44 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 06 / 2025 MAKALE bin yataklarında ve daha sonra kol yataklarında aşınmayı hızlandırır. Metallerin düşük yağlama kabiliyeti nedeniyle yağın aşırı ısınmasını artırır. Türbinin rulmana, makinenin de kol rulmanına sarılması kaçınılmazdır. Hava soğutucusunda aşırı ısınmaya neden olan müsilaj parçacıkları, hava soğutucusundan geçen havanın soğutulmasını önleyerek soğutma kanallarını tıkarlar. Yeterince soğutulamayan havadaki oksijen eksikliği nedeniyle makinenin yanma düzeni bozulur, egzoz sıcaklıkları artar ve makinenin verimi düşer. DÜŞÜK SICAKLIK DENIZ SUYU SOĞUTUCUSU Deniz suyu girişlerinde filtre olsa bile, filtrelerden ve plakalardan müsilaj kalıntıları ve artıklar sızacak ve soğutma kanallarında tıkanıklıklara neden olacaktır. Deniz suyu soğutucuları, soğutma rejimini bozarak ana motor, jeneratörler ve dizel ekipmanlarındaki tatlı su (ceket suyu) sıcaklığını aniden artıracaktır. Düşük sıcaklık devresi (L.T.), düşük sıcaklık bölmesindeki makinelerde kullanılır ve doğrudan merkezi deniz suyu soğutucusuna bağlıdır; bu nedenle sıcaklığı yüksek sıcaklık devresinden (H.T.) daha düşüktür. L.T devresi tüm yedek sistemlerden oluşur. Sistemdeki düşük sıcaklıklı tatlı suyun toplam miktarı ve yüksek sıcaklıklı tatlı suyun miktarı, her iki sistemde de ortak olan bir genleşme tankı tarafından dengede tutulur. Bu sistemler için kullanılan genleşme tankı, bir tatlı su (F.W.) doldurma pompası kullanılarak yükseltici sistemden veya damıtılmış su tankından doldurulur. BALAST SUYU ARITMA SISTEMLERI Balast Suyu Arıtma sistemi filtreleri gemiler için olmazsa olmazdır. Genellikle UV arıtma filtrelerinin geçirgenliği 20 ile 50 mikron arasında değişir. Balast suyu pompaları, müsilaj etkili suyu devreden geçirerek hareket sağlamaya çalışır. Bu sırada devrenin filtreleri tıkanır. Geri yıkama özelliği ile kendini temizlemeye çalışsa da müsilajın yapışkan özelliği ve kalıntıları nedeniyle çok etkili olmayacaktır. Böylece devre basıncı devreyi tamamlayamadığı için basınç farkı oluşacak ve sistem çökecektir. Aniden tıkanan ve kendini temizleyemeyen arıtma sistemi, geminin operasyonel güvenliğini engelleyecektir. Sonuç olarak filtresiz bir Balast arıtma sistemi tercih edilecek ve bu da daha kötü sonuçlar doğuracaktır. Balast operasyonlarının gerçekleştirilmemesi gemilerdeki yükleme/boşaltma operasyonlarında gecikmelere ve gemilerin liman saatlerinin uzamasına neden olabilir. Ayrıca sistemlerin bakımı ve onarımı gemi işleten şirketlere maddi zarar verir. EVAPORATÖRLER Evaporatörler, bir Gemide Deniz Suyunu Tatlı Suya dönüştüren geminin önemli bir parçasıdır; başka bir deyişle, Tatlı Su Jeneratörü olarak açıklanır. Tatlı su, gemide hayati öneme sahiptir çünkü tatlı su, içme maddelerinin pişirilmesi, yemek pişirme, her şeyin yıkanması ve hatta tatlı suyu soğutma ortamı olarak kullanan diğer önemli makinelerin çalıştırılması için kullanılır. Buharlaştırıcılar denizden su çekerek çalışır. Su emici filtrelere yapışan ve filtreden geçen müsilaj parçacıkları ejektörleri ve plaka soğutucuları tıkayabilir. Bu şekilde yeterli vakum olmayacaktır. Sistemin çalışma prensibi olan suyun ısıtılarak yeterince kaynamasını önleyecektir. Kullanıma hazırlanması gereken suyun yoğunluğunu bozacaktır. ACIL DURUM YANGIN POMPALARI Acil yangın pompaları gemide önemli bir görev yapar. Acil durumlar için her zaman hazır olmalıdır. Seyrüseferde kullanılması gerekir ve limandan ayrılırken ve demirleme alanlarında sık sık kullanılarak kontrol edilebilir. Müsilajın yoğun olarak gözlemlendiği yerlerde, Marmara denizi gibi, pompa filtreleri derin ve sığ su seviyelerinden su çekmek için tıkanır. Hatta deniz suyu giriş filtresini bile tıkayarak deniz suyunun akışını kesebilir ve acil durumda kullanılmasının engelleyebilir. TANKERLERDE TANK TEMIZLEME SISTEMI Tank temizleme işlemleri, özellikle kimyasal nakliye sektöründe olmazsa olmazdır. Temizleme işlemi sırasında, gemilerin tanklardaki atıkları çözmek veya çıkarmak için büyük miktarda suya ihtiyacı vardır ve bu da deniz suyunun, kullanılabilirliği nedeniyle tank temizliği için birincil madde olmasını sağlar. Marmara Denizi ve özellikle Türk Boğazları gibi doğal vadi özelliklerine sahip bölgelerde, müsilaj etkisiyle makine arızaları çevre kirliliğine ve can ve mal kaybına neden olabilir. Kısaca; • Makine sistemlerinin soğutulmasında vazgeçilmez bir kaynak olan deniz suyunun gemi operasyonlarının birçok alanında kullanılması, gemi manevraları açısından hayati bir ihtiyaç olduğunu göstermektedir. • Müsilaj etkisiyle su çeken sistem ve devrelerin giriş noktalarının tıkanması, özellikle filtre tıkanıklığı gibi etkilerle seyir emniyetini olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Müsilajın olduğu deniz suyunda, deniz suyunun yukarıda belirtilen işlevi sterilliği nedeniyle atılmalıdır. Tüm tank temizleme prosedürü askıya alınmalı veya gemi-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=