54 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 11 / 2025 MAKALE rol oynuyor. 2025 Temmuz ayı sonunda 120.175,5 MegaWatt (MW) seviyesinde olan Türkiye toplam kurulu gücü, 2025 yılı ağustos ayında 120.174,7 MW seviyesine inmiştir. 2025 yılı temmuz ayı sonu itibarıyla elektrik kurulu gücün kaynaklara göre dağılımı; Yüzde 26,9'u hidrolik enerji, Yüzde 20,4'ü doğalgaz, Yüzde 18,3'ü kömür, Yüzde 11,4'ü rüzgâr, Yüzde 19,5'i güneş, Yüzde 1,4'ü jeotermal Yüzde 2,1'i ise diğer kaynaklar şeklindedir. Türkiye'de bulunan Hidroelektrik Santralleri'nin (HES) toplam kurulu gücü 32 bin 180 MW'dır. Türkiye'de Eylül 2025 döneminde 29 milyar 422 milyon 3 bin kilovatsaate elektrik üretildi. Bu miktar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,3'lük artışa tekabül ediyor. Aynı dönemde, 29 milyar 497 milyon 874 bin kilovatsaat elektrik tüketilirken, aradaki fark, net ithalat yoluyla karşılanmıştır. IPPC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli)'ne göre, hidroelektrik enerjinin (HES) ortalama yaşam döngüsü emisyonu kilovatsaat başına 24 g CO₂ eşdeğeridir. 2024 yılında ülkemizde üretilen yaklaşık 349 milyar kilovatsaatlik elektrik enerjisinin yaklaşık 75 milyar kilovatsaatlik kısmı, HES'lerden elde edildi. HES'ler 2024 yılında ülkemizin elektrik enerjisi ihtiyacının yaklaşık yüzde 21,5'ini karşılarken 2023 yılında bu oran yüzde 20 seviyesindeydi. 2024 yılında hidroelektrik santrallerden elde edilen elektrik enerjisinin, yüzde 76,4'ü barajlı (depolamalı) HES'lerde, yüzde 23,6'sı ise akarsu tipi santrallerde üretildi. Bu temiz enerji üretimi sayesinde atmosfere salınacak karbondioksitten 41 milyon tonluk azaltım sağlanmıştır. Son 5 yılın ağustos ayları karşılaştırıldığında ise, barajlı santraller için en yüksek kapasite faktörüne sahip dönemin yüzde 25,9 ile Ağustos 2024, akarsu tipi santraller için ise yüzde 15,9 ile Ağustos 2023 olduğu görüldü. Son 5 yıla kıyasla Ağustos 2025 en düşük kapasite faktörlerinin görüldüğü ağustos ayı olurken, bunda düşük yağış miktarları ve buharlaşmalar rol oynadı. 2025 Eylül ayında HES'lerde elektrik üretimi ciddi oranda düşmüştür. DSİ, 2024 yılı sonuna kadar 183,4 milyar metreküp suyu depolayan 1802 su depolama tesisini hizmete aldı. Bu su kütlesi; Ankara, Konya, Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir illerimizin toplam yüzölçümüne eşit bir alanda, 2 metre yüksekliğinde bir göl oluşturabilecek büyüklüğe sahiptir. Resmi verilere göre, 31 Aralık 2024 itibariyle Türkiye'de elektrik üreten toplam 764 hidroelektrik santrali (HES) var. Faaliyette olan HES'lerin 147 adeti barajlı HES ve 617 adeti Akarsu HES'lerden oluşuyor. Bu HES'lerin önemli bir kısmı kuraklığın ve buharlaşmanın etkili olduğu bölgelerdedir. 1 Ocak-20 Ağustos 2025 döneminde barajlı HES'lere gelen su miktarı yüzde 31 azalmış, sıcakların etkisiyle buharlaşma artmış ve elektrik üretimi geçen yılın aynı dönemine kıyasla 8 milyon MWh düşmüştür. 2025 Ağustos ayına ilişkin barajlı HES ve akarsu tipi HES'lerin kapasite faktörleri sırasıyla yüzde 21,1 ve yüzde 11,6 olarak gerçekleştir. 2024 yılı ağustos ayı ile karşılaştırıldığında 2025 yılı ağustos ayı kapasite faktörlerinde barajlı santraller için 4,8 yüzde puan, akarsu tipi santraller için ise 0,5 yüzde puan düşüş gözlemlenmiştir. Ağustos 2025'de barajlı HES'lerin kapasite faktörlerinin 2021-2024 Ağustos ayı ortalamasının 3,8 yüzde puan ve akarsu tipi HES'lerin kapasite faktörlerinin ise ortalamanın 3 yüzde puan altına düştü. Şekil 1. Türkiye'de toplam elektrik üretim gücü değişimi Şekil 2. Hidroelektrik kapasite faktörleri. HIDROELEKTRIK KAPASITE FAKTÖRLERI
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=