Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 163. Sayı (Şubat 2022)

26 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Şubat / 2022 SU DÜNYASI Ham sudaki pH değişikliğinin önemini vurgulamak için bir olayı anlatmak isteriz: Müşterimiz olan bir içecek işletmesindeki ters ozmoz cihazının tasarımı sırasında kuyu suyu pH derecesi 6,7 idi. Birkaç yıl sonra müşterimiz ters ozmoz cihazı membranlarının daha sık yıkanma ihtiya- cından şikayet etti. Müşteriye acilen ham su analizi yap- tırmasını önerdik. Yeni ham su analizini incelediğimizde şu önemli farklılığı kaydettik: pH değişikliği. Ters ozmoz cihazının ilk çalışması sırasında ham suyun pH derecesi 6,7 iken, yeni su analizinde ölçülen pH dere- cesi 7,7 idi. pH derecesi “logaritmik” bir değerdir ve pH 6,7 ile pH 7,7 arasında “Yalnızca Bir Birim” fark görünme- sine rağmen aslında “Logaritmik” değer sebebi ile sudaki asitlik miktarı on kat fark eder. Ters ozmoz sisteminde, son membranlarda, kuyu suyu sertliği 4-5 kat kadar çoğalır ve cihazın bu noktasında pH derecesi yüksek olduğunda, son membranlarda “kireç” yani CaCO₃ kristalleri oluşur ve membranlar tıkanır. Bu tıkanmanın membran modeli ile ilgisi yoktur, yüksek pH sebebi ile, suyun kireç iyonuna doyum noktası aşıldığı için CaCO₃ kristalleri oluşur. Soğutma Kulesi: Soğutma kulesi besi suyu çoğun- lukla bir arıtma cihazından geçtikten sonra kuleye verilir. Ancak, bazı ham suların iletkenliği ve sertliği düşük oldu- ğundan bu ham sular yalnızca bir filtreden geçtikten sonra kuleye verilir, arıtmadan geçmediği için de her gün ham suyun özellikleri ölçülmez. Bu durumda kule besi suyunun kritik değerleri olan iletkenliği, sertliği ve pH derecesi her gün ölçülmez. Ham suda olabilecek iletkenlik, sertlik, silikat ve pH değişikleri soğutma suyu borularında ve soğutma suyunun soğuttuğu ısı değiştiricilerde (eşanjör) kireçlenmeye sebep olması kaçınılamaz. Soğutma suyunda “Silikat” değerinin yükselmesi sonucu meydana gelecek taşların “cam” özelliğinde olduğunu ve temizlenemeye- ceğini hatırlatırız. Sonuç olarak önerimiz şudur: İşletmeye gelen ham suların kaynağı ne olursa olsun, ham suyun dört önemli su değeri olan iletkenlik, sıcaklık, pH ve sertlik değeri her gün ölçülüp kaydedilmeli ve işletmenin ilk günündeki su değerleri ile karşılaştırılmalıdır.Ayrıca, yılda iki kez ham suyun daha detaylı analizi bir laboratuarda yaptırılarak şu değerler gözlemlenmelidir: İletkenlik, Sertlik, pH, Alka- linite, Klorür (Cl), Demir, Mangan, Sülfat (SO4), Silikat (SiO2), Fosfat (PO4), Amonyak, Nitrit, Nitrat. Resim 5. İçinde Kireç Kristalleri Oluşmuş Membran EN GÜNCEL HABERLERE HIZLI ULAŞIN www.suvecevre.com