Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 162. Sayı (Ocak 2022)

RAPOR 37 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Ocak / 2022 Tablo 1. Marmara Denizi Havzası'nda Kentsel Atıksu Bilgileri İL Toplam Belediye Nüfusu (Bin) Arıtma Hizmeti Verilen Belediye Nüfusu (Bin)(*) Atıksu Arıtma Tesisi ile Hizmet Verilen Belediye Nüfusunun Toplam Belediye Nüfusuna Oranı (%) Hizmet Verilen Nüfus AAT Sayısı** İleri Arıtma (Bin) Biyolojik Arıtma (Bin) Fiziksel Arıtma (Bin) İleri Arıtma Biyolojik Arıtma Fiziksel Arıtma Toplam Balıkesir 885 76 241 430 - 6 12 18 Bursa 3,102 3,075 99 2,971 104 - 13 112 125 Çanakkale 355 341 96 323 18 - 9 5 14 İstanbul 15,192 15,176 100 5,406 200 9,570 10 70 8 88 Kocaeli 1,997 1,997 100 1,768 229 - 7 15 22 Kütahya 150 114 76 73 41 - 1 4 5 Tekirdağ 607 535 88 21 4 5 1 10 Yalova 248 248 100 201 47 - 2 4 6 Toplam 22,536 22,157 98 11,475 1,091 9,591 52 227 9 288 (*) Atıksuyu yalnızca fiziksel arıtmaya tabi tutulan nüfus dahildir. (**) Veriler, il verileri olmayıp Marmara Denizi Havzası tanımı içerisinde kalan alandaki bilgileri içermektedir. Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2021 AAT Türü Oranı (% Nüfus) KENTSEL ATIK SULAR Tablo1 ’de Marmara Denizi Hav- zası'nda illere göre kentsel atık su bil- gileri veriliyor. Veriler, il verileri olma- yıp Marmara Denizi Havzası tanımı içerisinde kalan alandaki bilgileri içe- riyor. Havzada arıtılan kentsel atık sular ve arıtma prosesleri Şekil 1 ’de veriliyor. Buna göre, havzada oluşan kentsel atık suyun% 43,3'ü yalnızca fiziksel arıtma yapılarak deşarj edil- mektedir. Atık su kaynaklı kirliliğin önemli bir kısmını ileri arıtmaya tabi tutulmadan deşarj edilen kentsel atık sular oluşturmaktadır. ENDÜSTRIYEL ATIK SULAR Marmara Denizi Havzası’nda yer alan 8 ilde tüzel kişilik kazanmış 61 adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bulunmakta olup; bunlardan doğ- rudan veya dolaylı olarak Marmara Denizi'ne deşarj eden 45 adet OSB yer alıyor. Marmara Denizi Havza- sında tüzel kişilik kazanmış Endüstri Bölgesi sayısı 9 olup bunlardan 6 tanesi faaliyette. Ayrıca Marmara Denizi Havzası’nda toplamda 6 adet Serbest Bölge faaliyette bulunuyor. ATIK SU KAYNAKLI KIRLILIK YÜKÜ Bakanlıkça yürütülen MARAAT Projesi sonuçlarına göre Marmara Denizi Havzasındaki atık su arıtma tesislerinin mevcut durumları, atık su kaynaklı kirlilik yükleri ile bu yükle- rin illere göre dağılımı Şekil 2 ’de yer alıyor. Buna göre, Marmara Deni- zi'ne ulaşan atık su miktarının büyük oranda İstanbul Boğazı ve çevresin- den kaynaklandığı görülüyor. ZEYTINYAĞI SEKTÖRÜ KAYNAKLI ATIKLAR Marmara Denizi Havzası'nda yer alan zeytinyağı üretim tesisleri- nin incelenmesi, zeytinyağı üretim tesislerinin mevcut üretim prosesleri- nin durumlarının tespiti ve revizyon ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla Marmara Denizi Havzası'ndaki Zey- tinyağı Endüstrisinin Durum Tespiti Projesi (MARZEY) gerçekleştirildi. Proje kapsamında; Balıkesir, Bursa, Çanakkale ve Tekirdağ illerinde yer alan 36 tesis incelendi. Zeytinyağı üretim tesislerinde üç fazlı üretim- den iki fazlı üretime geçiş maliyetleri çıkarıldı. DENIZ ÇÖPLERI Bilindiği üzere, deniz çöpleri ve mikro plastikler alınan tedbirlere rağmen tüm dünyada hızla artıyor. Bu problemin uygun şekilde ele alın- ması için acilen küresel bir sözleşme hazırlanması ülkelerin ve UNEA'nın (Birleşmiş Milletler Çevre Asamblesi) gündeminde. Özellikle COVID-19 salgını son- rası kullanılan tek kullanımlık sıhhi malzemeler ve plastik miktarının ciddi miktarda artması ve bu malzemelerin Şekil 1. Kentsel Atıksuların Tabi Tutulduğu Arıtma Türüne Göre Dağılımı (% Nüfus) Kaynak: MARAAT Projesi Veri Tabanı (2021) ■ İleri Arıtma ■ Biyolojik Arıtma ■ Fiziksel Arıtma