24 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 06 / 2025 SU DÜNYASI SU DEZENFEKSIYONUN DOĞRU YAPILMASI Sanayi işletmelerinde yüksek hacimli su depoları bulunur. Bazı işletmelerde “yangına karşı su” depoları ayrı olmayıp işletmede tek ve çok yüksek hacimli su deposu tasarlanır. Bu depolardaki suların dezenfeksiyonu kusursuz olmayabilir. Bu durumda işletmenin ürünleri kalite riski taşıdığı gibi bazı makineler için de sorunlar yaratabilir: makinanın su ile ilgili bölümünde BİYOFİLM üreyip bu bölümü tıkayabilir. Bu görüş ile, göreve yeni başlayan kişinin genel su dezenfeksiyonunu detaylı incelemesi ve su dezenfeksiyonun çok iyi olmasını sağlamasını öneririz. Su dezenfeksiyonu şu yöntemler ile yapılıyor olabilir: - Piyasa adı “Klor” olan Sodyum Hipoklorit ile; Klorin Dioksit ile; Ozon gazı ile, UV- Ultra viyole ışını ile: UV cihazlarının ışın çıkaran lambalarının ömrü kısıtlıdır. Buna dikkat edilmeli ve ışın lambası periyodik süreler içinde yenilenmelidir. Yukarıdaki yöntemler içinde yalnızca “UV” dezenfeksiyonu sonucu ölçülemez, diğer yöntemlerin sonucu ölçülebilir. Gerekli ölçüm cihazlarının varlığının ve sağlıklı çalışıp çalışmadığının kontrolü yapılmalıdır. SU BORULARININ KALITESININ VE KOROZYON DURUMLARININ KONTROLÜ Yeni göreve başlanılan işletmedeki bazı su hatlarında günümüzde daha az kullanılan “karbon çelik” borular bulunabilir. Bu borularda korozyon sebebi ile delikler olabilir, ayrıca, korozyonun oluşturduğu demir iyonlarının suya karışması neticesi su kalitesinin bozulması durumu görülebilir. Bu boruların paslanmaz çelik veya HDPE gibi sentetik borular ile değiştirilmesinin planlanması da önemli bir konudur. SUYA VERILEN KIMYASALLARIN KALITESININ DEĞIŞMESI Sanayi işletmelerinde suya bazı kimyasallar dozlanır, örneğin: - Dezenfeksiyon için sıvı hipoklorit (klor) veya klorin dioksit; - Sudaki aktif klorun giderimi için SMBS (Sodyum Meta Bi Sülfit); - Su saflaştırma cihazı öncesi bazen kullanılan “HCl asiti” ve NaOH (kostik). Bunları veya başka kimyasalları temin eden tedarikçinin değişmesi durumunda yeni kimyasalların bileşimini ve konsantrasyonunu incelemek doğru olur, tedarikçi değişimi sonrası özellikle ters ozmoz cihazı besi suyuna dozlanan kimyasalların kalitesi ve konsantrasyonu çok önemlidir, bunların yanlış olması durumunda ters ozmoz membranları zarar görebilir ve üretim suyu kalitesi bozulabilir. SU FILTRELERININ İNCELENMESI İşletmede muhakkak ham suyu filtreleyen bir filtre bulunur. Bu filtrenin ne derece doğru çalıştığı incelenmelidir. Bazı filtreler ters yıkama sırasında gereksiz yere çok su telef edebilir, ters yıkama süreleri azaltılarak su telefi önlenebilir. Bazı mekanik filtreler otomatik ters yıkama ile kendini tam temizleyemez, dolayısı ile su debisini azaltır. İşin kolayına kaçan bakım teknisyeni filtre içinde olan ve filtre görevi yapan bölümü dışarı çıkarır. Bunun sonucunda işletmeye giden su filtrelenmediği için işletmenin proses makinalarında sorun yaşanmaya başlar. Resim 1. Delinmiş karbon çelik soğutma suyu borusu Resim 2. Özel Ters Yıkamalı Dolgu Filtre
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=