26 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 11 / 2025 KONUK YAZAR olarak iki açıdan sorun teşkil etmektedir. İlki toplanan bu tarım toprağının üretim sahalarına geri dönüşü olmadığından tarım arazilerinde ciddi bir endüstriyel erozyona sebep olmasıdır. Bir diğer sorun ise bu toprağın sırasıyla indirme, yüzdürme işlemleri ile arıtma tesisi tarafındaki mekanik ve biyolojik proseslere kadar ilerleyerek bloke etmesidir. Toplam 3 milyon ton domates üretimi baz alınarak yaptığımız hesaplarda ekili alanlardan her yıl 200.000 m3 erozyon toprağı kabulundan hareket ile; her 25 yılda 0,5 cm bir bitkisel toprak kaybolmaktadır. İnsan faaliyetleriyle artan toprak erozyonu oranının, tüm doğal süreçlerin toplam oranından 4-10 kat daha yüksek olabileceğini göstermektedir; ve toprak oluşum hızının 10 ila 40 katı toprak kaybındaki bu denli hızlı artışın sonucu, dünya çapında toprak bozulmasının yaygın süreçlerini tetikleyeceğini, arazi kaynaklarının kalitesini ve verimliliğini tehdit edebileceğini ve yerel olarak açlık risklerini arttırabileceğini söylemek mümkündür. 1 cm bitkisel toprağın 1000 yılda oluşabildiğini dikkate aldığımızda sadece domates ekili alanlarındaki bu endüstriyel erozyonun bile sonuçlarının ne kadar ciddi olduğunu rahatlıkla görebiliriz. Yani doğanın 100o yılda ürettiği toprağı insan eli ile 25 yılda yok etmekteyiz. Diğer bir sorun ise ürün ile birlikte taşınan bu toprağın fiziksel ve biyolojik arıtma tesisleri ile çamur bertaraf tesislerini bloke ederek doğaya deşarj edilen su kalitesini bozmasıdır. Ön çöktürme ve lamella plakalı katı-sıvı ayırıcılar ile efektif bir şekilde ayrılan tarla toprağı kendinden sonraki sistemlere zarar vermeden sistemden uzaklaştırılabilmektedir. Bu konuda alınabilecek gerek inşai, gerekse mekanik önlemler sektör firmaları olarak bizlerin üzerine düşünüp geliştirdiği tekniklerle arıtma tesislerine uygulansa da sonuçta endüstriyel erozyon gerçeğini tam olarak ortadan kaldıramamaktadır. Bu çerçevede sorun esasen ürün toplamada gereken hassasiyetlerin gösterilmesi, makineli hasatta kontrollerin sıklaştırılması ve hatta endüstri alanlarında biriken toprağın ekim alanlarına geri kazandırılması konularında üreticinin teşvik edilmesi yolu ile çözülebilecektir. n
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=