Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 162. Sayı (Ocak 2022)

54 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ocak / 2022 MAKALE durumlarda gözlenmiştir. Bu durumKaradeniz Bölgesi’nin sahip olduğu yer şekilleri ve denizsel etkileri ile ilişkilendi- rilebilmektedir. [Kutiel vd, 2002; Türkeş ve Erlat, 2003]. AO yıllık indeksi ile yıllık ortalama akımlar arasında NAO indeksine benzer olarak, önemli negatif korelasyon- lar elde edilmiştir. Ancak NAO dan farklı olarak Yeşilırmak Havzası için de önemli korelasyonlar görülmüştür. Havza- nın kıyı kesimine yakın olan D14A014 istasyonunda önemli pozitif korelasyon bulunmuştur. AO(-) ve AO(+) fazlarının toplam akım değerleri ile ilişkisi değişkenlik göstermektedir. Özellikle Yeşilırmak Bölgesi’nde kış mevsiminde D14A014 ve E14A024 istasyonlarında, sonbahar mevsiminde ise E14A022 ve D14A014 istasyonlarında AO(+) etkisi altın- daki akım miktarının fazla olduğu söylenebilir. Bu daha önceki yıllarda, (Sezen, 2018) tarafından bulunan Kara- deniz Bölgesi’nin kıyı bölümlerinde tespit edilen pozitif korelasyon sonuçları ile benzerlik göstermektedir. Sonuç olarak bu çalışma, Yeşilırmak ve Kızılırmak Havzaları’nın, akım karakteristiklerinin küresel atmosferik indislerle iliş- kisini ortaya çıkarmıştır. - Bayazıt, M. ve Yeğen Oğuz, E. B., Mühendisler İçin İstatistik, Birsen Yayınevi, 166-168, İstanbul, Çağlayan, 2005 - Bozyurt, O., “Güneş aktivitelerinin Kuzey Atlantik Salınımı ve Arktik Salınım üzerindeki etkileri ile bunların yağış ve sıcaklık değerleri bakımından Türkiye’ den örnekler ile değerlendirilmesi”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010 - Climate Prediction Center, National Weather Service, NOAA, 2019 http://www.cpc.ncep.noaa.gov Cullen, H.M. ve deMenocal, P.B., “North Atlantic Influence On Tigris- Euphrates Streamflow”, International Journal Of Climatology, 20: 853- 863.,2000 - Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, DSİ Akım gözlem yıllıkları, http://www.dsi.gov.tr/faaliyetler/akim-gozlemyilliklari , 2019 - Erlat, E., ”Türkiye’ de Yağış Anomalileri Ve Kuzey Atlantik Salınımı Arasındaki İlişkiler”, Klimatoloji Çalıştayı, Ege Üniversitesi, İzmir, 2002 - Iqbal, M.A., Penas, A., Cano-Ortiz, A., Kersebaum, K., Herrero, L., del Río, S., ”Analysis of Recent Changes in Maximum And Minimum Temperatures in Pakistan”, Atmospheric Research, 168, 234-249., 2016 - Kahya, E., Vazifehkhah, S., Erdem, H., ” Impacts of extreme phases of North Atlantic Oscillation on streamflow in Western Turkey”, 12. International Congress on Advances in Civil Engineering, 2016 - Kutiel, H. and Benaroch, Y., North Sea-Caspian Pattern (NCP)– an upper level atmospheric teleconnection affecting the Eastern Mediterranean: Identification and definition. Theoretical and Applied, 2002. - Climatology, 71(1). 17-28. doi. https://doi.org/10.1007/s704- 002-8205-x Sezen, C., “Küresel Atmosferik İndislerin Türkiye’ deki sıcaklık ve yağış verilerine olan etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2018 - Trigo, R.M., Osborn, T.J., Corte-Real, J., “The North Atlantic Oscillation influence on Europe: climate impacts and associated physical mechanisms”, Climate Research, 20, 9-17, 2002 - Türkes, M. ve Erlat, E., “Precipitation Changes and Variability in Turkey Linked To The North Atlantic Oscillation During The Period 1930- 2000”, International Journal of Climatology, 23: 1771-1796,2003 - Türkeş, M. ve Erlat E., ”Influence of the Arctic Oscillation on the variability of winter mean temperatures in Turkey” , Theoretical and Applied Climatology, 92 (1-2).75-85, 2008 - Vicente-Serrano, S.M., Beguería, S., LópezMoreno J.I., El Kenawy A.M., Angulo, M., ” Daily atmospheric circulation events and extreme precipitation risk in Northeast Spain: the role of the North Atlantic Oscillation, Western Mediterranean Oscillation and Mediterranean Oscillation”, Journal of Geophysical Research, 114, 1-19, 2009 - Ward, P.J., Kummu, M., Lall, U., “Flood frequencies and durations and their response to El Niño Southern Oscillation: Global analysis”, Journal of Hydrology, 539, 358- 378, 2016 - Yarbaşı, G.E. ve Martı, A.İ., ” Güneyli Salınımın Yeşilırmak havzası üzerindeki etkileri”, Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(3): 112-121, 2019 - Yetmen, H., “GAP alanında Kuzey Atlantik Salınımı’ na bağlı yağış ve akım değişmeleri”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006. 5. KAYNAKLAR