suyu 150-200 mikron seviyesinde filtrelemek yeterli iken, satın alma şartnamesine "20 Mikronluk Filtre" şartını yazmak ve böyle hassas bir filtre satın almak ilk yatırım maliyetini arttırır. Böyle bir durumda, filtre 150 mikron yerine 20 mikrona kadar olan katıların tümünü sudan ayıracağı için sık sık tıkanır ve kendini çok sık ters yıkayacağından su telefi yaratır. Mikron birimini hatırlamakta yarar var. Teknik yazılarda "µ" simgesi ile anılan "Mikron" bir milimetrenin binde biridir (1000µ = 1 mm). Su filtrasyonunda mikron seviyesi konusunda fikir yürütebilmek için tabiatta tanıdığımız birkaç malzemenin iriliklerini gözden geçirelim. İnsan saçı (60-120p), un (5-lO0p), polen (20-l00p), algler (1-lO00p), silt (10-l00p), en küçük bakteri (0,2p), virüsler (0,02-0,3p). Suyu bulanık gösteren maddelerin iriliği ise genelde "1" mikron altındadır. Sudan ayırmak istediğimiz maddelerin iriliklerini "mikron" seviyesinde bilmek işe yarasa ela, sudaki katıların mikron seviyelerini gözle tayin edemeyiz ve şahsi kanaatimiz ile filtre seçimi doğru olmayabilir. Sudan ayırmak istediğimiz katıların boyutlarını tayin eden laboratuvarlar ülkemizde çok yaygın değildir. "Çok iri lifli katılar ile tıkanmış bir elek filtre" Bu sebeple, teorik çalışmak yerine bir test sistemi kurmak ve değişik filtreleri küçük debilerde deneyerek pratik olarak sonuca ulaşmak mümkündür. Bizim kurduğumuz filtre test sistemlerinde, hangi filtrenin suyu ne derece süzdüğünü ve ne sıklıkta tıkandığını görebiliyoruz ve bu test sonucunda işletmeye en uygun olan filtreyi seçiyor ve kuruyoruz. Aslında testler bile doğru su filtrasyonu seçimi için yeterli olmayabilir. Doğru filtre sistemi seçimi, bu konuda tecrübe birikimi ve istatistik bilgi ile mümkündür. İstatistik bilgi ise bu işi sürekli yapan kuruluşlarda vardır. Su filtrasyonunda mikron seviyesine karar verirken, bir taraftan da işletıne içinde su kullanılan yerlerin önemi ve mikron seviyesine toleransı göz önünde bulundurulur. Kendi tecrübelerimizden birkaçını burada örnek olarak verelim: • Evlerde, okullarda ve her tür işletmede, banyolarda ve yıkamalarda kullanılacak genel amaçlı suların 100 mikrona kadar süzülmesi yeterli oluyor. • Gıda ve tekstil sanayiinde, ana depo öncesi suların 20-50p seviyesine kadar süzülmesi, işletmede kullanılan hassas kartuş filtrelerin bakımını "Diskli filtre ile tutulmuş kumlar". azaltıyor ve yedek kartuş ekonomisi sağlıyor. • Fıskiyelere giden suyun, fıskiye delik çapının "beşte biri" seviyesine kadar filtrelenmesi doğru oluyor. Fıskiye çapı bir milimetre ise, bir milimetrenin beşte biri olan 0.2mm, yani 200p seviyesine filtre edilmesi yeterli oluyor. Ancak, sudaki katıların "aşındırıcı" özelliği ele göz önüne alındığında, daha emniyetli bir filtrasyon düşünülerek l00p'luk filtre seçilebilir. • Borulu bir ısı eşanjörüne gelen soğutma suyu 200p seviyesine kadar filtre edilir. Ancak, içinde daha dar kanallar olan Plakalı Isı Eşanjörü'ne gelen suların daha iyi filtrelenmesi istenir. • Otomotiv sanayinde çok kullanılan Punto kaynak makinalannın içinde çok dar su kanalları bulunur. Bunların içinde kirlilik birikmesini ve birikim sonucu tıkanmasmı önlemek için punto makinası soğutma sulan genelde 50-S0p seviyesine kadar filtrelenir. • Bir işletmede içilen suların 5-lOp seviyesine kadar filtrelenmesi iyi olur. İçme suyunda bakteriye karşı aynca clezenfeksiyon şarttır. (Dikkat: Şişe suyu işletmeleri için filtrasyon standardı çok daha hassastır.) • Bulanık suları berraklaştırmak için önceleri yavaş kum filtreleri kullanırdık. Son yıllarda suyun bulanıklığını Ultra Filtrasyon (UF) tekniği ile gideSU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 20 ~
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=