Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 164. Sayı (Mart 2022)

46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Mart / 2022 arıtımı için kimyasal koagülasyon, ön, son veya ana arıtma yöntemi olarak uygulanmaktadır. Kimyasal çöktürme ile askıda katı maddeleri yağ ve gres renk krom ve organik maddeler arıtılabilmektedir. Tekstil atık sularının kimyasal çöktürme prosesi ile arıtılması konvansiyonel hızlı karış- tırma yumaklaştırma çökeltme düzeninde gerçekleşmek- tedir. Başlıca kimyasal maddeler arasında kireç demirüç klorür demir sülfat vb yer almaktadır. Her koagülant için maksimum çökelme nin gözlendiği pH değerinin yani Optimum izoelektrik noktasının belirlenmesi gerekmek- tedir. Kimyasal çöktürme işleminin verimi büyük oranda çökeltme verimine bağlı olduğundan yumaklaştırma yar- dımcısı olarak polielektrolit uygulanması yaygındır. Ancak suların geri kazanımı ve tekrar kullanımı esas olduğunda kimyasal arıtma sonunda elde edilebilecek verimin yanı sıra, suya ilave edilecek olan iyonların su kalitesine yapa- cağı olumsuz etkiler çok iyi değerlendirilmelidir. AEROBIK BIYOLOJIK ARITMA YÖNTEMLERI Kimyasal koagülasyon ve biyolojik arıtma yöntemleri ön arıtma prosesleri takiben atık su içerisinden toksik maddelerin eliminasyonu sağlandığı hallerde esas arıtma yöntemleridir. Tekstil atık suları, güçlü atık sular olarak sınıflandırı- labilir. Atık su içindeki birçok çözünmüş inorganik Katı madde kimyasal arıtmaya gereksinim duyar. Biyolojik olarak parçalanabilen bazı organik katılar da biyolojik arıtma ya ihtiyaç duymaktadırlar Tekstil atık suyunun doğal pH değeri 9 ile 13 arasındadır mikroorganizma- lar 9 ile 9,3 arasında pH değerine sahip olan atık suları kolaylıkla parçalaya bilmektedirler. Bu da bazı durumlarda Tekstil atık suyunun pH ön ayarlamasına gerek olmadan biyolojik olarak arıtılabileceği anlamına gelir. Tekstil atık suyu ile evsel atık su karıştırılarak atılsa bile konvansiyo- nel aktif çamur sistemlerinde etkili bir renk giderimi ne ulaşılamaz. Ön çöktürme işlemi çözünmeyen dispers ve vat boyaları iyi bir verimle arıtırken aktif çamurda adsorp- siyona dayalı olarak bazik ve direkt boyaların orta halde arıtılmasını sağlamaktadır. Bununla beraber en yaygın kullanılan reaktif ve asit boyalar çok az arıtılmaktadır. Diğer bir problem ise nokardia ve flamentli bakterilerden kaynaklanan kabarma olayıdır bu olayın kompleks yapısı tam olarak anlaşılmasa da yüksek konsantrasyonda nişasta ve yüzey maddeleri buna sebep olabilmektedir. Azo boyar maddeler gibi sentetik boyaların aerobik şartlar altında mikrobiyal parçalanmaya karşı dirençli olmasının nedeni boya malzemelerini kimyasal ve ışık kaynaklı oksidatif etkiler sonucu renklerinin solmamasını sağlayacak şekilde sentezlenmeleridir. Boyarmaddelerin aerobik biyodegra- dasyonunu yani biyolojik olarak parçalanmasını zorlaştıran bir diğer faktör ise moleküler ağırlıklarının yüksek olması nedeniyle biyolojik hücre zarından çok zor geçmeleridir. Anaerobik Arıtma Anaerobik biyolojik arıtmanın harici karbon kaynağı olarak yaklaşık 2 g/l’lik glukoza ihtiyaç duyması pratik uygulamada önemli bir sorundur. Ayrıca işletme güçlükleri genel olarak sektörde yaygın kullanılmasına engel olmakla beraber, düşük maliyeti bazı durumlarda dikkate alınabilir. Tekstil endüstrisi sularının arıtılarak geri kazanılmasındaki tüm adımlar gibi, lokal durum özelinde proses tasarı- mında tüm veriler ve olanaklar değerlendirilerek karar verilmelidir. Ardışık Aerobik – Anaerobik Sistemler Anaerobik ön arıtma, renk organik halojenler ve ağır metallerin giderimine olumlu etki yapmaktadır. Yüksek renk konsantrasyonuna sahip atık suların, anaerobik arıtma ile takiben aktif çamur sistemine beslenmesi ile %90 KOI ve %96 renk giderimi ne ulaşılabilir. Yağ ve deterjanlar gibi organikleri içeren kuvvetli yün yıkama atık sularında zayıf biyolojik ayrışabilir organiklerde yüksek oranda gideril- mektedir anaerobik / aerobik prosesleri takiben ileri arıtma yöntemleri kum filtreleri ultraviyole sterilizasyon ile %30 40 oranında yeniden kullanım mümkün olabilmektedir Ayrıca köpük ve kabarma probleminin giderilmesi ile de daha iyi bir fosfat giderimi mümkündür. Aerobik ve ana- erobik metotların ardışık olarak kullanılması ile bunların tek başlarına kullanılması sonucunda elde edilen verimden daha yüksek bir arıtma verimi elde edildiği açıktır. Geri kullanımda bunun değerlendirilmesi son derece önemlidir. Fenton Reaktanı Fenton prosesi ile Fe- iyonları Fe iyonlarına okside olur iken aynı anda H2O2 hidroksit iyonları ve hidroksil radi- MAKALE