ım Örneğin normal şaıtlar altında çalışırken normal ısınması 45 °C olan bir motorun % 2 civarında bir voltaj dengesizliği altında çalışması durumunda ısınması 53 °C civarında olacaktır. Motorun en zayıf tarafını oluşturan sargıların yalıtım kısımlarının ömürlerinin sıcaklıkla ters orantılı olduğu düşünülürse böyle bir sıcaklık artışının nelere neden olabileceği daha iyi anlaşılır. Montsinger yasası gereği sıcaklığın her 10 °C'lik artışında sargı ömrü yarıya iner. Örneğin normal şaıtlar altında ömrü 10 yıl olan bir sargının ömrü 10 °C'lik sıcaklık aıtması sonucu 5 yıla düşer. Bir 10 °C'lik artış daha gerçekleşirse ömür 2.5 yıl olur. Unutulmamalıdır ki dalgıç motorun ömrünü sargı ömrü belirler. Voltaj dengesizliğinin olası sebepleri: • Tek fazlı yüklerin dengesiz bir şekilde dağılmış olması, • Kalitesiz şebekeler, • Güç faktörünün düzgün bir şekilde yükseltilememesi, • Oluşabilecek faz-toprak kısa devreleri, • Dağıtım sisteminde oluşabilecek açık devreler, Voltaj dengesizliğine karşı önlem olarak (motor tipi ne olursa olsun) motor şebekeye bağlanırken her üç faz sırayla kaydırılarak bağlanır. Üç fazda kaydırıldığı için dönme yönü değişmeyecektir. Hangi bağlantı şeklinde en düşük dengesizlik söz konusu ise motor o bağlantı şekli ile çalışır halde bırakılmalıdır. ll~ ll~ LI~ L2 l2 l2 L3 ~- -; -· ll PE- -i -- P[--; -- ~tın ı~ın ı~ın 1 U V W ~?ı :~~ :iiı Pf Zl 1 PE z ~ , Pf: zx' @M © @ 3~ ~ ~ Connection 1 Connecıiorı 2 Connection3 Voltaj dengesizliği konusunda başka bir önlem olarak da ekteki grafiğe uygun olarak derating işlemi yapılabilir. ~ SU VE ÇEVRETEKNOLOJiLERi • SAYI 20 1.0 a:: ı2 ~ 0.9 (!) z ~ 0.8 a:: ~ .750 ~ --........ ...... 2 !'--... 1........ ' ['-... " 3 4 5 Ölçülen voltaj dengesizliğinin yüzde olarak değerinin ne olduğuna göre gerekenden daha büyük bir güçte motor seçilir. Aşırı Yüklenme Dalgıç motorlar normal kuru tip motorlardan daha farklı bir yapıya sahip motorlardır bu nedenle farklı bir aşırı yük korumasına ihtiyaç duyarlar. Sıcaklık kompanzasyonlu ve devreyi hızlı kesen bir koruma söz konusu olmalıdır. Dalgıç motor panolan oıtalama -10 °C ile +50 °C arasındaki ortamlardan çalışmaktadır. Bu farklı sıcaklık değerleri termik rölelerin açma kapama değerlerinin değişmesine neden olur. Standaıt tip kesiciler Class 20 veya Class 10 olmaktadır. Bu tip koruma röleleri bazen motor devre dışı bırakmada gecikmektedir ve motor yanmaktadır. Örneğin Class 20 motorun yükü normalden 6-7 kat fazla iken bile yaklaşık 20 sn boyunca motora yol verebilir. Motor Koruma Ünitesi - MP204 Tüm bu bilgiler ışığında Grundfos firmasının geliştirdiği "MP204 Motor Koruma Ünitesi", özellikle dalgıç motorlar için çok başarılı bir koruma gerçekleştirebilmektedir. MP204 motor koruma cihazı, Grundfos firması tarafından geliştirilerek 2006 yılında piyasaya sürülmüştür. Ülkemizde ele gerek kişisel kullanıcılar tarafından gerekse bazı belediyeler tarafından kullanılmış ve son derece memnun kalınmıştır. MP204 motorların 24 saat süreyle izlenmesi ve korunması için geliştirilmiş bir motor koruma ünitesidir. Kullanımı çok kolay ve güvenilir bir cihazdır. Aşağıdaki parametreleri izler ve kontrol eder: • Yalıtım direnci, • Motor sıcaklığı (Sarılamayan motorlarda standaıt olarak bulunan ve sargı içerisine gömülmüş durumdaki Tempcon sıcaklık sensörü) • Voltaj dengesizliği, • Motorun yüklenme durumu, • Kuru çalışma (seviye elektrocluna gerek bıraktırmaz) • Aşın/düşük voltaj, • Faz sırası, • Faz kaybı, • Motorun çektiği güç, • Güç faktörü, • Dur-kalk sayısı, • Çalışma süresi, MP204 tüm bu parametreleri izler ve kaydeder, hemen hemen her parametre için bir uyarı limiti bir ele kesme limiti bulunmaktadır. Sözkonusu parametre uyan limitine ulaştığında MP204 kullanıcıyı uyarır ancak motoru devre dışı bırakmaz fakat dijital ekranında oluşan hatayı anlatan bir kod belirir ne zamanki kesme limitine ulaşılırsa MP204 motoru devre dışı bırakır ve kullanıcıdan müdahele bekler. Bünyesinde barındırdığı dahili akım tranasfoımatörüyle 120Ampere kadar, harici akım tı·ansformatörüyle ise lO00Ampere kadar kullanılabilir. Yukarıda bahsettiğimiz olası problemlerin tamamı kendini ısınma şeklinde gösterir. MP204, Grundfos MS tip motorlarda (sarılamayan motorlar) kullanılan Tempcon sensörü ile enerji kablosu üzerinden daha yüksek bir frekansta haberleşerek motorun sargı sıcaklıgını direkt olarak izler ve kontı·ol eder. Sonuçta motor içerisindeki sıcaklık kaynağı sargının kendisidir ve sıcaklığının direkt ölçülmesi çok önemlidir. Örneğin motor içerisindeki sıcaklığı akımı ölçerek anlamaya çalışan termik röleler, çoğu zaman yetersiz kalır. Örneğin temik röleler kuyudaki su sıcaklığının yüksek olması durumunda veya su hızının düşük olup motorun soğuyamaması durumunda motoru koruyamaz. Çünkü motorun çektiği akım bu tür olaylardan etkilenmez.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=