Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 168. Sayı (Temmuz 2022)

24 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Temmuz / 2022 çalıştırmak vb en basit ve ilk akla gelen tasarruf yöntemleri. Fakat sorumlu- luğu ve farkındalığı yüksek bireyler olarak su ayak izini çok daha etkili bir şekilde düşürmemiz gerekiyor. Yani bakış açımızı olabildiğince geniş tutup yaptığımız her eylemin, tükettiğimiz her gıdanın, kullandığımız her eşya- nın, aldığımız her hizmetin ve her alış- kanlığımızın mutlaka az veya çok bir su ayak izi olduğunu ve bunu düşür- menin elimizde olduğunu unutma- mamız gerek. Bu arada su ayak izinin sadece su tüketmek olmadığını; kirlet- tiğimiz her birim suyun (literatürde gri su ayak izi olarak geçer) da su ayak izi hanemize negatif olarak yazıldığını belirtmekte fayda var. Şimdi su ayak izini nasıl düşüreceğimizle ilgili birkaç basit örnek verelim. DOĞRUDAN SU AYAK IZINI AZALTMAK IÇIN ŞUNLAR YAPILABILIR ● Diş fırçalarken muslukları kapat- mak ● Daha kısa ve mümkünse çok sıcak olmayan su ile duş almak ● Su tasarruflu batarya başlıkları ve tuvaletler kullanmak (susuz pisu- varlar bu konuda çok etkili) ● Büyük ya da küçük olduğu fark etmeksizin evlerde su sızıntılarını gidermek ● Temizlik için kullanılan su mikta- rını azaltmak ● Her türlü boya, ilaç, yağ, kimyasal vb gibi ürünleri lavabolara veya tuvaletlere atmamak ● Kıyafetleri ve bulaşıkları sadece gerektiğinde ve makineler tam kapasiteye ulaştığında yıkamak Evet, bunlar birçoğumuzun o veya bu şekilde bildiği şeyler; geriye kalan sadece her gün bu bilinçle hareket edebilmek. Şimdi de dolaylı su ayak izimizi nasıl azaltabileceğimize baka- lım. ● Hayvansal gıdalar her zaman bitkisel gıdalara göre çok daha büyük bir su ayak izine sahiptir. Bu nedenle beslenme alışkanlık- larımızı bitkisel gıdaların oranı yükselecek şekilde değiştirmeliyiz. Ve tabii ki sadece yiyebileceğimiz kadar gıda ürünü satın almalıyız; her birim gıda israfı su ayak izi- mizi büyütüyor ne yazık ki. ● İşlenmiş gıdaların su ayak izi daha büyüktür. Zira, rafinaj, işleme, paketleme vb gibi süreçlerin her biri daha fazla su tüketimi anla- mına geliyor. Bunu yerine olabil- diğince işlenmemiş ve taze gıda- lar tüketmek daha az koruyucu madde, kimyasal ve tuz kullanımı demek. Bu sayede su ayak izi de düşmektedir. ● Şekerli gıdaları (özellikle kolayı) azaltmak da su ayak izini düşü- recektir. Zira şeker kamışı, plastik ambalaj vb gibi girdilerin hepsi yoğun bir su tüketimine sahip. ● Dolabımızda duran, neredeyse hiç giymediğimiz veya çok nadir giy- diğimiz her kıyafet kocaman bir su ayak izi demek. Zira bu ürün- lerin daha pamuk olarak hasat edilmesinden dikilip hazırlanarak dolabımıza gelene kadar geçirdiği yolculuğun her bir adımı çok fazla su tüketimine neden oluyor. Bu nedenle, olabildiğince az miktarda ve en önemlisi de çevresel ayak izi düşük ürün ve süreçlerle üre- tilmiş kıyafetleri satın almalıyız. Paylaşım ekonomisi bağlamında ev, araba, elektronik cihazlarda vs olduğu gibi kıyafetlerde de ikinci el kullanım alışkanlığını benimse- memiz gerekiyor. Bu bir ihtiyaç değil, bir sorumluluk olarak değer- lendirilmeli. ● Büyük alışveriş mağazaları, zincir marketler vs yerine olabildiğince yerel ürünlere yönelmek de dolaylı olarak su ayak izini düşürür. Bu ürünlere ulaşmak eskiden zor olsa da gelişen teknoloji sayesinde yerel olarak üretilmiş gıdalara, eşyalara vs hızlı ve kolay bir şekilde ulaş- mak mümkün. Bu ürünlerin mar- ket raflarına, mağaza reyonlarına gelene kadar geçirdiği süreçleri elemek su ayak izini de azaltacak- tır. ÇEVRE