlama yöntemleri uzun yıllar boyunca yaygın olarak kullanılmasına rağmen, klorun yan ürünlerinin (örneğin trihalometanlar) toksik etkileri nedeniyle alternatif dezenfeksiyon teknolojileri araştırılmaktadır. Ultraviyole (UV) dezenfeksiyon sistemleri, kimyasal gerektirmemesi, hızlı etki göstermesi ve çevre dostu yapısı nedeniyle son yıllarda önemli bir yer edinmiştir. Bu makalede, UV dezenfeksiyon sistemlerinin prensipleri, tasarım kriterleri, avantajları ile güncel uygulama örnekleri incelenmiştir. 1. GIRIŞ Atık su arıtma tesislerinin temel amacı, suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik kirleticilerden arındırılarak çevreye zarar vermeden geri kazandırılmasıdır. Arıtmanın son aşaması olan dezenfeksiyon, özellikle patojen mikroorganizmaların giderimi açısından kritik öneme sahiptir. Klorlama uzun yıllardır yaygın bir dezenfeksiyon yöntemi olmakla birlikte, klorun su içerisinde organik maddelerle reaksiyona girerek zararlı yan ürünler oluşturması halk sağlığı açısından ciddi riskler taşımaktadır. Bu nedenle çevre dostu ve güvenli alternatifler arasında ultraviyole dezenfeksiyonu öne çıkmıştır. 2. UV DEZENFEKSIYONUNUN ÇALIŞMA PRENSIBI Ultraviyole (UV) ışınları, elektromanyetik spektrumun 180-400 nm dalga boyu aralığında yer almakta olup, özellikle 200–280 nm (UV-C) bölgesi mikrobiyal inaktivasyon açısından en etkili aralıktır. UV-C ışınları, mikroorganizmaların DNA ve RNA yapısında timin dimerleri oluşturur; bu da genetik materyalin replikasyonunu engeller ve hücrenin ölümüne yol açar. Atık su arıtma tesislerinde kullanılan UV sistemleri genellikle düşük basınçlı cıva buharlı lambalar veya orta basınçlı lambalar ile donatılmıştır. Son yıllarda ise UV-LED teknolojileri, düşük enerji tüketimi ve uzun ömür avantajlarıyla dikkat çekmektedir. 3. SISTEM TASARIMI VE İŞLETME PARAMETRELERI UV dezenfeksiyon sistemlerinin performansı, çeşitli fiziksel ve hidro-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=