Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 168. Sayı (Temmuz 2022)

48 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Temmuz / 2022 diğer” olarak belirtilen nedenler: elektrik arızaları, halojen lambaların aşırı ısınması veya kırılan taşıyıcılar olabilir. "Isı transferi" anlamı, örneğin: sıcak bir yüzeyden kaynaklanan tutuşma, olabilir. “Yeniden tutuşma” çoğu durumda, büyük olasılıkla bir atık yığınında başlayan ve kendi kendine ısınmadan kaynaklanan yangınlarla ilgilidir. Bu deyim yangın ve kurtarma hizmetlerinin (veya tesisin güvenlik müdürünün) yangının söndürüldüğünü düşündüğü ancak bir süre sonra “yeni” bir yangının başladığı durumları ifade etmek için kullanılır. Bu nedenle, “Yeniden tutuşma” ola- rak ifade edilen yangınların büyük bir bölümünün, tespit edilemeyen, tamamen sönmemiş, derinden için yanmayla ilgili olması olasıdır. “Yeniden tutuşma” için, aynı yangın, bu nedenle yangın istatistiklerinde iki kez sayılabilir. İsveç istatistiklerinde hem “residual waste _ kalıntı atıkları” (tehlikeli olmayan endüstriyel atıklar) hem de “shredder light fraction _ Kırpıntı atıklar” (plastik vb. malzeme kırpıntıları) tüm olarak “genel atıklar” başlığı altında sıralanır. Şekil 3 genel atıkların en yaygın olarak tutuşmanın meydana geldiği malzeme olarak göstermekte ve bunu kırpıntı atıklar takip etmektedir. Benzer veriler Norveç için Şekil 4’de özetlenmiştir. İsveç'e gelince, Norveç anketi yangın olaylarına en çok karışan atık grubunun genel atıklar ve kalıntı atıkları oldu- ğunu göstermiştir. Ayrıca, hem İsveç hem de Norveç'teki endüstri batarya yangınlarının önemini, birçok yangının nedeni olmasıyla çok zorlayıcı olarak vurgulamıştır. Bu olaydaki esas zorluk doğru şekilde sınıflandırılmamış ve elektronikte, kağıt ve karton içi atıklarda vs. genel, artık atıkların bir parçası haline gelen bataryalardır ve genel, kalıntı atıklarının bir parçası haline gelmişlerdir. Elekt- ronikte ise kâğıt ve karton atıklar içinde yer alırlar. Bu tür bataryalar, tek olarak batarya grubundan daha yoğun mekanik işlemlere ve taşınmalara maruzdur ve sonucu daha fazla artan tutuşma tehlikesidir. Bu tür elverişsiz kombine depolama sadece bataryalarla ilgili değil, aynı zamanda teneke kutudaki spreyler, havai fişekler vb. yanıcı maddelerin yakınında depolanan diğer tutuşturma kaynak- ları için de geçerlidir. Gerçekten de bu durum, daha fazla malzeme çeşitliliği ve daha fazla tutuşma riski içerdiğin- den, en yaygın olarak tutuşan malzemenin “genel atıklar” olmasının bir nedenidir. Kırpıntı grubu atıklardaki 22 yan- gından 17’sinin aynı yıl içinde (2014) meydana geldiğine dikkat edilmelidir. Bundan sonra bu tarz malzemelerin farklı bir şekilde ve daha az sayıda kuruluş tarafından taşınmakta ve işlenmekte olması, belirli atık gruplarının yaptığı etkiyi ve farklı tip atıkların meydana getirdiği ani etkileri göstermektedir. İsveç anketi, endüstrinin yangınların çoğunun açık havadaki depolarında meydana geldiğini bildirdiğini ve bunu proses makinelerinde çıkan yangınların takip ettiğini gösterdi. Dış mekân yangınları arasında, yangınların çoğu- nun nedeninin kendi kendine ısınma olduğu düşünülürken, bunu “bilinmeyen” olarak belirtilen nedenler izledi [25]. Norveç'te, istatistikler kapalı ve açık depolama arasında aynı şekilde ayrım yapmamaktadır. Ancak endüstri iç ortamda depolama ile yangın güvenliği sorunlarının, yağ- mur sularının atık tesisleri nedeniyle kirlenmesini önlemek için iç mekân depolamasının artırılmasını gerektiren ulusal çevre yönetmelikleri nedeniyle, önümüzdeki yıllarda art- masının beklendiğini önemle belirtmektedir. Bu ise yangın riskleri ile çevresel kaygılar arasında bariz bir çelişkiyi ortaya koymaktadır. Diğer taraftan, normal faaliyetler sıra- sında çevre ile ilgili kaygılar yağmur sularının kirlenmesini önlemek için artan iç mekân depolaması kullanılmasını gerektirmektedir. Yine bir başka yönden; artan iç mekân Şekil 4. Norveç anketlerine verilen cevaplara dayanarak yangın olayının en çok olduğu atık grupları ÇEVIRI