36 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 08 / 2025 • Katılımcıların %81’i satın aldıkları ürünlerin arıtılmış atık su ile üretildiğini bilmek istediğini belirtmiştir. • Arıtılmış atık suyun sulamada en fazla kabul gördüğü alan, ürün ile doğrudan temas olmayacak şekilde kullanılmasıdır. Arıtılmış atık suların tarımda kullanımında en fazla çekince, toprak üstü bitkilerin sulanmasına yöneliktir. • Kurumsal paydaşlar, özellikle doğrudan tüketilen ürünlerde arıtılmış atık su kullanımına çiftçilere kıyasla daha temkinli yaklaşmaktadır. • Arıtılmış atık su ile sulamada kullanılacak yöntemlerde, kurumsal paydaşlar, kontrollü ve güvenli yöntemleri (damla sulama gibi) önerme eğilimindeyken; çiftçiler, daha pratik ve esnek tercihlerde (yağmurlama sulama gibi) bulunmaktadır. • Arıtılmış atık su ile sulama yapmanın toprak kalitesini düşürme ihtimali konusunda en büyük endişeyi çiftçilerden ziyade kurumsal paydaşlar taşımaktadır. • Sulama suyu fiyatlandırmasında ise çiftçiler, uygun fiyat veya teşvik sağlanması halinde arıtılmış atık su ile sulamaya daha istekli yaklaşmaktadır. Sorumlu Kurum ve Kuruluş Farkındalığı ile Güven Algısı • Halkın ve çiftçilerin, atık su arıtma ve yeniden kullanım süreçlerinden sorumlu kurumlara yönelik genel güven düzeyi düşüktür. • Çiftçilerin büyük çoğunluğu, tarımsal sulamada kullanılacak arıtılmış atık suyun kalite analizlerinin, sorumlu kurumlar tarafından düzenli şekilde kamuoyuyla paylaşılmasını talep etmektedir. • Kurumsal paydaşların büyük çoğunluğu, arıtılmış atık suya ait analiz sonuçlarının düzenli olarak paylaşılmasının, sulama amaçlı kullanıma yönelik çekinceleri azaltacağı görüşündedir. Kurumsal Yapı ve Yasal Düzenlemeler • Arıtılmış atık suyun tarımsal sulamada kullanımına yönelik, mevcut yasal düzenlemeler, kurumsal roller ve kurumlar arası koordinasyon gibi yönetişimsel unsurlara dair olumlu algı oranı oldukça düşüktür. • Kurumsal paydaşlar, arıtılmış atık suyun yeniden kullanımında stratejik öneme sahip alanlar olarak; insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerinin incelenmesini, ilgili uygulama sonuçlarının paylaşılmasını, fizibilite çalışmalarını, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesini ve mevzuatın iyileştirilmesini vurgulamaktadır. • Kurumsal paydaşlar, arıtılmış atık suyun yeniden kullanımı için mevcut atık su arıtma tesislerini donanım bakımından yetersiz görmekte, arıtılmış atık suyun kullanımına ilişkin Ar-Ge faaliyetlerinin eksik olduğunu düşünmektedir. Bilgilendirme Stratejileri • Katılımcıların büyük çoğunluğu arıtılmış atık suyun yeniden kullanımıyla ilgili bilgilendirme faaliyetlerine katılmaya istekli olduğunu belirtmiştir. • Dijital platformlar en çok tercih edilen bilgilendirme kanalı olarak ön plana çıkmıştır. Bu çalışma, Türkiye’de arıtılmış atık suyun tarımsal sulamada yeniden kullanımına yönelik ilk geniş ölçekli toplumsal kabul analizidir. Elde edilen bulgular, su yönetiminde sosyal boyutun dikkate alınması gerekliliğini ortaya koymakta; politika yapıcılar ve uygulayıcılar için veri temelli bir yol haritası sunmaktadır. n ARAŞTIRMA
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=