sö~leşi rupa Birliği arasında yoğun tartışmalara neden olan ve bakanlar seviyesinde yürütülen üst düzey oturumlar sonucunda kabul edilmiştir. Bu metinde öne çıkan hususlar ve ülkemiz açısından değerlendirmeleri özetle şöyle: 1. İklim değişikliğine sebebiyet veren sera gazlarını sınırlamak üzere tüm ülkelerin alması gereken önlemler, bilimsel temelde Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 4. Değerlendiıme Raporu'ncla tanımlanmış olup, tüm taraflar raporun bulgularını tanıdıklarını ve küresel emisyonların ciddi boyutlarda azaltılması gerektiğini kabul etmişlerdir. 2. Sözleşme'nin, 2012 yılına kadar ve daha sonrasında; canı, etkin ve sürdürülebilir bir şekilde uygulanmasını sağlamak; ortak bir karara ulaşmak ve 15. Taraflar Konferansı'nda (2009) bu ortak kararın kabul edilmesini sağlamak için kapsamlı bir sürecin başlatılmasına karar vermişlerdir. Bu çerçevede çalışmalar 4 ana eksen etrafında yürütülecektir: Azatlım / Uyum / Teknoloji Transferi ve Finansman. 3. Bali Eylem Planı'nın en önemli çıktısı; bağlayıcı emisyon azaltım yükümlülüğünün tüm gelişmiş ülkelerce alınmasına kararı olmuştur. Konferans karar metnine göre sayısallaştırılmış sera gazı emisyon azaltım ve sınırlama yükümlülüklerinin tüm gelişmiş ülkelerce gerçekleştirilmesi kabul edilmiştir. Ayrıca; • Tüm gelişmiş ülkeler için, sayısallaştırılmış emisyon azaltım veya sınırlama hedefleri dahil, ölçülebilir, doğrulanabilir ve raporlanabilir ulusal azaltım yükümlülükleri veya faaliyetlerinin belirlenmesine; • Gelişmekte olan ülkeler için, ölçülebilir, doğrulanabilir ve raporlanabilir bir şekilde, sürdürülebilir kalkınma hedefleri ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 18 çerçevesinde, teknoloji, mali kaynaklar ve kapasite geliştirme faaliyetleri ile desteklenerek, uygun azaltım faaliyetlerinin belirlenmesine; • Gelişmekte olan ülkelerde, ornıansızlaşmaclan ya da orman bozulumunclan kaynaklanan emisyonların azaltılmasına yönelik konularda politika yaklaşımları ile pozitif teşviklerin göz önünde bulundurulmasına; • Sektöre! yaklaşımlarda işbirliği yapılmasına; • Piyasalar dahil tüm maliyet etkin metotların kullanılmasına ve geliştirilmesine; • Alınacak önlemlerin sosyal ve ekonomik sonuçlarının dikkate alınmasına; • Kamu özel sektör arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine karar verilmiştir. Sera gazı emisyonu azaltımı amacı ile yukarıda belirtilen kararların yanı sıra, Uyum, Teknoloji Transferi ve Finansman konularında gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde gelişmiş ülkeler tarafından gerçekleştirilecek işbirliği ve destek çalışmalarına ilişkin kararlar alınmıştır. Kyoto Protokolü'nün 1. Yükümlülük Dönemi'nin ardından 2012 sonrası oluşturulan iklim rejimine dair sürecin hiç boşluk yaşanmadan devam etmesini sağlamak için, başlatılan müzakerelerin, oluşturulan Geçici Çalışma Grubu ile 2009 yılı içinde tamamlanmasına ve çıktıların 15. Taraflar Konferansına sunulmasına karar verilmiştir. Geçici Çalışma Grubu'nun çalışma takvimi belirlenmiştir. Bali'de gerçekleştirilen 13.Taraflar Konferansı'nın sonuçları ve değerlendirmesi şu şekilde yapılabilir: Bali 13. Taraflar Konferansı'ncla karar metnine giren, "sayısallaştırılmış sera gazı emisyon azaltım ve sınırlama yükümlülüklerinin tüm gelişmiş ülkelerce gerçekleştirilmesinin kabulü" ifadesi, ülkemiz açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Bu sayede, emisyon azaltım yükümlülüğü, ülkemizin ele dahil olduğu, Ek-1 listesinde yer alma kriterine göre değil, ülkelerin gelişmişlik seviyesine göre değerlendirilecektir. Bu konferans sonrasında, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne taraf olan tüm ülkelerin durumunu gözeten ve ülkelerin sera gazı emisyon miktarlarını analitik göstergeler kullanılarak değerlendirilmesi hususunu kabul eden bir yaklaşım benimsenmiştir. Ülkemiz açısından durum değerlendirildiğinde, ülkemizin özel şartlarını dikkate alan bu yaklaşım avantajlı olarak değerlendirilmektedir. Böylece Türkiye alınacak kararlara yön verme şansına sahip olacaktır. 2012 sonrası iklim rejiminin oluşturulması çalışmalarında aktif bir rol oynayabilmek için Kyoto Protokoli.i'ne taraf olmanın bir ön şart olmadığı, Kyoto Protokolü'nü imzalayan ya ela imzalamayan ti.im ülkelerin sürece katılımını sağlayan bir yaklaşım "Bali Eylem Planı" ile ortaya konmuştur. Ayrıca, ülkemizin Avrupa Birliği'ne tam üyelik hedefinden hareketle Kyoto Protokolü'ne taraf olma hususunun Bali'de ortaya konan yaklaşımlar çerçevesinde detaylı olarak ilgili tüm taraflarca cleğerlendirilmesincle fayda mütalaa edilmektedir. Diğer taraftan; "Bali Eylem Planı" metninin görüşmeleri esnasında hem Avrupa Birliği hem ele gelişmekte olan ülke heyetleri ile gerçekleştirilen diyaloglar Türkiye'nin mevcut durumunun uluslararası platformda paylaşılması yönünden önemli olmuştur. Yukarıdaki gelişmelerin ışığında, çalışma programı belirlenmiş olan "Bali Eylem Planı" için oluşturulan Geçici Çalışma Grubu oturumlarına ve ilgili çalışcaylara etkin katılım sağlanarak, ülkemiz en iyi şekilde temsil edilecektir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=