36 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 09 / 2025 TEKNİK MELİS ÇETİNKAYA Proje ve Tasarım Yöneticisi REDCO Proses Çevre ve Enerji Teknolojileri REDCO Proses tarafından dünyanın farklı bölgelerinde uygulanan solar çamur kurutma tesisleri, farklı iklim koşullarında deneyimlerin birikmesine olanak sağlamıştır. Bu sayede, çeşitli lokasyonlarda karşılaşılan koşulların kurutma performansına etkisi somut biçimde gözlemlenebilmiştir. Bu makalede, nem ve havalandırma parametrelerinin süreç üzerindeki rolü ele alınmakta; Kastamonu, Fas ve Bulgaristan’daki uygulamalardan örneklerle açıklamalar yapılmaktadır. Solar kurutma sistemlerinin performansını belirleyen en temel faktör, tesisin bulunduğu konumdur. Bölgesel güneşlenme süreleri, radyasyon değerleri ve bağıl nem oranları, kurutma hızını ve verimini doğrudan etkilemektedir. Örneğin Kastamonu’da yüksek nem oranları kurutmayı zorlaştırırken; Fas’taki kıyı bölgesinde farklı nem davranışları ve uzun güneşlenme süreleri gözlenmektedir. Bulgaristan’daki tesis ise diğerlerine göre farklı meteorolojik şartlarla çalışmaktadır. Bu farklılıklar, proje bazlı çözümlerin geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. NEM ETKISI Bağıl nem, çamur kurutma sürecinin hızını en çok belirleyen parametrelerden biri olarak öne çıkmaktadır. Yüksek nem oranlarında buharlaşma yavaşlamakta, kurutma süresi uzamaktadır. Buna karşılık, düşük nem koşullarında buharlaşma hızı artmakta ve hedeflenen kuruluk değerine daha kısa sürede ulaşılmaktadır. Literatürde yer alan bulgular ile saha deneyimleri bu sonucu doğrulamaktadır [1]. HAVALANDIRMA VE OTOMASYON Havalandırma, nemin olumsuz etkilerinin dengelenmesinde kritik rol oynamaktadır. Fanlar ve karıştırma sistemleri sayesinde çamur yüzeyinde oluşan nem tabakası dağıtılmakta, böylece buharlaşma süreci hızlanmaktadır. REDCO Proses projelerinde, iç ve dış ortam sıcaklık ve nem verileri düzenli olarak ölçülmekte; bu veriler otomasyon sistemine aktarılmakta ve fanların çalışma döngüsü bu verilere göre optimize edilmektedir. Böylelikle enerji tüketimi azaltılmakta, aynı zamanda kurutma verimi artırılmaktadır [2]. SOLAR ÇAMUR KURUTMA SISTEMLERINDE NEM VE HAVALANDIRMANIN ETKISI Şekil 1. Bağıl nemin solar çamur kurutma kinetiğine etkisi (uyarlanmış veri). Şekil 2. Gaz hızının (havalandırma) kurutma performansına etkisi (uyarlanmış veri).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=