uyun korozif veya kireç yapıcı özelliğini çoğu işletici teorik olarak bilmese de yaşamıştır. Sanayide, turistik işletmelerde; tesisatta, soğutma sisteminde ve buhar kazanında oluşan kireç taşından kurtulmak için su yumuşatma cihazı yatırımı yapılır. Fakat bir süre sonra kazanda, su sisteminde, soğutma suyu sisteminde bir çok metal aksamın korozyona uğradığı veya delipdiği gözlemlenir. İşletmeciler suların pH derecesini yükseltmelerine rağmen siyah demirden (karbon çelik) yapılmış borulardaki ve kazan içindeki korozyonu önleyemezler. Tabiatı gereği su bazı maddelere "açtır" ve bu maddelere doyana kadar ela koroziftir. Su kimyası ile ilgilenenler "Doymuş Su" veya "Doymamış Su" olarak suyun Kalsiyum Karbonat'a (CaCO 3) cloyuımından söz ederler. Literatürde "doymuş" kelimesi yerine Fransızca'dan ithal kelime olan "Satüre" ve doyum kelimesi yerine "Satürasyon" kelimesine de rastlıyoruz. ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 16 Su Ne Zaman Korozif, Ne Zaman Kireç Yapıcıdır? Su iki ağzı keskin bıçak gibidir ... Ya koroziftir veya kireç yapıcıdır. Suyun pH derecesi, alkalinite değeri, sertliği, kullanım yerindeki sıcaklığı, korozif veya kireç yapıcı olmasına etkendir Laboratuvar araçlarının gelişmesinden önce suyun "doymuş" veya "doymamış" olcluğumı saptamak için mermer tozu deneyi yapılırdı. Bir su örneği içine az miktarda mermer tozu serpilirdi. Kısa bir süre içinde suda bir çökelek oluşup bu mermer tozları üzerine bir miktar kireç yapışırsa bu suya "doymuş" su denirdi. Eğer mermer tozlan suda çözünürse bu suya "doymamış" su denirdi. Laboratuvar ölçü metodlan geliştikten sonra pratik bir çizelge yaratıldı. Su örneğinin analizi laboratuvarda yapılıp suyun pH değeri, alkalinite değeri (mg/lt CaCO3 cinsinden) ve suyun sertliği (mg/lt CaCO3 cinsinden) saptandıktan sonra suyun korozif mi yoksa kireç yapıcı mı olduğu bu çizelgenin yardımı ile tespit ediliyor. Burada suyun kullanım noktasındaki sıcaklığı ela önemlidir. Bu çizelge sayesinde suyun özel bir değeri olan "Doyum Noktasındaki pH Değeri" (Satürasyon pH değeri), yani "pHs" bulunur. Çizelgeye göre, bulunan bu "pHs" değeri suyun normal pH Çizelge Suyun "pHs" değerinin saptanması (NALCO Handbook) derecesinden yüksekse "Su Korozif" olur. Suyun "pHs" değeri normal pH'dan düşükse "Su Taş Yapıcıdır" Kimya literatüründe yukarıda yaptığımız tanımı bir başka birim ile değerlendirirler: "Satürasyon/doyum İndeksi - (SI)". (SI = pH - pHs) SI hesabı sonucunda, SI negatif bir değer taşıyorsa su korozif, bu değer pozitifse su kireç yapıcıdır. Örnek Çalışma: Örnek olarak iletken-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=