30 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 08 / 2025 ÇEVRE hini belirleyen en kritik unsurlardan biridir. Ölçüm ve analiz hizmetleri için ISO/IEC 17025 belgesi, doğrudan akreditasyon şartıdır. Akredite olmayan laboratuvarların ölçüm raporları, çevre izin/lisans süreçlerinde resmi geçerlilik kazanamaz. ISO 14001 ise danışmanlık firmalarının kendi çevresel etkilerini (örn. sahada kullanılan araçların emisyonları, ofis kaynak tüketimi, atık üretimi vb.) yönetmesini zorunlu kılar. Bu durum, müşterisine çevresel sürdürülebilirlik anlatan bir firmanın kendi karbon ayak izini de belgeleyerek yönetmesini bekler hale gelmiştir. 3. SU YÖNETIMI VE İÇME SUYU PROJELERINDE ISO 9001’IN STRATEJIK ÖNEMI İçme suyu arıtma tesisleri, isale hatları, SCADA sistemleri ve şebeke projeleri gibi büyük ölçekli altyapı projelerinde ISO 9001 sertifikası çoğu zaman ön yeterlilik kriteridir. Kamu İhale Kurumu (KİK) şartnamelerinde, “yüklenicinin kalite yönetim sistemi kurulu ve belgelendirilmiş olmalıdır” ibaresi sıkça yer alır. Bu belgeler sayesinde: - Hata oranları düşer - Dokümantasyon şeffaflaşır - Malzeme ve kaynak takibi kolaylaşır - İSG, çevre ve kalite disiplinleri entegre çalışır Ayrıca AB fonlu su projelerinde (örn. IPA II kapsamında yürütülen atık su yatırımları) ISO belgeleri, teklif değerlendirme aşamasında yüzdelik puan etkisi yaratabilir. 4. SU ÜRÜNLERI İŞLEME TESISLERI VE ISO 22000 – GIDA GÜVENLIĞI Su ve çevre sektörüne bitişik bir alan olan su ürünleri işleme tesisleri için de ISO belgeleri önemlidir. Özellikle Avrupa’ya ihracat yapan firmalarda, ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi belgesi olmadan faaliyet yürütmek artık neredeyse imkânsızdır. Bu belgeler yalnızca güvenli ürün üretimini değil; aynı zamanda: - Su tüketiminin kontrolünü - Atık suların izlenmesini - Kimyasal temizlik maddelerinin kontrolünü - Personel hijyen protokollerinin izlenebilirliğini de kapsar. Bu sistem aynı zamanda çevresel risk yönetimiyle doğrudan ilişkilidir ve ISO 14001 ile entegre çalışabilir. 5. HIDROELEKTRIK VE JEOTERMAL ENERJI PROJELERINDE ISO BELGELERININ ROLÜ Yenilenebilir enerji projeleri, çevresel etki açısından düşük karbon profiline sahip olsa da, kurulum aşamasında yüksek çevresel ve sosyal riskler taşır. Bu nedenle: - ISO 14001, doğa koruma alanlarına yakın projelerde zorunlu denetim standardı haline gelmiştir. - ISO 45001, çalışan güvenliği açısından özellikle dik yamaçlı baraj inşaatlarında ve jeotermal sondaj sahalarında kritik bir rol oynar. - ISO 50001, enerji verimliliği taahhüdü sunan projelerde, karbon ayak izinin düşürülmesini belgelemek için kullanılır. HES, JES, GES projelerinde bu belgeler, yerel halkın tepkilerini minimize etmek ve uluslararası yatırımcılarla iş birliği geliştirmek açısından da avantaj sağlar. 6. TEDARIK ZINCIRINDE ISO BELGELERININ YENI ROLÜ: SADECE ÜRETICIYE DEĞIL, HERKES İÇIN Su ve çevre sektöründeki ihalelerde, yalnızca ana yüklenici değil; taşeronlar, ekipman üreticileri ve lojistik sağlayıcılar da ISO belgeleriyle değerlendirilmeye başlandı. Bu durum, özellikle ISO 14001’in tüm tedarik zincirine entegre edilmesini gerekli kılıyor. Örneğin, bir kanalizasyon kolektör projesinde kullanılan boruların üreticisinin çevre etkilerini değerlendirmiş olması, üretim sırasında oluşan atıkları azaltmış olması, yasal emisyon sınırlarına uygunluk belgeleri sunması gibi kriterler ISO belgeleriyle somut hale gelir. Böylece ana yüklenici, tüm zinciriyle birlikte riskleri minimize ettiğini kanıtlamış olur. Görüldüğü üzere, ISO belgeleri çevre ve su odaklı sektörlerde yalnızca bir “niş belge” değil, çoğu zaman sektörel kabulün ve sürdürülebilirliğin olmazsa olmaz unsuru haline gelmiştir. İster proje yöneticisi, ister danışman, ister altyapı yüklenicisi olun; çalıştığınız alan çevreye dokunuyorsa, ISO belgeleri artık sadece bir rekabet avantajı değil, bir sürdürülebilirlik zorunluluğudur. n
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=