48 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 11 / 2025 RAPOR Her üç boyut için bir değerlendirme, Türkiye'deki Avrupa Çevre Bilgi ve Gözlem Ağı (Eionet) ulusal uzmanları tarafından, AÇA veya Eurostat'tan alınan 20 yerleşik göstergeye dayanarak hazırlanmıştır. Türkiye, stratejik konumu, kültürel zenginliği ve genç nüfusuyla birçok sektörde önemli gelişme potansiyeline sahip bir ülkedir. Çeşitli iklim koşullarının bir arada bulunduğu coğrafya, tarımdan turizme, enerjiden sanayiye kadar birçok alanda doğal avantajlar sunmaktadır. Ancak iklim değişikliği, doğal kaynakların aşırı kullanımı ve çevre kirliliği gibi küresel tehditler ülkeyi etkileyen sorunlar arasında yer almaktadır. Buna rağmen Türkiye, bu zorlukların üstesinden gelmek için yeşil dönüşüm ve sürdürülebilir kalkınma ilkelerini benimseyerek, bu alandaki ulusal ve uluslararası taahhütlerine bağlı kalmaktadır. Türkiye, iklim risklerine karşı uyum politikaları geliştirmeye ve çevresel dayanıklılığı artırmaya öncelik vermiştir. Yenilenebilir enerji kullanımını teşvik etmek, sera gazı emisyonlarını azaltmak ve enerji verimliliğini artırmak için önemli adımlar atılmaktadır. Özellikle 2053 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşma ve 2030 yılına kadar emisyonları %41 oranında azaltma taahhüdü, bu kararlılığın somut göstergeleridir. 2023 yılında meydana gelen depremler, ülke tarihinin en yıkıcı afetlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Deprem sonrası yeniden yapılanma çalışmaları, çevresel sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda yürütülüyor. Yeniden yapılanma sürecinde çevre dostu yaklaşımlar benimseniyor, doğal kaynakların korunması, yeşil binaların inşası ve enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik stratejiler uygulanıyor. Böylece Türkiye, hem çevresel hem de ekonomik açıdan daha sürdürülebilir bir geleceğe doğru adımlar atıyor. Gelecek nesillere daha sağlıklı ve yaşanabilir bir dünya bırakmak için doğaya ve çevreye duyarlı politikalar sürekli olarak geliştirilmektedir. Türkiye, artan nüfusu ve büyüyen ekonomisi nedeniyle enerji talebinin arttığı bir ülkedir. Türkiye'de son dönemde uygulanan yenilenebilir enerji politikaları ve teşvikleri sayesinde yenilenebilir enerji kapasitesi iki katından fazla artmıştır. Türkiye, yenilenebilir enerji kapasitesi bakımından dünyada 11., Avrupa'da ise 5. sıraya yükselmiştir. Türkiye, 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için enerji sistemi dönüşümünü sürdürmektedir. Bu dönüşüm, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriği artırmak ve düşük karbonlu yakıt sistemleri geliştirmek için inovasyonu teşvik edecektir. Sanayi sektörü için belirlenen öncelikli hedefler arasında; maksimum enerji verimliliği potansiyeline ulaşmak, yenilenebilir enerji üretimi ve kullanımını teşvik etmek, teknolojik dönüşümlerle proses emisyonlarını azaltmak, döngüsel ekonomiyi teşvik etmek, sürdürülebilirlik raporlarını yayımlamak ve ürünlerin karbon ayak izini azaltmak yer almaktadır. 2053 net sıfır emisyon hedefi ve yeşil kalkınma politikası doğrultusunda, Karbon Sınırı Ayarlama Mekanizması'na tabi imalat sektörlerindeki sera gazı emisyonlarını azaltmak amacıyla demir-çelik, alüminyum, gübre ve çimento sektörleri için “düşük karbon yol haritaları” gibi yeşil büyüme teknoloji yol haritaları hazırlanmıştır. Yeşil dönüşüm ve karbon emisyonlarının azaltılması için sektör bazlı senaryolar geliştirilmiştir. Ayrıca, her sektörel yol haritası altında atılacak politika adımları, yatırım ihtiyaçları ve teknoloji seçenekleri raporlanmıştır. Ar-Ge ve yenilikçi çözümler ile sektörlerin teknolojik ihtiyaçları 2026, 2030 ve 2035 hedefleri olarak belirlenmiştir. Türkiye, çeşitli girişimler aracılığıyla iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini ele almayı önceliklendirmiştir. İklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik ulusal program ve eylem planı (2015), etkinliğini artırmak amacıyla revize edilmektedir. 12. Kalkınma Planı, iklim değişikliğinden kaynaklanan sağlık risklerini azaltmak için daha güçlü kurumsal kapasite ve iş birliğine ihtiyaç duyulduğunu vurgulamaktadır. Halk sağlığı, iklim değişikliğine uyum stratejisi ve eylem planının (2024-2030) da temel odak noktalarından biridir. Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi ile iş birliği içinde, iklim tehlikelerini, sağlık risklerini ve azaltma faydalarını özetleyen Türkiye Sağlık ve İklim Değişikliği Ülke Profili'ni (2022) yayınlamıştır. n
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=